ΟΡΦΕΑΣ, ΗΣΙΟΔΟΣ, ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ
Του Β. Ν. Μακρή, πλοίαρχου
Ε.Ν.
Τρεις
Μύστες που δικαιολογημένα θα μπορούσε κανείς να τους αποκαλέσει την Τριαδική
βάση της ανθρώπινης σκέψης και σοφίας.
Χαμένοι
στα βάθη των αιώνων, αφανείς, ξεχασμένοι, σχεδόν θαμμένοι από την μαζοχιστική
ψευδοφιλοσοφία της άπατης, που στην στείρα και αρρωστημένη ψυχοσύνθεση της
ανικανότητας να δημιουργήσει, αντέγραψε τις ιδέες, σκέψεις και δόγματα τους για
να φτιάξει ένα αλλοπρόσαλλο φιλοσοφικό σύστημα, κατάλληλο για διανοητικά αναπήρους
με ανεξάντλητο βαθμό εξαρτήσεως και δουλοπρέπειας.
Το
Αίτιον αντικατεστάθη από τον Φόβο.
Η
Έρευνα από την Απειλή.
Η
Σκέψη από μια ακαθόριστα συγκεχυμένη ελπίδα μιας ασαφούς υπόσχεσης.
Οι
Μύθοι - Μυθολογία είναι δημιούργημα Θεών και ως εκ τούτου αλάνθαστα.
Η
Ιστορία είναι έργο κοινών ανθρώπων και κατά φυσική συνέπεια υπόκειται στην Πλάνη.
Στην
εποχή της μυθολογίας ανάγεται η ζωή και τι έργο του Ορφέα.
Ορφεύς
Γεννήθηκε
στην Θράκη, η παράδοση τον θέλει γιο της Μούσας Καλλιόπης και του Αιγάγρου, ποταμού
της Θράκης.
Κατ’
άλλους πατέρας του ήταν ο Απόλλων, τον οποίον και έθεσε πρότυπο λατρείας στους Ύμνους
του, μαζί με τον Διόνυσο σαν Θεό του Φωτός.
Πήρε
μέρος στην Αργοναυτική Εκστρατεία με τον Ιάσωνα, Διόσκουρους (Κάστορα και
Πολυδεύκη) Ηρακλή Θησέα και άλλους.
Ο
Ορφέας πέρασε στην αθανασία με το Ποιητικό και Μουσικό ταλέντο του.
Οι
Ύμνοι του αποτέλεσαν την βάση των Ορφικών Μυστηρίων και κατεγράφησαν από τον
Μουσαίο όπως φαίνεται από το ακόλουθο Ορφικό απόσπασμα.
«Ορφεύς
ένθεος γινόμενος εποίησε τους Ύμνους, ους ολίγον επανόρθωσας Μουσαίος κατέγραψεν,
παρέδωσε δε τα Ορφέως όργια. (τελετές) σέβεσθαι Ελλησι τε και βαρβάρους και
καθ’ έκαστον σέβημα ην επιμελέστατος περί τας τελετάς και μυστήρια και καθαρμούς
και μαντείας».
Ο
Ορφέας είναι ο μεγαλύτερος θρησκευτικός μεταρρυθμιστής, η δε επίδραση του στους
μεταγενέστερους φτάνει σε τέτοιο σημείο που να μην είναι δυνατόν ο πλήρης διαχωρισμός
ιδεών και αντιλήψεων από τους ύμνους του Ομήρου και του Ησιόδου.
Οι
Μυούμενοι στα Ορφικά Μυστήρια αποτελούσαν μια τάξη με αυστηρή θρησκευτική πειθαρχία,
ασκητική δίαιτα και κρατούσαν με ευλάβεια τις μυστικές διατάξεις, υποβαλλόμενοι
σε συνεχείς ψυχικούς και σωματικούς καθαρμούς.
Συμμετείχαν
σε μυστικούς δείπνους στους οποίους συμβολικά έπιναν το αίμα του θυσιαζόμενου ταύρου
και έτρωγαν το σώμα του, ο ταύρος αντιπροσώπευε τον Διόνυσο.
Κατά
τους Ορφικούς, ο πρώτος αρχέγονος Άνθρωπος ήταν ο Αδάμας, (μήπως το όνομα θυμίζει
Αδάμ?)
Για
την δημιουργία της γυναικάς ο Ησίοδος μας πληροφορεί.
«Πατήρ
ανδρών τε Θεών τε Ήφαιστον δ’ εκέλευσεν περίκλητον ότι τάχιστα Γάαν Υδει (νερό)
φυρειν (ανακατέψει) εν δ’ ανθρώπου θέμεν αυδήν και σθένος (φωνή και δύναμη)αθανατοισι
δε θεοισι εις ωπα (όψιν) εισκοιν παρθενικής καλόν είδος επηρατον»
Με
άλλα λόγια ο Ζευς διέταξε τον Ήφαιστο, να πλάσει με χώμα και νερό την Πανδώρα
και να της δώσει εικόνα και ομοίωση των αθανάτων Θεών εμφυσώντας της ομιλία και
ζωή. Τι μικρός που είναι ο κόσμος.
Στον
επακολουθήσαντα κατακλυσμόν του Δευκαλίωνα και της γυναίκας του Πύρρας, κόρης
του Επιμηθέα και της Πανδώρας, ο Προμηθέας (αδελφός του Επιμηθέα) ειδοποίησε
τον γιο του Δευκαλίωνα για την επικείμενη καταστροφή και ο Δευκαλίων έφτιαξε σκάφος
στο οποίο επιβιβάστηκαν και διασώθηκαν. Τα υπόλοιπα είναι γνωστά.
Μετά
την σωτηρία τους αποβιβάστηκαν στην πλαγιά του Παρνασσού.
Ο
Ορφέας εισήγαγε την Θεϊκή έννοια όχι μόνον σαν υπέρτατο Ον και Δημιουργό άλλα
και σαν τρισυπόστατη (τριαδική) οντότητα
Ο
Πρόκλος αναφέροντας τον Τιμόθεο μας πληροφορεί!
«Περί
δε του γένους των ανθρώπων, είπεν ο Ορφεύς ότι και αυτό υπό του δημιουργού πάντων
και Θεού επλασθη και ψυχήν έλαβεν λογικήν και το δε των ανθρώπων γένος είπεν
υπ’ αυτού του Θεού πλασθεντα εκ γης και ψυχήν υπ’ αυτού λαβωντα λογικήν. Ο δε αυτός
Ορφεύς εν τη αυτού βίβλω συνέταξεν ότι δια των τριών αυτών ονοματων,μιας δε
Θεοτητος τα παντα εγενοντο και αυτος εστι τα παντα. Περι δε του ταλαιπωρου γένους
των ανθρώπων ο Ορφεύς αυτός εξέθετο ποιητικώς στοίχους πολλούς. Ταύτα δε πάντα εξέθετο
ο σοφότατος Τιμόθεος ο χορογράφος λέγων τον αυτόν Ορφέα προ τοσούντων χρόνων ειπόντα
ΤΙΡΑΔΑ ΟΜΟΟΥΣΙΟΝ δημιουργείσαι τα πάντα».
Τέλος
Ο Ορφισμός πίστευε στην θεϊκή π[προέλευση της ψυχής, η οποία επετύγχανε την απελευθέρωση
της με σειρές μετενσαρκώσεων σε υψηλοτέρα η χαμηλότερα επίπεδα ανάλογα με τον τρόπο
ζωής σε κάθε μια από τις μετενσαρκώσεις της.
Ησίοδος
Ο
ποιητής της Θεογονίας, γεννήθηκε και έζησε στο χωριό Άσκρα της Βοιωτίας όπου ασχολείτο
με την καλλιέργεια της γης. Η χρονολογία της γεννήσεως του είναι ακαθόριστη, πιστεύεται
ότι έζησε τον 8ον αιώνα π.π.χ. και ότι ήταν σύγχρονος του Ομήρου.
Αν
ληφθεί υπ’ όψιν κατά τον Ηρόδοτο, ότι ο Όμηρος έζησε το λιγότερο 400 χρόνια
πριν απ’ αυτόν, τότε και ο Ησίοδος πρέπει να έζησε μεταξύ 1000-800 π.π.χ.
Το
γεγονός ότι τόσο η Οδύσσεια όσο και η Ιλιάδα που είναι προφανώς περιγραφές αυτόπτη
μάρτυρα, παρά από δεύτερο χέρι διηγήσεις έστω και προικισμένου ποιητή, μας αφήνει
ορισμένες αμφιβολίες σχετικά με την πραγματική εποχή που έζησαν και οι δυο. Μάλλον
και οι δυο ανάγονται στην ε[ποχη του Τρωικού Πολέμου περίπου 1300-1200 π.π.χ.
αν όχι πολύ ενωρίτερα.
Το
πιθανότερο είναι ότι τα έργα τους μεταδόθηκαν προφορικά μέσω γενεών κατά την συνήθεια
της εποχής και καταγράφηκαν μεταγενέστερα.
Ο
Ησίοδος ήταν προφανώς Μύστης η είχε βαθειάς γνώσεις των Ορφικών Μυστηρίων και
δογμάτων όπως είναι προφανές από τα εργα του.
Η
Θεογονία δηλαδή η δημιουργία των Θεών και συνεπώς των ανθρώπων, έφερε στο προσκήνιο
με τον αλληγορισμό της, τις πραγματικές γνώσεις που για χιλιάδες χρόνια
μεταβιβάστηκαν υπό μορφή μύθου, σαν μια αθάνατη κληρονομιά ενός λαού προικισμένου
με ένα φωτεινό μυαλό απαράμιλλο και πολύ προχωρημένο σε σύγκριση με τους άλλους
λαούς, όχι μόνο της εποχής του αλλά και χιλιάδων χρόνων μετέπειτα.
Φυσικά
αυτό για τους Αρχαίους Έλληνες. Ο σύγχρονος Έλλην εκτός του ότι απομακρύνθηκε
διανοητικά, προσπαθεί να αποξενωθεί και από τους τελευταίους δεσμούς που τυχόν
υπάρχουν, απόδειξη είναι το γλωσσικό.
Ο
Ησίοδος με την ποίηση του μας μετέφερε την κληρονομιά της γνώσης, σοφίας και δημιουργικότητας
ενός λαού που υπήρξε η πραγματική επιλογή των Θεών που ο ίδιος δημιούργησε με
την ορθολογιστική σκέψη, την καθαρή κρίση και την διορατικότητα που τον διέκρινε
και τον έκανε αθάνατο. Η απλή σκέψη και ορθολογισμός και όχι καταστάσεις Προφητικού
παραληρήματος χαρακτηρίζει το έργο του.
Σαν
Θεός δημιουργεί και δεν χρειάζεται την μεσολάβηση υψηλής προστασίας ενός αλλου Θεου
που θα του υποβάλει τις αντιφατικές αντιλήψεις του. Δεν μεταβιβάζει μόνο τις
υπάρχουσες ιδέες, αλλά τις συμπληρώνει προσθέτοντας δίκες του και με ένα απαράμιλλο
αλληγορισμό οδηγεί τον μελετητή του στις Αθάνατες Αλήθειες.
Πυθαγόρας
Γεννήθηκε
στη Σάμο την δεκαετία 590-580 π.π.χ.και πεθανε το 496 π.π.χ. στο Μετάποντιο της
Κάτω Ιταλίας. Γιος του Μνησαρχου και της Πυθαιδος.
Η
εποχή του χαρακτηρίζεται σαν σταθμός στην εξέλιξη της ανθρώπινης διανοίας με
την σύγχρονη εμφάνιση του Λάο Τσε στην Κίνα, του Βούδα στην Ινδία και του
Ζωροάστρη στην Περσία.
Και
οι τέσσερες ανέπτυξαν φιλοσοφικά συστήματα τα οποία διαμόρφωσαν και επηρεασαν
την ζωή ων ανθρώπων για χιλιάδες χρόνια. Ακόμη και σήμερα οι διδασκαλίες τος
είναι ζωντανές και ρυθμίζουν την ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων, έστω και σαν φθηνές
αντιγραφές.
Κύριο
χαρακτηριστικό τους ο μονοθεϊσμός.
Ο
Πυθαγόρας κατά τον Απολλώνιο από την Ρόδο, είχε δασκάλους τον Επιμενίδη από την
Κρήτη, τον Φερεκύδη από τη Σύρο, τον Άβαρι, τον Αγλαοφημο, τον Αριστέα και τον Ερμότιμο.
Πιθανολογείται ότι πήγε στην Κρήτη, όπου υπέστη καθαρσιν από τον Επιμενίδη που ήταν
μυημένος στην ψυχουργια και θεουργία.
Τόσο
ο Επιμενίδης όσο και ο Πυθαγόρας διδάξαν την αθανασία της ψυχής και την μετεμψύχωση.
Σύμφωνα
με τον Πρόκλον, Ιάμβλιχον και άλλους ο Πυθαγόρας μυήθηκε στα Ορφικά Μυστήρια
στην Λειβηθρα της Θράκης από τον Αγλαοφημον και κατά τον Διογένη τον Λαέρτιο ο οποίος
μεταδίδει πληροφορία του Αριστοξενη από την Θεμιστοκλειαν ιέρεια των Δελφών.
Ταξίδεψε
εκτεταμένα στην Ελλάδα, Φοινίκη, Παλαιστίνη και τελικά στο τότε κέντρο σοφίας
την Αίγυπτο όπου παρέμεινε 22 χρόνια.
Οι
Διόδωρος, Πορφύριος, και Πλούταρχος αναφέρουν ότι οι Αιγύπτιοι Ιερείς του
μεταβίβασαν όλη την ιερή και μυστική διδασκαλία τους και τις τρεις Αιγυπτιακές
γλώσσες ακόμη και την ιερατική.
Αιχμαλωτίσθη
από τον Καμβύση κατά την επιδρομή του στην Αίγυπτο και μετεφέρθη στην Μεσοποταμία
όπου και εμυήθη στον Ζωροαστρισμό. Κατά τον Πορφύριο συνάντησε τον Ζωροάστρην
από τον οποίον εξαγνίσθη. Σύμφωνα με τον Ιαμβλίχο επέστρεψε στη Σάμο σε ηλικία
56 χρόνων όπου και παρέμεινε για λίγο χρόνο λόγω του τυραννικού καθεστώτος του Πολυκράτη.
Έφυγε
για την Κάτω Ιταλίας οπου αρχικά έμεινε στην Σύβαρη και τελικά εγκρατεστάθη
στον Κρότωνα της Κατω Ιταλιας που ηταν Δωρικη αποικια.
Στην
Κάτω Ιταλία ίδρυσε Θρησκευτική-Φιλοσοφική Σχολή με έγκριση της Συγκλήτου. Η Σχολή,
που απεκλήθη Εταιρία, Συνέδριο, Δεσμός είχε αυστηρό χαρακτήρα και η μύησης κατά
τους Τίμαιο και Αριστόξενο διαρκούσε πολλά χρόνια. Οι εισερχόμενοι γίνονταν δεκτοί
κατ’ αυστηρή επιλογή και υπήρχαν βαθμοί μυήσεως.
Όποιος
γινόταν δεκτός υποβάλετο σε τριετή δοκιμασία. Μετά την δοκιμασία ακλουθούσε πενταετής
φοίτησης ως δόκιμος που χαρακτηριζόταν Ακουσματικός η Ακροατής (1οςΒαθμος)
σε αυτό το διάστημα δεν του επιτρεπόταν να διατυπώσει προσωπικές αντιλήψεις η αντιρρήσεις.
Ακλουθούσε
ο 2ος Βαθμός του Εσωτερικού, άρχιζε με την διδασκαλία Μαθηματικών, Γεωμετρίας,
Μουσικής και ο μαθητής ονομάζετο Μαθηματικός. Το στάδιο αυτό δεν είχε προκαθορισμένη
διάρκεια αλλά μετά το πέρας του εδιδάσκετο Αστρονομία, Γεωγραφία, Μετεωρολογία
και Φυσική-Ιατρική οπότε ο μαθητής αποκαλείτο Φυσικός. Εν συνεχεία υπήρχε ο βαθμός
του Σεβαστικού (3ος Βαθμός) και τελευταίος του Πολίτικου που ολοκλήρωνε
την Μύησην.
Στη
Σχολή φοιτούσαν και γυναίκες σε διαφορετικό τμήμα του οποίου ηγείτο η σύζυγος
του Θεανώ.
Η
διδασκαλία του Πυθαγορισμου συνοψίζεται στα κάτω σημεία.
1.
Μονοθεϊσμός.
2.
Μετεμψυχισμος.
3.
Ότι η ψυχή μπορεί να εξυψωθεί σε ένωση με το Θείον.
4.
Σε τελευταία ανάλυση η πραγματικότης εχει μαθηματική
φύση.
5.
Η Φιλοσοφία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για
πνευματικό εξαγνισμό.
6.
Ορισμένα σύμβολα έχουν μυστικιστική σημασία.
7.
Οι Μυημένοι Αδελφοί της Τάξεως τηρούν αυστηρή
αφοσίωση και σιωπή ως προς τα Μυστικά τους
8.
Τα πάντα είναι αριθμός.
Ανάλυσης
των άνω θα απαιτούσε τόμους ολόκληρους.
Ο
Πυθαγορισμός και οι Πυθαγόρειοι υπέστησαν απηνείς διωγμούς, το 510 π.π.χ. έγινε
στην Σύβαρη εξέγερσης κατά των Πυθαγορείων και πεντακόσιοι κατέφυγαν στον Κρότωνα.
Οι
Συβαρίτες ζήτησαν την σύλληψη και παράδοση τους, όταν οι Κρωτονιάτες έστειλαν
30μελή επιτροπή για συζητήσεις οι Συβαρίτες τους σκότωσαν, έγινε πόλεμος
μεταξύ των δυο Πόλεων και η Σύβαρης νικήθηκε και κατεστράφη.
Αρχηγός
του στρατού του Κρότωνα ήταν ο Μίλων γνωστός Πυθαγόρειος.
Στην
συνέχεια φιλονίκησαν οι Κροτωνιατες και ο Κίμων πλούσιος Κροτωνιατης που δεν είχε
γίνει δεκτός λόγω χαρακτήρος στην Σχολή, εξήγειρε τον όχλο και με οπλισμένους ομοϊδεάτες
του έβαλαν φωτιά στο σπίτι του Μίλωνος με αποτέλεσμα να καούν οι περισσότεροι.
Ο Πυθαγόρας με τους Λύσιν και Άρχιππον γλύτωσαν και κατέφυγαν στο Μετάποντιο.
Ο
Πυθαγόρας είναι ο μοναδικός φιλόσοφος που κατόρθωσε να συνθέσει επιστήμη και θεολογία
σε ένα πλήρες και ολοκληρωμένο σύστημα με κέντρο τον Άνθρωπο. Πιστεύεται ότι η μύησης
στον τρίτο βαθμό, παρείχε στον μειούμενο ουσιαστική κυριαρχία του εαυτού του
και του περιβάλλοντος κόσμου ορατού και αοράτου.
Η
επίδρασις του Πυθαγορισμου είναι εμφανής σε όλους τους μετέπειτα φιλοσόφους.
Ο
Πλάτων αν δεν ήταν Πυθαγόρειος, είχε ενστερνιστεί τις ιδέες και τα δόγματα του.
Οι
γιοι του Πυθαγόρα εμύησαν τον Εμπεδοκλή ο Τηλαυγης και τον Δημόκριτο ο
Μνησαρχος.
Σαν
επίλογος αναφέρεται απόσπασμα από τον Δεκάλογο του Γύφτου του κ. Παλαμά.
Αφιερωμένο στον τελευταίο Έλληνα Εθνικιστή Γεώργιο Πλήθωνα-Γεμιστό (1360-1452)
που την δουλειά του έκαψε δημοσίως ο φίλος του πατριάρχης Γεννάδιος Σχολάριος.
Μακαρισμένος
εσύ που μελέτησες
Να
τον όρθωσης επάνω στους ώμους σου
Τον
Συντριμμένο Ναό των Ελλήνων!
Του
Νόμου άγαλμα σταινεις κορώνα του
στις
μαρμαρένιες κολώνες που σκάλισες
τους
λογισμούς του Πλωτίνων.
Παραμερίζοντας
όλα.
Ισα
τράβηξες στην Αιτία.
Στους χριστιανούς τους μισόζωους ανάμεσα
Ξαναζωντάνεψες
Ολύμπους άγνωρους.
Μέσα
σε σένα Λυκούργοι και Πλάτωνες
Απαντήθηκαν,
τον λόγο ξανάνιωσες των Ζωροάστρων.
Άναβε
φωτιές καλόγερε (Γεννάδιος)
κάψε,
κάψε, στα χαμένα καις,
απ’
η στάχτη της φωτιάς σου
της
ιδέας ο χρυσαιτος
τις
φτερούγες του απλώνει πιο πλατιές
προς
τα ύψη προς το φως.
Λονδίνο,
περ. «Το Κουμπάσο», Οκτώβριος 1998.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook