Πριν 54.600 χρόνια, ο άνθρωπος συνέλεγε κογχύλια για διακόσμηση! - του Γ. Λεκάκη

Πριν 54.600 χρόνια,

ο άνθρωπος συνέλεγε κογχύλια

για διακόσμηση!

Του Γιώργου Λεκάκη

Η συλλογή, συντήρηση και έκθεση αντικειμένων είναι μια μορφή αναψυχής, ακόμη και πάθος. Η προέλευσή της, λένε, ανάγεται στον Ασσύριο βασιλιά Ασουρμπανιπάλ (7ος αιώνας π.Χ. στην Μεσοποταμία) - γνωστή η αγάπη του για την συλλογή βιβλίων (πήλινων πινακίδων). Αυτό, ωστόσο, δεν είναι αλήθεια. Έχουμε στοιχεία για πολύ αρχαιότερους «συλλέκτες». Η περιέργεια και το ενδιαφέρον για την διατήρηση λίθων ή/και απολιθωμάτων διαφορετικών χρωμάτων και σχημάτων, είναι πολύ αρχαιότερη. Για δεκαετίες είχαμε στοιχεία για αντικείμενα, χωρίς χρηστική αξία, στα σπίτια των Νεάντερταλ. Αρκετές ευρωπαϊκές τοποθεσίες έχουν δείξει ότι οι Νεάντερταλ εκτιμούσαν αντικείμενα που τραβούσαν την προσοχή τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτά τα αντικείμενα μπορεί να είχαν και τροποποιηθεί, για να φιλοτεχνήσουν ένα προσωπικό στολίδι, ή να γίνουν εργαλείο σε δραστηριότητες διαβίωσης, όπως μύλοι ή σφυριά. Αλλά, μέχρι σήμερα, κανένα σπήλαιο ή καταυλισμός Νεάντερταλ δεν έχει δώσει τόσα πολλά, όσο το επίπεδο N4 του σπηλαίου Prado Vargas.

Το σπήλαιο αυτό ευρίσκεται κοντά στην πόλη Merindad de Sotoscueva του Cornejo, στην επαρχία Burgos της Βόρειας Ισπανίας, στο δυτικό τμήμα της κοιλάδας του ποταμού Trema, ο οποίος είναι παραπόταμος της λεκάνης του Άνω Έβρου. Το σπήλαιο ευρίσκεται 23 μ. επάνω από τον Trema, άρα ίσως είχε σχηματισθεί στο Μέσο Μειόκαινο.[1] Έχει μια στρωματογραφική ακολουθία πάχους 9,6 μ., - εννέα λιθοστρωματογραφικές ενότητες.

Στο επίπεδο N4 του σπηλαίο ευρέθη μια «συλλογή» 15 θαλάσσιων απολιθωμάτων του Ανωτέρου Κρητιδικού (που ανήκουν στις οικογένειες Gryphaeidae, Pectinidae, Cardiidae, Pholadomyidae, Pleurotomariidae, Tylostomatidae και Diplopodiidae των αυτοφυών οικογενειών).

Το επίπεδο N4 έχει χρονολογηθεί από μια ομάδα ερευνητών με επί κεφαλής την κ. M. N. Ruiz (του Πανεπιστημίου του Μπούργκος) μεταξύ 54.600 - 39.800 χρόνων, πριν ζήσουν οι σύγχρονοι άνθρωποι στην περιοχή.

Η συλλογή θεωρείται ότι αντανακλά αφηρημένη σκέψη, δηλ. τα απολιθώματα μπορεί να αποτελούν απόδειξη καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος ή περιέργειας για την φύση μεταξύ των Νεάντερταλ, εξήγησαν οι ερευνητές.

Ανάλογα σπήλαια, που αναφέρονται στην εργασία:
1, West Tofts. 2, Swanscomb. 3, Bedford. 4, Beaunesque. 5, Saint Acheul. 6, Bléville. 7, Roche au Loup. 8, Grotta du Renne. 9, Grotte de L’Hyene. 10, Saint Cesaire. 11, La Ferrasie. 12, Combe Grenal. 13, Pech de L’Aze I. 14, Chez-Pourré-Chez-Comte. 15, Lunel-Viel. 16, Arlanpe. 17, Prado Vargas. 18, Cueva Antón. 19, Cueva de los Aviones. 20, Cueva de la Carihuela. 21, Tata. 22, Bordul Mare Cave. 23, Erfoud.

Οι επιστήμονες προτείνουν ότι τα απολιθώματα μπορεί να έχουν συγκεντρωθεί από παιδιά Νεάντερταλ, όπως τα σύγχρονα παιδιά συχνά συλλέγουν κογχύλια και άλλα μικρά αντικείμενα.

Τα απολιθώματα, με μία εξαίρεση, δεν δείχνουν καμμία ένδειξη ότι χρησιμοποιήθηκαν ως εργαλεία. Έτσι, η παρουσία τους στο σπήλαιο θα μπορούσε να αποδοθεί σε συλλεκτικές δραστηριότητες. Άρα η συλλογή και η σχετική αφηρημένη σκέψη υπήρχαν στους Νεάντερταλ, πριν από την άφιξη των σύγχρονων ανθρώπων.

ΠΗΓΗ: M. N. Ruiz, κ.ά. «Were Neanderthals the First Collectors? First Evidence Recovered in Level 4 of the Prado Vargas Cave, Cornejo, Burgos and Spain», Quaternary, Vol. 7, Issue 4, doi 10.3390/quat7040049, 12.11.2024. IFL Science.

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:

[1] Βλ. Benito-Calvo, κ.ά. 2022. Karampagildis, κ.ά., 2022.

Πριν 54.000 χρονια, ανθρωπος συνλλογη κογχυλια διακοσμηση Λεκακης

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ