Ο άγνωστος Μικρασιάτης ήρωας–ταχυδρόμος Λευτέρης Τσακρανής, από την Κρήνη… Ανατίναξε τον σταύλο του – το «Κούγκι της Μικρασίας»! - του Π. Παπαχατζηδάκη

Ο άγνωστος Μικρασιάτης

ήρωας–ταχυδρόμος

Λευτέρης Τσακρανής,

από την Κρήνη…

Ανατίναξε τον σταύλο του

– το «Κούγκι της Μικρασίας»!

Του Περ. Παπαχατζηδάκη

Όσο ηρωικό ήταν το τέλος του, άλλο τόσο ηρωική ήταν και η ζωή του…

Ταχυδρόμος με την Σμύρνη, το επάγγελμα. Είχε έναν αραμπά, διακοσμημένο και με ζωηρά χρώματα και με στολίδια χάλκινα να λάμπουν. Ο Τσακρανής και το Σινανό, άλλος ταχυδρόμος, είχαν τα πιο λεβέντικα άλογα. Ουγγαρέζικο ο ένας, από τον Καύκασο ο άλλος. Κοζάκος ο δεύτερος, Γιάννος ο πρώτος. Χαλινάρια πανάκριβα και κουδούνια που ξεκουφαίνανε. Παλληκάρια και οι δύο. Ζούσαν, όχι απλά ευτυχισμένα, μα τρισευτυχισμένα.

Και οι δυο τους ζωήρεψαν όταν για τρία χρόνια ήταν ελληνική η Μικρασία και η ελληνική παντιέρα κυμάτιζε από το καμπαναριό της Ευαγγελίστριας. Δεν χαρήκαμε πολύ τούτην την λευτεριά.

Τα χαμπάρια που μας έφεραν από την Σμύρνη ο Λευτέρης δεν ήταν καλά. Δεν χωρούσε το μυαλό του πως στο λιμάνι του Τσεσμέ[1], γινόταν μια πελώρια ξύλινη αποβάθρα, για να ευκολύνει την φυγή. Ποια φυγή; Του κόσμου; για του Στρατού; Και η απορία αυτή τον στενοχωρούσε…

Έφυγε ο τάδε, έφυγε κι ο Νομάρχης κι άλλος, κι άλλος... Τον έφαγε η συλλογή. Ήξερε πού θα ήταν στόχος. Και το ’βαλε καλά στο μυαλό του, να πουλήσει πανάκριβα το τομάρι του. Ο στρατός πετούσε τα όπλα και ο Τσακρανής τα αποθήκευε. Έξω από τον Τσεσμέ[1], λίγο προς την Αγία Παρασκευή, ήταν το μοναστήρι τ' Άη Γιάννη.[2]

Και λίγο έξω απ' αυτό, ο σταύλος για τα ζωντανά της μονής. Ήταν σε μια περίοπτη θέση που μπορούσες να ιδείς το τι γίνεται γύρω σου. Τα νώτα μια φορά ήταν εξασφαλισμένα. Υπήρχε το ύψωμα Άη Γιάννη. Εκεί μαζί με το άλογό του, τον Γιάννο, οχωρώθηκε για καλά.

Ο σταύλος γίνηκεν ένα σωστό οχυρό. Όπλα κάθε λογής. Και πυρομαχικά άφθονα. Και ζωοτροφές πολλές. Είχε το άλογο για ώρα ανάγκης. Μα πού να πήγαινε. Από παντού κλεισμένος. Μηνύματα έπαιρνε πολλά. Μα δεν τους επίστευε. «Θα παλαίψωμε», έλεγε. Ως και πολυβόλο είχε. Λόχος ολάκερος τον εκύκλωσε. Χτυπιέται από παντού. Και χτυπά κι αυτός. Ξάπλωσε πολλούς στο χώμα. Σήμερα είναι η τέταρτη μέρα. Ούτε φαΐ, ούτε ύπνο. Μουγκρητά μοναχά του κόσμου, ακούγονται. Το λιμάνι βράζει. Στρατός φεύγει και στρατός έρχεται... Οι Τσέτες κουρελιάζουν τα πάντα... Θρήνος και μαύρη μέρα… Ο Τσακρανής έκρυβε ψηλά το τομάρι του... Σκότωνε πολλούς, μα ένας του ξέφυγε. Κι αυτός με μπαμπεσιά... Και τότε πληγωμένος βάζει φωτιά στον σταύλο... Καίγονται τα πάντα και τα πυρομαχικά τινάζουν στον αγέρα και τον Λευτέρη με τον Γιάννο του και τον λόχο τον τούρκικο. Όσο ηρωική ήταν η ζωή του, τόσο και το τέλος του ήταν πιο ηρωικό.

Παλληκάρια σαν τον Τσακρανή δεν πεθαίνουν.

ΠΗΓΗ: εφημ. «Ο Φάρος του Βαρβασιού». Γ. Λεκακης "Η άγνωστη Μικρα Ασία". ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.10.1982.

[1] Ο Τσεσμές Çeşme (ή Cheshme) είναι η η αρχαία ελληνική πόλη Βουτεία(*) / Βούθεια / Βούθια η μετεπειτα στα βυζαντινά χρόνια, επίσης ελληνική Κρήνη Ερυθραίας στον 38ο παράλληλο [38°19′25″N 26°18′10″E]. Στα ΒΔ. της, στο χωριό που νυν λέγεται Ildırı, κατά την αρχαιότητα ήταν η αρχαία ιωνική πόλις Ερυθραί. Τον 5ο αιώνα π.Χ., η Βούθεια ήταν εξάρτημα των Ερυθρών και πλήρωνε φόρο στην Αθήνα, ως μέλος της Δηλιακής Συμμαχίας. Η περιοχή ελέγετο Κύσος.
Κείται στην χερσόνησο των Κλαζομενών (Βουρλών), έναντι της Χίου. Τόσο κοντά με το νησί, που ο σεισμός του 1881 της Χίου εσκότωσε 50 ανθρώπους στην Κρήνη και κατέστρεψε 1,000 σπίτια και άλλα 1.600 υπέστησαν ζημιές!
Τον Ιανουάριο του 2021, οι αρχαιολόγοι (με επί κεφαλής την E. Koparal), ανακοίνωσαν την ανακάλυψη των ερειπίων ενός ναού της Αφροδίτης, ηλικίας 2.500 χρόνων. - ΔΙΑΒΑΣΤΕ το ΕΔΩ. Ευρέθησαν επίσης ένα κομμάτι αγάλματος, που απεικονίζει μια γυναίκα, ένα γυναικείο κεφάλι από τερακότα και μια επιγραφή που γράφει: «Αυτή είναι η ιερή περιοχή». Τα ίχνη του ναού είχαν ανασκαφεί για πρώτη φορά το 2016.
Ο αρχαιολογικός χώρος στο Bağlararasi, ερευνάται συστηματικώς μόλις από το 2009. Ευρίσκεται 200 μ. Α. του λιμανιού. Απεκαλύφθη οικισμός, στην θέση της σημερινής πόλεως, από τους προϊστορικούς χρόνους, τα μέσα της 3ης χιλιετίας π.Χ. - Πρώιμης Εποχής του Χαλκού. Διατηρούσε έντονες εμπορικές σχέσεις με τον μινωικό ελληνικό πολιτισμό της Κρήτης και ήταν σημαντικό εμπορικό λιμάνι της Ιωνίας, όπως μαρτυρούν, μεταξύ άλλων, πολλά μινωικά ευρήματα. Ο οικισμός αυτός υπήρχε μέχρι το τέλος της 2ης χιλιετίας π.Χ. Στα τέλη του 2021 δημοσιεύτηκε η ανακάλυψη του "άνδρα του Τσεσμέ και ενός σκύλου", που θάφτηκαν σε ένα σπίτι, από το πρώτο από τα τέσσερα κύματα τσουνάμι από την έκρηξη της Θήρας - ΔΙΑΒΑΣΤΕ το ΕΔΩ. Ένας νέος αρχαίος ελληνικός οικισμός επανιδρύθηκε τον 1ο αιώνα π.Χ.
Σήμερα, κατά μήκος της ακτογραμμής (μήκους 90 χλμ.) της Κρήνης, υπάρχουν παραλίες ή κολπίσκοι με εγκαταστάσεις και αξιοθέατα που ακόμη βαστουν τα ελληνικά τους ονόματα - πολλά από αυτά αρχαία: Σίφνος (> Şifne, Ilıca / Ilidja - διάσημο τόσο για τα ιαματικά λουτρά του, όσο και για την παραλία του), Reisdere / Reis Dere (αποικία Ναξίων), Μικρολίμανο (Küçükliman), Πασαλιμάνι / Paşalimanı, Άγιος Γεώργιος (Ayayorgi), κ.ά.(**)
Η λέξις τσεσμέ είναι περσική και σημαίνει «κρήνη» - πιθανώς από τις πολλές κρήνες που ήταν διάσπαρτες στην πόλη. Διότι υπάρχουν πολλές ιαματικές πηγές εδώ.

Η Κρήνη είναι αδελφοποιημένη με την Χίο και την Βούλα Αττικής.
(*) Ίσως από την αρχαία ελληνική φυλή Βούτεια των Αθηνών - ΒΟΥΤΑΔΗΣ δήμος της Οινηίδος, ἀφ̓ ἧς οἱ δημόται Βουτάδαι" - βλ. Αρποκρατίων "Λεξικὸν τῶν δέκα ῥητόρων".

(**) Επίσης: Çiftlikköy (Çatalazmak), Dalyanköy, και οι παραλίες Kocakarı, Kum, Mavi, Pırlanta. Altunyunus, κ.ά.
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης "Η άγνωστη Μικρα Ασία". V. Sahoglu, Ü. Çayır, Ü. Gündoğan, İ. Tuğcu "Çeşme Bağlararasi. Batı Anadolu Sahil Kesiminde Bir Tunç Çağı Yerleşimi", Anadolu, 44, 2018.

[2] Εκτός αυτών, υπήρχε και ο τ. καθεδρικός χριστιανικός ναός της Κρήνης, του Αγίου Χαραλάμπους. Σήμερα έχει μετατραπεί σε... εκθεσιακό κέντρο! - ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης "Η άγνωστη Μικρα Ασία". 

Μικρασιατης ηρωας ταχυδρομος Τσακρανης, Κρηνη χερσονησος ερυθραιας ερυθραια ανατιναξη σταυλος Κουγκι Μικρασια Παπαχατζηδακης ηρως Σμυρνη, επαγγελμα αραμπας διακοσμηση ζωηρα χρωματα στολιδι χαλκινο Σινανο, Σινανος λεβέντικο αλογο ουγγαρεζικο ουγγαρια Καυκασος Κοζακος Γιαννος χαλιναρι κουδουνι ελληνικη παντιερα σημαια καμπαναριο ΙΝ Ευαγγελιστρια Ευαγγελιστρια λευτερια χαμπαρια λιμανι ξυλινη αποβαθρα, φυγη Στρατοσ νομαρχης οπλα αποθηκη Αγιας Παρασκευης, Αγια Παρασκευη μοναστηρι ιμ αη Γιαννης γιαννη ιωαννου ιωαννης σταβλος μονη υψωμα λοφος αι οχυρο πυρομαχικα πολυβολο λοχος Τσετες Θρηνος μαυρη μερα τομαρι μπαμπεσια φωτια πυρκαγια τουρκικος Τσεσμε Τσεσμες Τσεσμές cesme Cheshme αρχαια ελληνικη πολη Βουτεια / Βουθεια / Βουθια βυζαντινο 38ος παραλληλος χωριο ιλντιρι Ildırı, αρχαιοτητα ιωνικη πολις Ερυθραι Ερυθρες 5ος αιωνας πΧ Ερυθρων φορος Αθηνα, Δηλιακη Συμμαχια δηλος κυκλαδων Κυσος Κλαζομεναι (Κλαζομενες Βουρλα Χιος νησι, σεισμος 19ος αιωνας μχ 1881 Χιου καταστροφη σπιτι ζημια 2021, αρχαιολογια ερειπια ναος θεα Αφροδιτη Αφροδιτης, 2.500 χρονια πριν αγαλμα απεικονιση γυναικα, γυναικειο κεφαλι τερακοτα επιγραφη ιερη περιοχη ανασκαφη πρωτη φορα 2016 αρχαιολογικος χωρος Baglararasi, μπαγκλαραρασι 2009 λιμανι αρχαιος οικισμος, προιστορια 3η χιλιετιας Πρωιμη Εποχη Χαλκου εμποριο μινωικος ελληνικος πολιτισμος Κρητης εμπορικο Ιωνιας, μινωικα ευρηματα 2η 2021 ανδρας σκυλος κυμα τσουναμι εκρηξη ηφαιστειου Θηρας ηφαιστειο Θηρα σαντορινη κρητη κυκλαδες 1ος ακτογραμμη παραλια κολπισκος αξιοθεατο ελληνικα ονομα Σιφνος sifne, σιφνε ιλικα Ilıca / ιλιντζα Ilidja ιαματικα λουτρα Reisdere / Reis Dere ρεις ντερε ρεισντερε αποικια Ναξιων, ναξος Μικρολιμανο Kucukliman, Πασαλιμανι Pasalimanı, αγιος Γεωργιος αγιαγιοργκι Ayayorgi λεξις περσικη κρηνες ιαματικες πηγες ciftlikkoy τσιφτλικιοι catalazmak, τσαταλαζμακ Dalyankoy, νταλιανκοιο κοτσακαρι Kocakarı, κουμ Kum, μαβι Mavi, πιρλαντα Pırlanta αλτουνγιουνους Altunyunus, χριστιανικος καθεδρικος χριστιανισμος ναοι Αγιου Χαραλαμπους Χαραλαμπος μετατροπη εκθεσιακο κεντρο φυλη ΒΟΥΤΑΔΗΣ δημος Οινηιδα, Οινηις δημοτης Βουταδαι Βουταδες Αρποκρατιων Λεξικον των δεκα ρητορων αθηνα

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ