Του Γιώργου Λεκάκη
Ο Πατριαρχικός Σταυρός -
παραλλαγή του χριστιανικού σταυρού – θεωρείται το καθολικό σύμβολο του χριστιανισμού.
Είναι παρόμοιος με τον λατινικό σταυρό, αλλά με μια μικρότερη οριζόντια γραμμή,
επάνω από την κύρια οριζόντια γραμμή του σταυρού. Οι δύο παράλληλες γραμμές είναι
κοντά στην κορυφή. (Μερικές φορές ο Πατριαρχικός Σταυρός έχει και μια σύντομη,
διαγώνια γραμμή / δοκό, κοντά στο κάτω μέρος του, στην βυζαντινή ελληνική εικονογραφία,
την Ανατολική Ευρώπη, και την Ανατολική Ορθόδοξη εκκλησία – γνωστός και ως «ρώσικος
σταυρός»). Το σύμβολο, λένε ότι, εμφανίσθηκε στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία, κατά
τον 9ο αιώνα μ.Χ.
Στον ρωσικό σταυρό, η
αριστερή μεριά της κάτω διαγώνιας γραμμής είναι συνήθως υψηλότερη. Διότι, λέει η ρωσική παράδοση,
όταν ο Ιησούς επήρε την τελευταία του πνοή, η δοκός που ήταν καρφωμένα τα πόδια
του έσπασε, με αποτέλεσμα να πάρει κλίση προς τα πλάγια... Κατ’ άλλους, η
διαγώνια γραμμή αντιπροσωπεύει τον μετανιωμένο και τον αμετανόητο ληστή, οι
οποίοι συν-σταυρώθηκαν μαζί με τον Χριστό. Το μέρος δεξιά του Ιησού αντιπροσωπεύει
την ένωση με τον Θεό. Το αριστερό μέρος τον χωρισμό από Αυτόν...[1]
Το ανθρωπόμορφο πλάσμα είναι γνωστό
τοπικά ως Bes[3] (κακώς ερμηνεύεται
ως διάβολος / Devil). Μάλιστα σκόπιμα φιλοτεχνήθηκε γύρω από μια μεγάλη ρωγμή του
βράχου, έτσι ώστε να διαιρεί την φιγούρα σε «ταυ».
Τέλος, η βραχογραφία
έχει ύψος 5 μ.!
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,
4.4.2015.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- M. Tosi «Encyclopedic Dictionary of the Deities of Ancient Egypt», εκδ. Ananke, Τορίνο,
2004.
[1] Βλ. Γ. Λεκάκης «Ταματα και αναθήματα». Γ. Λεκάκης «Κωνσταντινούπολη
και Αγία Πετρούπολη».
[2] Η Ονέγκα είναι μια ρωσική πόλη, στα βορειοδυτικά της
περιφέρειας των Αρχαγγέλων, στο στόμιο του ποταμού Ονέγκα, λίγα χιλιόμετρα από
την ακτή του κόλπου Ονέγκα, της Λευκής Θάλασσας στον Αρκτικό Κύκλο, στον 63ο παράλληλο [63°55′N
38°05′E]. Το χωριό Pomor Ust-Onega αναφέρεται για πρώτη φορά σε έγγραφα του
Νοβγοροδίων το 1137, τον 12ο αιώνα. Έγινε πόλη με το όνομα Onega το
1780, με διάταγμα της Αικατερίνης Β΄.
[3] Ο Bes / Bisu / Βισού / Μπισού, μαζί με το γυναικείο δίπολό
του, την Beset / Βεσέτ / Μπεσέτ, είναι μια αρχαία θεότητα στην Αίγυπτο, που, πιθανότατα, προέρχεται από τον Πολιτισμό
των Κουσιτών / Νουβιανών ή Νεχέσι, οι οποίοι την επήραν από το αρχαίο ελληνικό
πάνθεον.
Λατρευόταν
ως προστάτης των νοικοκυριών και, ειδικότερα, της οικογένειας, της εστίας, των
μητέρων και των μελλουσών μητέρων, των παιδιών (ιδιαίτερα κατά την γέννηση, πρόσεχε
τα νεογέννητα), και του τοκετού. Προστάτευε από κακά πνεύματα, καταστροφές και από
επικίνδυνα ζώα. Συνδέθηκε με την διασκέδαση και ήταν προστάτης των χορευτών (κρατά
άρπα ή αυλό στα χέρια του).
Σε αρχικές παραστάσεις του ομοίαζε με γάτα, η οποία στέκεται στα πίσω πόδια της. Ταυτίσθηκε με την λατρεία της γάτας, η οποία εθεωρείτο προστάτις του σπιτιού, από ποντίκια, αρουραίους και φίδια. Σπανιότερα παριστάνεται με κεφάλι και ουρά λιονταριού. Μετά έγινε ανθρωπόμορφος. Συνήθως απεικονίζεται άσχημος νάνος(*), με γένια, μακριά γλώσσα που προεξέχει (σαν της – επίσης αποτροπαϊκής - Μέδουσας), ειρωνικό χαμόγελο και κοντά χοντρά πόδια. Κουβαλά όπλα στα χέρια του για να διώξει τα κακά πνεύματα: το σα («ο κόμπος της τύχης») και ένα κοντό μαχαίρι. Είναι ο σύντροφος της Μητέρας Θεάς (στην Αίγυπτο έγινε Ίσις), όταν αυτή είναι θυμωμένη. Μόνον αυτός ο δαίμων μπορεί να την ειρηνεύσει. Φορά δέρμα λεοπάρδαλης [σαν τον Διόνυσο - κύριο θεό των Θρακών(**)] γύρω από τον λαιμό του. Είναι στολισμένος με φτερά στρουθοκαμήλου.
Ταυτίσθηκε
με 10 δευτερεύουσες θεότητες (Bes, Aha, Amam, Hayet, Ikhti, Mefjet, Menev,
Segeb, Sopdu και Tetetenu) σε μια ενιαία θεότητα, η οποία είναι γνωστή ως Besa
(= γάτα, νουβική λέξη).
Τον
βρίσκουμε συχνάκις σε είδη οικιακής χρήσεως, ιδιαίτερα σε κρεβάτια - ως
διακόσμηση και αποτροπαϊκό (φυλακτό).
Με όλα τούτα, ο Bes δεν είναι παρά η αιγυπτιακή αντιγραφή / παραφραση των Καβείρων (Αξίερος - Αξιόκερσα). Συνδέεται τον θεό Ήφαιστο / αιγυπτιακά Pta και τους προστάτες pateks, που θεωρούνταν Μεγάλοι Θεοί στην Ελλάδα, οι οποίοι έγιναν… καλικάντζαροι στην Δυτική Ευρώπη κ.α. «όταν οι άνθρωποι κατοικούσαν στην γη με μυριάδες θεούς ή πνεύματα». Ο Ήφαιστος και η θεά Καβειρώ εγέννησαν τον Καδμίλο / Κασμίλο / Κάμιλλο, ο οποίος εγέννησε τους τρεις Κάβειρους, οι οποίοι εγέννησαν τρεις Καβειρίδες νύμφες!
Οι Κάβειροι ιδιαιτέρως λατρευόμενοι στην Θράκη(**)(τις Θρακικές(**) Σποράδες, Σαμοθράκη(**) – ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Γ. Λεκάκης «Σαμοθράκη, ιερά νήσος» - και Λήμνο και Ίμβρο) και στους Βέσσους / Βήσσους, έναν θρακικό πολεμικό λαό («παρά τον Αίμο μέχρι Ιλλυρίας»), «που δεν υποτάχθηκε ποτέ σε κατακτητή, ούτε καν στον Ξέρξη»! Στο Μαντείο των Βεσσών, που βρισκόταν σε υψηλότατο μέρος, ετέλεσε θυσία το 335 π.Χ. ο Μέγας Αλέξανδρος. Διατηρούσαν έως τον 7ο μ.Χ. αιώνα την θρακική ελληνική γλώσσα.
Η λατρεία του Μπες εξαπλώθηκε σε Συρία, Γυμνησίες / Βαλεαρίδες νήσους (Ίμπιζα), στην Ισπανία, στην Ρωμαϊκή και Αχαιμενιδική Αυτοκρατορία, στην Βόρεια Μαύρη Θάλασσα, τα Ουράλια, την Κεντρική Ασία μέχρι την Σιβηρία και τα Αλτάι!
ΠΗΓΗ: Ηρόδοτος. Γ. Λεκακης και Αθ. Γιαλαμάς «Αρχαία θρακικά(**) φύλα». Γ. Λεκακης «Συγχρονης Ελλάδος περιήγησις». Korostovtsev M. A. «Θρησκεία της Αρχαίας Αιγύπτου», 1976.
(*)
Οι νάνοι θεοί απεικονίζονταν συχνάκις μαζί με την θεά Αθώρ / Hathor.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook