του ιατρού πνευμονολόγου-φυματιολόγου
Στυλιανού Θ. Μητρόπουλου
Η Ίρις, αναδύθηκε πρώτη από το Χάος για να ακολουθήσουν ο Έρως (ερμαφρόδιτος) και ο Φάνης. Φάνης και Έρως Φαν-έρωσ-αν Γαία, Ουρανό, Πόντο και Τάρταρο πρόγονους θεών, γιγάντων και ανθρώπων.
α. Εγκατάσταση στα Λιβάδια
Σητείας Κρήτης.
Τον Ιούνιο του 1967,
επισκέφτηκα για πρώτη φορά την Κρήτη. Κατά την παραμονή μου στο νησί, είχα την
τύχη να δω από κοντά και να θαυμάσω πολλά από τα αξιοθέατα που γνώριζα από
διηγήσεις και διαβάσματα. Από τότε ήλθα πολλές φορές στην Κρήτη, και πάντα είχα
κάτι καινούργιο να δω και να θαυμάσω. Με εντυπωσίαζε ο φυσικός πλούτος του
νησιού αλλά και η ολοζώντανη μακραίωνη ιστορία στους αναρίθμητους αρχαιολογικούς
και ιστορικούς χώρους.
Το 1986 ήλθα με την
οικογένειά μου στην Σητεία και υπηρετήσαμε με την σύζυγό μου ως ιατροί ΕΣΎ στο
Νοσοκομείο Σητείας μέχρι την συνταξιοδότησή μας. Αποφασισμένοι εξ αρχής να
εγκατασταθούμε μόνιμα σε αυτόν τον ήσυχο, όμορφο και ιστορικό τόπο, αγοράσαμε
αγρό στην περιοχή Λιβάδια, στα όρια της πόλεως της Σητείας.
Επισκεπτόμουνα συχνά τον αγρό μου και μελετούσα την γύρω περιοχή και την πιο καλύτερη θέση για την οικοδόμηση του σπιτιού μας. Σε μια από τις επισκέψεις μου στον αγρό, το 1989, νωρίς το πρωί, βρισκόμουν στο χωράφι στα Λιβάδια Σητείας, όταν με πλησίασε ένας γέρος που μου έπιασε την κουβέντα. Ο γέρος μεταξύ άλλων μου ανέφερε ότι στο χωράφι μου, λέγαν οι παλαιοί, ότι έβγαιναν τις νύχτες Νεράιδες. Προϊόν φαντασίας μόνο;
β. Η κουβέντα με τον γέρο στα
Λιβάδια Σητείας.
Ο γέρος παραξενεμένος που
είδε πρωί-πρωί, στο χωράφι στα Λιβάδια Σητείας, ένα άγνωστο του, κοντοστάθηκε
και με χαιρέτησε με το χαρακτηριστικό γλωσσικό ιδίωμα της περιοχής,
"Ώρα καλή".
Και ενώ ανταπέδιδα τον
χαιρετισμό, αυτός συνέχιζε,
"Ποιος είσαι του λόγου σου; Δεν σε έχω ξαναθωρόντας επαέ στον τόπο μας".
Του αποκρίθηκα ότι πρόσφατα αγόρασα αυτό το χωράφι. Τότε μονολογώντας φωναχτά είπε:
"Ε, κακορρίζικε γέρο και που να γάτεχες πως ετούτονα το χωράφι απου ήτονε το καλύτερο σου, η καλύτερη απλώστρα σε ούλη την περιοχή, πως ήθελα πουληθεί σε ξένους. Άνε το γάτεχες, στην τρέλα ήθελε να σε βγάλει".
Τον κοίταξα απορημένος για τον παράξενο μονόλογό του και αυτός συνεχίζοντας μου είπε:
"Ήντα με ξανοίγεις, ετσα
΄ναι που το λέω.
Το χωράφι ετούτονέ απού ΄χεις
αγορασμένο έχει μεγάλη ιστορία, μόνο αν δε βιάζεσαι κάτσε να σου τηνε πω
…" και συνέχισε,
"Λοιπόν αυτός απού είχε
πρώτα το χωράφι ετούτονά, το ΄χε αγορασμένο στην ανταλλαγή από τουρκοκρητικό
και θάριενε πως κανείς κληρονόμος δεν θελα σκεφτεί να το πουλήσει και μάλιστα
σε ξένους.
"Ήτονε απλώστρα για τη σταφίδα, η καλύτερη απλώστρα σε ούλη την περιοχή και πιστεύανε, λέει, πως τούφερνε τύχη" και συνέχισε,
γ. Οι Νεράιδες στα Λιβάδια
Σητείας.
"Οι πλια παλιοί ελέγανε
πως επαέ τα πολύ παλιά χρόνια ήτονε λέει μια σπηλιά κι από ξω από την σπηλιά
είχε μεγάλον πλάτανο και λιμνούλα με μια πηγή που την ελέγανε πηγή τση Ζωής.
"Ελέγανε και μιαν
ιστορία σαν το παραμύθι πως σε κεινηνά την σπηλιά, νεράιδες τση πηγής,
αναθρέψανε ένα πριγκιπόπουλο, κρυφά από τον πατέρα του, επειδή αυτός
εφοβούντονε πως οντε θελα μεγαλώσει το κοπέλι θα του πάρει το Βασίλειό του.
"Στην πηγή, λέει αυτή
με την λιμνούλα και τα πολλά νερά και τσι πλατάνους, ηρχούντανε πολλά ζωντανά
να δροσιστούνε. Ελέγανε λοιπόν πως οι νεράιδες τση πηγής αναθρέψανε το κοπέλι
με το γάλα μιας αίγας. Το ταϊζανε και μέλι που είχανε μπόλικο γιατί εκειά είχε
στέσει το Βασίλειο τζη μια Βασίλισσα Μέλισσα.
"Όντεν εμεγάλωσε λέει
το κοπέλι εζήτηξε να πάει να συναντήσει τον Ήλιο. Έτσα μιαν ημέρα εξεκίνησε
κολυμπώντας όθεν την ανατολή για να συναντήσει τον Ήλιο την ώρα που προβέρνει
στον ορίζοντα.
"Κι έφταξε, λέει σε ένα τόπο απού συνάντησε μια πεντάμορφη κοπελιά που εθάριενε πως είναι η κόρη του Ήλιου και την ερωτεύτηκε. Την εξεγέλασε, λέει και με τρόπο, την άρπαξε και την έφερε κολυμπώντας επαέ. Διψασμένη και πεινασμένη από το ταξίδι η κοπελιά που ήτανε, λέει, πριγκίπισσα στην χώρα τζη, ήπιε νερό από την "Πηγή τση Ζωής", ήπιε γάλα από την αίγα που άρμεξαν οι νεράιδες και έφαε μέλι από το Βασίλειο της Μέλισσας. Είχαν να πουν πως από κεινονά τον πρίγκηπα που αναθράφηκε επαέ και την πεντάμορφη πριγκίπισσα απού έφερε από την Ανατολή εγεννήθηκε ο Μίνως, ο Βασιλιάς τση Κρήτης". Και συνέχισε χωρίς διακοπή:
"Το παραμύθι ετούτονα, το πρωτοάκουσα από την γιαγιά μου, όντεν ήμουνε μικιό κοπέλι. Η γιαγιά μου, έλεγε ότι οι πεντάμορφες νεράιδες εφυλάγανε λέει, αυτή την πηγή τση Ζωής με τραγούδια και χορούς, και όποιον άντρα επέρνα από επαέ την νύχτα τον αναγκάζανε να χορεύει μαζί τους ίσαμε να ποθάνει. Γιαυτό δεν εξουθαρρεύουντανε κανείς να περάσει νύχτα από επαέ και ετσά η πηγή τση Ζωής ήτανε πάντα αμαγάριστη, με γάργαρο τρεχούμενο νερό που πότιζε τα πλατάνια και εδρόσιζε ζώα και ανθρώπους από την ανατολή μέχρι την δύση του ήλιου".
Μετά δυσκολίας κρατήθηκα, για
να μην γελάσω και προσβάλω τον γέροντα, τόλμησα όμως και του είπα:
Έχω ακούσει πολλά παραμύθια
με νεράιδες και ξωτικά σε πηγές, παρόμοια με αυτό που μου είπες, αλλά δεν βλέπω
εδώ, κάποια πηγή.
Ο Γέρος τότε μου απάντησε:
"Ήτονε πηγή με λιμνούλα,
που δροσίζονταν οι νεράιδες. Γύρω από την πηγή με την λιμνούλα είχε μεγάλους
πλατάνους, μυρσίνες, δάφνες, βάτους και άλλους θάμνους και λουλούδια, τόσο
πυκνούς, απού δεν εμπόριε εύκολα να περάσει άνθρωπος, σε κεινονά τον
νεραϊδότοπο.
"Εστέρεψε όμως με τον
καιρό η πηγή, εξεραθήκανε τα πλατάνια και τάλλα δέντρα και οι νεράιδες μισέψανε
κιαυτές και ο τόπος έμενε έρημος με κάμποσους θάμνους.
"Κάποιοι μετά ανοίξανε
επαέ κοντά, πηγάδι, που κιαυτό με το καιρό εστέρεψε και το μπαζώσανε.
"Φαίνονται τα ίχνη του
πηγαδιού ακόμα.
"Να επαέ", και μου έδειξε εκεί που σήμερα είναι η αυλή του νηπιαγωγείου.
Ο γέρος εξακολούθησε να μου
λέει και άλλα για την περιοχή για αρκετή ώρα, με χαιρέτησε χαρούμενος που τον
άκουγα με μεγάλο ενδιαφέρον για όσα μου διηγήθηκε και έφυγε.
Από τότε δεν τον ξαναείδα,
ούτε τον έψαξα για να τον βρω, γιατί απλά όλα όσα μου είπε για τα ξωτικά, τα
θεώρησα φανταστικές ιστορίες για να περνά η ώρα των παλαιών. Παρ' όλα αυτά, οι
πολλές ομοιότητες του παραμυθιού, με μύθους της αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας,
έγιναν αφορμή αυτής της ανάμνησης με ανάρτηση στο Διαδίκτυο, με την προσθήκη
πέραν από το παραμύθι, σχετικών φωτογραφιών, πληροφοριών, στοχασμών και άλλων.
ΠΗΓΗ: ΜΥΘΟΙ ΣΗΤΕΙΑΣ, 16.9.2024. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 17.9.2024.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook