Είμαι σχεδόν σίγουρος ότι κατά καιρούς στις απογευματινές σας περιπλανήσεις στις εξοχές, θα έχετε δει μεγάλους χτισμένους με πέτρα στρογγυλούς λάκκους. Σίγουρα θα τους προσπεράσατε μη γνωρίζοντας τι είναι αυτό που συναντήσατε. Πάμε μαζί να μάθουμε με λίγα λόγια και μέσα από τις εικόνες σε τι μπορεί να χρησίμευαν αυτοί οι περίτεχνοι στρογγυλοί λάκκοι.
Ονομάζονταν καμίνια ή
ασβεστοκάμινα και φτιάχνονταν συνήθως στις πλαγιές των λόφων, έτσι που το
μεγαλύτερό τους τμήμα να βρίσκεται περιτριγυρισμένο από συμπαγές χώμα.
Εκεί έσκαβαν οι πατεράδες μας, ένα στρογγυλό
λάκκο με διάμετρο και ύψος ανάλογα με τα καντάρια ασβέστη που ήθελαν να
παράξουν.
Αφήναν ακάλυπτη μόνο στην
μπροστινή κάτω πλευρά του λάκκου, μια μικρή καμαρόπορτα, από την οποία έσπρωχναν
με μία μακριά ξύλινη διχάλα τα κλαδιά, που εκ των προτέρων είχαν προνοήσει να
μαζέψουν κατά δεκάδες δεμάτια. Η μάζωξη των κλαδιών γίνονταν Φλεβάρη - Μάρτη.
Στο εσωτερικό του καμινιού
και περιμετρικά αράδιαζαν οι τεχνίτες πετράδες τις ασβεστόπετρες από την γύρω
περιοχή, αφήνοντας μόνο μια μικρή πόρτα για να τροφοδοτούν με τα ξύλα την καύση,
η οποία διαρκούσε 3 - 4 ημέρες. Ο καμινιέρης «τάιζε» το καμίνι με ξύλα
χρησιμοποιώντας ένα διχαλωτό μακρύ ξύλο ή σίδερο, το «χαχάλι» [σ.σ.: εξ ου και χαχαλης], με το οποίο
έπιανε τα ξύλα και τα έσπρωχνε στην φωτιά.
Το αράδιασμα-κτίσιμο της
ασβεστόπετρας γίνονταν πάντα από εξειδικευμένο τεχνίτη, ο οποίος άφηνε μικρά
κενά για να περνά η φωτιά ανάμεσά τους και να διατηρείται ομοιόμορφα το θολωτό
σχήμα, που όσο ανέβαινε έκλεινε μέχρι να μείνει μόνο μια μικρή τρύπα γύρω στα 40
εκατ., την οποία έκλειναν και αυτήν, με μία μόνο πέτρα την οποία ονόμαζαν «παπά»
ή «κλειδί».
Ήταν και αυτή μια κοπιαστική
δουλειά που απαιτούσε μαστοριά και πολύ χειρωνακτική εργασία.
Τα καμίνια στην αρχή συνήθως
ήταν οικογενειακή υπόθεση, πολλές φορές όμως η παραγωγή του ασβέστη γινόταν και
για βιοποριστικούς λόγους.
Αυτά και άλλα πολλά μου είχε πει ο αείμνηστος μάστορας της πέτρας Μ. Χονδρόγιαννος, ο οποίος ήταν ο τελευταίος που άναψε ασβεστοκάμινο στο νησί της Λέρου. Στο παρακάτω βίντεο θα τον ακούσετε να μας περιγράφει την όλη διαδικασία της επίπονης αυτής εργασίας – ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ.
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 6.12.2024.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook