Του Γιώργου Λεκάκη
Ο Αβυδηνός ήταν αρχαίος Έλλην ιστορικός, και ο συγγραφέας, που έζησε περι το 200 π.Χ.[1] Έγραψε την «Ιστορία των Χαλδαίων(**) και των Ασσυρίων» - δυστυχώς σωζονται μόνο λίγα θραύσματα (fragmenta) από τον Ευσέβιο (στο έργο του «Praeparatio Evangelica»), και από τον Κύριλλο Αλεξανδρείας (στο έργο του «Κατά του Ιουλιανού»). Άλλα θραύσματα σώζονται από τον Γεώργιο Σύγγελο(*). Ένα σημαντικό τμήμα (fragment), το οποίο ξεκαθαρίζει κάποιες δυσκολίες στην ασσυριακή ιστορία, έχει ανακαλυφθεί στην αρμενική μετάφραση του «Χρονικού» του Ευσέβιου.
ΑΡΧΑΙΕΣ ΧΑΛΔΑΪΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ - ΠΕΡΙΟΧΕΣ
Haradu, Anat, Suhu, Idu, Rapiqu, Itu'u, Lahiru, Dur-Kurigalzu, Opis, Dur-Sharruku, Der, Sippar, Kutha, Babylone, Bit Sha' alli, Borsippa, Karduniash, Bit Dakkuri, Dilbat, Marad, Larak, Nippur, Kaldu, Bit Shilani, Bit Amukani, Uruk, Larsa, Elam, Puqudu, Gambulu, Bit Yakin, Ur, Eridu, Diyala.
«Χαλδαίων μὲν τῆς σοφίης πέρι
τοσαῦτα.
Βασιλεῦσαι δὲ τῆς χώρας πρῶτον
λέγεται Ἄλωρον[2], τὸν δὲ ὑπὲρ
ἑωυτοῦ λόγον διαδοῦναι ὅτι μιν τοῦ λεῶ [λαού] ποιμένα ὁ θεὸς ἀποδείξαι.
Βασιλεῦσαι δὲ σάρους δέκα.
Σάρος δέ ἐστιν ἑξακόσια καὶ τρισχίλια ἔτεα, νῆρος δὲ ἑξακόσια, σῶσσος δὲ ἑξήκοντα.
Μετὰ δὲ τοῦτον Ἀλάπαρον ἄρξαι σάρους τρεῖς, μεθ’ ὃν Ἀμίλλαρος ἐκ πόλεως Παντιβίβλιος ἐβασίλευσε σάρους ιγʹ.
Ἐφ’ οὗ δεύτερον Ἀννήδωτον τὴν θάλασσαν ἀναδῦναι παραπλήσιον Ὠάννῃ[3] τὴν ἰδέαν ἡμιδαίμονα.
Μεθ’ ὃν Ἀμμένων ἐκ Παντιβίβλων ἦρξε σάρους ιβʹ.
Μεθ’ ὃν Μεγάλαρος ἐκ Παντιβίβλων ἦρξε σάρους ὀκτωκαίδεκα·
εἶτα Δαὼς ποιμὴν ἐκ Παντιβίβλων ἐβασίλευσε σάρους δέκα, ἐφ’ οὗ δʹ διφυεῖς γῆν ἐκ θαλάσσης ἀνέδυσαν, ὧν τὰ ὀνόματα ταῦτα, Εὐέδωκος, Ἐνεύγαμος, Ἐνεύβουλος, Ἀνήμεντος.
Ἐπὶ δὲ τοῦ μετὰ ταῦτα Εὐεδωρέσχου Ἀνώδαφος.
Μεθ’ ὃν ἄλλοι τε ἦρξαν καὶ Σίσουθρος ἐπὶ τούτοις, ὡς τοὺς πάντας εἶναι βασιλεῖς δέκα, ὧν ὁ χρόνος τῆς βασιλείας συνῆξε σάρους ἑκατὸν εἴκοσι.
Καὶ περὶ τοῦ κατακλυσμοῦ παρόμοια μὲν, οὐκ ἀπαράλλακτα λέγει οὕτως· «Μετὰ Εὐεδώρεσχον ἄλλοι τινὲς ἦρξαν καὶ Σίσιθρος, ᾧ δὴ Κρόνος προσημαίνει μὲν ἔσεσθαι πλῆθος ὄμβρων Δαισίου ιεʹ[4]· κελεύει δὲ πᾶν ὅ,τι γραμμάτων ἦν ἐχόμενον ἐν Ἡλιουπόλει τῇ ἐν Σισπόροισιν ἀποκρύψαι. Σίσιθρος δὲ ταῦτα ἐπιτελέα ποιήσας, εὐθέως ἐπ’ Ἀρμενίης ἀνέπλωε· καὶ παραυτίκα μὲν κατελάμβανε τα ἐκ τοῦ θεοῦ· τρίτῃ δὲ ἡμερέῃ ἐπεὶ ὕων ἐκόπασε, μετίει τῶν ὀρνίθων, πείρην ποιεύμενος εἴ κου [= πού] γῆν ἴδοιεν τοῦ ὕδατος ἐκδῦσαν. Αἱ δὲ ἐκδεκομένου σφέας πελάγεος ἀμφιχανέος, ἀπορέουσαι ὅκη καθορμίσονται, παρὰ τὸν Σίσιθρον ὀπίσω κομίζονται· καὶ ἐπ’ αὐτῇσιν ἕτεραι. Ὡς δὲ τῇσι τρίτῃσιν εὐτύχεεν (ἀπίκατο γὰρ δὴ πηλοῦ κατάπλεοι τοὺς ταρσούς), θεοί μιν ἐξ ἀνθρώπων ἀφανίζουσι, τὸ δὲ πλοῖον ἐν Ἀρμενίῃ περίαπτα ξύλων ἀλεξιφάρμακα (καὶ) τοῖσιν ἐπιχωρίοις παρείχετο»
ΠΗΓΗ: Fragmenta, Genre, Hist. (id:
002). FHG 4, Muller, K. (επιμ.) εκδ. Didot, Παρίσιοι,
1841 -
1870, σελ. 280-284. TLG. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.3.2000.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] βλ. Κύριλλος «Ιωνική διάλεκτος».
[2] Ο Άλωρος ήταν ο πρώτος βασιλιάς της Εριντού και της
περιοχής Σούμερ (> Σουμερία, Σουμέριοι) - προκατακλυσμιαίο τμήμα του σουμεριακού
καταλόγου βασιλέων. Ο Ένκι, ο θεός της Εριντού, λέγεται ότι έφερε τον πολιτισμό
στην Σούμερ επί Αλώρου ή λίγο ενωρίτερα: «Αφού η βασιλεία κατέβηκε εκ του
παραδείσου, η βασιλεία ήταν στην Εριντού, ο Άλωρος έγινε βασιλιάς. Κυβέρνησε
για 28.800 χρόνια».
[3] Θεωρείται προδρομικός τύπος του ονόματος Ιωάννης.
[4] Δηλ. περίπου 15 Μαΐου, κατά το μακεδονικό ημερολόγιο.
(**) Οι Χαλδαίοι [ακκαδ. Kaldu, εβρ. Kasdim] ήταν αρχαίος νομαδικός λαός. Αναφέρεται για πρώτη φορά το 878 π.Χ. Θεωρείται συγγενής των Αραμαίων. Ομιλούσαν αραμαϊκά. Αμφότεροι εξαπλώθηκαν κυρίως στην νότια Μεσοποταμία (στην συμβολή των ποταμών Τίγρη και Ευφράτη, κοντά στον Περσικό κόλπο στις αρχές της 1ης χιλιετίας π.Χ.) και γύρω από την Βαβυλώνα. Πρώτη μεγάλη δυναστεία Χαλδαίων θεωρείται η 8η Βασιλική Δυναστεία της Βαβυλώνας, τον 8ο αιώνα π.Χ. Η Ανώτατη Τριάδα του Χαλδαϊκού Πανθέου ήταν: Ο Άνου, ο Ενλίλ και ο Ένκι (θεός των υδάτων).
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook