Της Αλεξάνδρας Μαμούρη
Η περίοδος της Κατοχής υπήρξε
μία από τις πιο τραγικές στιγμές της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Οι συνέπειες
του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν καταστροφικές, τόσο σε ό,τι αφορά την απώλεια
ανθρώπινων ζωών, όσο και στους πολιτικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς τομείς. - ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης τα βιβλία του Γ. Λεκάκη για την ΚΑΤΟΧΗ, ΕΔΩ,
Από την αρχή της κατοχικής περιόδου
συντελέστηκαν οικονομικές και κοινωνικές αναταράξεις. Οι κατακτητές προσπάθησαν
από την πρώτη στιγμή να λεηλατήσουν τους πόρους της χώρας όχι μόνο για τις
ανάγκες των κατοχικών στρατευμάτων, αλλά γενικότερα για την πολεμική τους
προσπάθεια.
Ο πόλεμος, η τριπλή κατοχή και το
πλιάτσικο που εφάρμοσαν τα κατοχικά στρατεύματα πάνω στις παραγωγικές δυνάμεις
της Ελλάδας οδήγησαν την χώρα στην πλήρη οικονομική κατάρρευση.
Όλες αυτές οι συνθήκες αποτέλεσαν τις
βασικές αιτίες της έλλειψης τροφίμων και αγαθών, που ήταν απαραίτητα για την
επιβίωση της ελληνικής κοινωνίας. Το ζήτημα του επισιτισμού και γενικότερα της
διαβίωσης, όπως και τα οικονομικά προβλήματα αποτέλεσαν σοβαρές προκλήσεις για
πολλές οικογένειες.
Τότε ξεκίνησε να λειτουργεί η Μαύρη Αγορά,
ένα σύστημα διακίνησης προϊόντων και αγαθών βασισμένο στον νόμο της προσφοράς
και της ζήτησης. Σταδιακά η μαύρη αγορά από μια απεγνωσμένη και αγωνιώδη
προσπάθεια του κόσμου να εξασφαλίσει τα στοιχειώδη αγαθά εξελίχθηκε σε ένα
πλήρως οργανωμένο και ελεγχόμενο σύστημα διακίνησης προϊόντων, που προκάλεσε
σημαντικές αλλαγές στην κοινωνική και οικονομική δομή της Ελλάδας.
Καθώς τα χρήματα δεν είχαν αξία οι
ανταλλαγές γίνονταν σε είδος. Πρώτα πουλήθηκαν τα χρυσαφικά και τα κοσμήματα,
ύστερα πολύτιμα και ακριβά αντικείμενα. Τέλος, ξεπουλήθηκαν τα υφάσματα, οι
προίκες των κοριτσιών ακόμα και τα ρούχα που φορούσαν.
Όταν δεν είχε μείνει πια τίποτε για να πουλήσουν, οι άνθρωποι άρχισαν να πουλούν τις ακίνητες περιουσίες τους. Μπροστά στο φάσμα της πείνας και του θανάτου χιλιάδες ακίνητες περιουσίες, οι κόποι μιας ζωής, άλλαξαν χέρια. Σπίτια, μαγαζιά, οικόπεδα, χωράφια ξεπουλήθηκαν για λίγες λίρες, λίγο ψωμί, μερικά δράμια όσπρια και κάποια κιλά σταφίδα.
Κατά την
περίοδο της κατοχής σημειώθηκαν μεγάλες ανακατατάξεις στην οικονομική
και κοινωνική δομή της Ελλάδας. Τεράστιος πλούτος σε χρυσό καθώς και κινητές
και ακίνητες περιουσίες άλλαξε χέρια.
Αμέσως, μετά την απελευθέρωση ξεκινά μια διαδικασία οργάνωσης των
πωλητών με σκοπό, μέσω της πολιτικής κινητοποίησης τους, την ακύρωση των
κατοχικών αγοραπωλησιών.
Για τον σκοπό αυτό συγκροτήθηκε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πωλησάντων Ακινήτων επί Κατοχής, η οποία ανέλαβε να συγκεντρώσει στοιχεία για τα ακίνητα, τους αγοραστές και τις τιμές καθώς και να στηρίξει νομικά τους ανθρώπους που διεκδικούσαν πίσω τις περιουσίες τους. Η Ομοσπονδία είχε ως κύριο στόχο την ακύρωση των αγοραπωλησιών. Το ζήτημα των αγοραπωλησιών ακινήτων την περίοδο της κατοχής αποτέλεσε ένα μεγάλο ζήτημα αποκατάστασης των αδικιών και έγιναν προσπάθειες ακύρωσης τους, ως έργο απονομής ύψιστης δικαιοσύνης.
Με τον Αναγκαστικό νόμο 1323/1949 «Περί
των επί Κατοχής συναφθεισών αγοραπωλησιών ακινήτων» όλες οι κατοχικές
αγοραπωλησίες μπορούσαν να αμφισβητηθούν στα δικαστήρια και να χαρακτηριστούν άκυρες ή να υποχρεωθεί
ο αγοραστής να πληρώσει το ακίνητο στην αξία που είχε κατά το τελευταίο τρίμηνο
πριν την έκδοση του παραπάνω αναγκαστικού νόμου.
Παρακάτω παρουσιάζεται ένα πωλητήριο συμβόλαιο του 1942, από το συμβολαιογραφικό αρχείο του Δημήτριου Κατσιλέρου, συμβολαιογράφου Λάρισας. Το αρχείο του συμβολαιογράφου Δ. Κατσιλέρου παραδόθηκε στα Γ.Α.Κ – Τμήμα Λάρισας στις 5.7.2013 από την συμβολαιογράφο Β. Τριανταφύλλου – Γκίκα. Το αρχείο περιλαμβάνει συμβολαιογραφικές πράξεις και ευρετήρια των ετών 1940 - 1973, αποτελείται από 169 φακέλλους και 21 βιβλία.
Στην
συνέχεια παρουσιάζεται από το Βιβλίο Αποφάσεων Προέδρου σχετικά με τον
Αναγκαστικό Νόμο 1323/1949 «περί των επί Κατοχής συναφθεισών αγοραπωλησιών
ακινήτων» του 1950, οι προσπάθειες ακύρωσης του παραπάνω συμβολαίου.
Το βιβλίο ανήκει στο Αρχείο Πρωτοδικείου
Λάρισας. Το αρχείο καλύπτει τα έτη 1895 – 2010 αντικατοπτρίζοντας όλες τις
αλλαγές στην οργάνωση και λειτουργία των δικαστηρίων στη Θεσσαλία από την
απελευθέρωση και ύστερα.
Το αρχείο εισήχθη στα Γ.Α.Κ – Τμήμα
Λάρισας με 12 διαδοχικές εισαγωγές και αποτελείται από 3329 φακέλλους.
ΠΗΓΗ: ΓΑΚ ΛΑΡΙΣΗΣ, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 20.12.2024.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook