Το αρχαίο φρούριο
του Φιλίππου Β΄της Μακεδονίας,
σε υψόμετρο 627 μ., στην Ξάνθη,
σε προϋπάρχουσα θέση Θρακών 3.000 χρόνων!
Η «Πύλη του Πριάπου»
και η δεξαμενή, σε σχήμα μελισσοκάλαθου,
βάθους 12 μ. και διαμέτρου 8 μ.!!!
Της Κωνσταντίνας Καλλιντζή,
αρχαιολόγου
Το φρούριο βρίσκεται στην
κορυφή του υψώματος Καλές (Κάστρο),
σε υψόμετρο 627 μ., 4 χλμ. ΝΑ. του
εγκαταλειμμένου χωριού Καλύβα.
Η θέση του είναι στρατηγική
γιατί από αυτό ελέγχεται μεγάλο μέρος της κοιλάδας του Νέστου. Υπάρχει επίσης
οπτική επαφή με άλλα φρούρια της παρανέστιας περιοχής. Κατασκευάστηκε από τον
Φίλιππο Β΄της Μακεδονίας γύρω στο 340 π.Χ. στην θέση προϋπάρχουσας θρακικής
εγκατάστασης της Πρώιμης Εποχής Σιδήρου (9ος - 8ος αι. π.Χ.).
Χρησιμοποιήθηκε από τον Φίλιππο Ε΄, τον Περσέα, τους Ρωμαίους και τον
Ιουστινιανό.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης για το ΦΡΟΥΡΙΟ ΚΑΛΥΒΑΣ, ΕΔΩ.
Ο περίβολός του έχει σχήμα
ακανόνιστου τραπεζίου με περίμετρο 245 μ. και μέγιστο σωζόμενο ύψος 3,50 μ.
Προστατευόταν με κυκλικούς και τετράπλευρους πύργους από τους οποίους έχουν
αποκαλυφθεί έξι, δύο τετράπλευροι και τέσσερις κυκλικοί. Αποκαλύφθηκαν επίσης
πύλες.Η κυρίως είσοδος του φρουρίου είναι η λεγόμενη «Πύλη του Πριάπου» (παραπάνω φωτογραφία) -
ονομασία που προέρχεται από το αποτροπαϊκό ανάγλυφο του θεού που βρέθηκε κοντά
της και κοσμούσε τον θολίτη λίθο από το τόξο του υπέρθυρου. Η πύλη αυτή
οδηγούσε σε μία εσωτερική αυλή, όπου υπήρχαν δύο δίδυμες πύλες (παρακάτω φωτογραφία) από τις οποίες
κατευθυνόταν κανείς σε διαφορετικά τμήματα του φρουρίου. 
Στο κατώφλι της δυτικής
(αριστερής για τον εισερχόμενο) υπάρχουν χαραγμένα πέλματα ποδιών που έχουν
μαγική και αποτροπαϊκή σημασία. Στον τοίχο της ανατολικής υπάρχει τετράπλευρη
κόγχη για το λατρευτικό αγαλμάτιο κάποιου θεού, προστάτη των πυλών. Ο χώρος
αυτός σήμερα δεν είναι ενιαίος, διότι πάνω από την πύλη του Πριάπου έχει
χτιστεί ο περίβολος του 2ου αι. μ.Χ. Μία ακόμα πύλη βρίσκεται στο βόρειο τμήμα
του περιβόλου.
Η σημαντικότερη κατασκευή του φρουρίου είναι μία δεξαμενή, που
αποτελεί μεγάλο τεχνικό έργο της αρχαίας μηχανικής και υδραυλικής. Έχει σχήμα
μελισσοκάλαθου, βάθος 12 μ. και μέγιστη διάμετρο 8 μ. Είναι κατασκευασμένη με
λαξευτούς γωνιόλιθους επενδυμένους με ισχυρό υδραυλικό κονίαμα.
Στο φρούριο έχουν εντοπιστεί
έξι φάσεις από τις οποίες σημαντικότερες είναι δύο:
α) του 4ου αι. π.Χ. με
κύριο χαρακτηριστικό το ακανόνιστο τραπεζιόσχημο σύστημα τοιχοδομίας, και
β) του
2ου αι.μ.Χ., στην οποία χρησιμοποιείται υλικό της α΄φάσης, αργές πέτρες και
ασβεστοκονίαμα.
Το φρούριο ανακαλύφθηκε από
τον Δ. Τριαντάφυλλο το 1973 κατά την διάρκεια περιοδείας στην ορεινή Ροδόπη, για
εντοπισμό αρχαιοτήτων. Ανασκάφτηκε από τον ίδιο, τα χρόνια 1975 - 1992.
Ακολούθησαν εργασίες διαμόρφωσης (1993 - 1998), περίφραξης κτλ. που θα
ολοκληρωθούν με ολοκληρωμένο πρόγραμμα αξιοποίησης του χώρου το οποίο άρχισε να
υλοποιείται το 2002 υπό την εποπτεία του ανασκαφέα. Ο χώρος είναι επισκέψιμος.
ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ, ΕΦΑ ΞΑΝΘΗΣ,
ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.4.2018.
αρχαιο φρουριο Φιλιππος Β Μακεδονιας, υψομετρο Ξανθη, αρχαιοι Θρακες 3.000 χρονια πριν Πυλη του Πριαπου αρχαια δεξαμενη, σχημα μελισσοκαλαθου, μελισσοκαλαθο μελισσα καλαθι Καλλιντζη αρχαια φρουρια Μακεδονια Θρακη 1000 πχ Πριαπος μελισσι κορυφη υψωμα Καλες λοφος βουνο Καστρο εγκαταλειμμενο χωριο Καλυβα θεση στρατηγικη κοιλαδα Νεστου ποταμος νεστος παρανεστια περιοχη κατασκευη 4ος αιωνας 340 θρακικο Πρωιμη Εποχη Σιδηρου 2.900 2.800 9ος - 8ος Ε, Περσεας, Ρωμαιοι Ιουστινιανος περιβολος ακανονιστο τραπεζιο κυκλικος τετραπλευρος πυργος πυλες αποτροπαικο αναγλυφο θεος θολιτης λιθος τοξο υπερθυρο πυλη αυλη διδυμες κατωφλι χαραγμενο πελμα πελματα ποδιων ποδι ποδια μαγικη αποτροπαικη σημασια τοιχος τετραπλευρη κογχη λατρευτικο αγαλματιο προστατη πυλων αρχαιολογικος χωρος 2ος μΧ μεγαλο τεχνικο εργο μηχανικη υδραυλικη μελισσοκομια λαξευτος γωνιολιθος επενδυση υδραυλικο κονιαμα τραπεζιο συστημα τοιχοδομια αργη πετρα ασβεστοκονιαμα Τριανταφυλλος 1973 ορεινη Ροδοπη, αρχαιοτητα ανασκαφη 1975 1992 ανασκαφεας ανασκαφες
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook