ΝΕΡΟΜΥΛΟΙ και ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΙ της ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ

ΝΕΡΟΜΥΛΟΙ-ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΙ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ

Του ΓΙΑΝΝΗ Δ. ΛΥΡΑ


Χαίρομαι που βρίσκομαι μαζί σας για πρώτη φορά, στην ετήσια συνέλευσή σας το 2017, και εύχομαι να γίνει σύντομα η ολοκλήρωση και έκδοση σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή, η  έρευνα-καταγραφή-προβολή-διάσωση των νερόμυλων-ανεμόμυλων στη Μεσσηνία. Ονομάζομαι Λύρας Γιάννης, συνταξιούχος εκπαιδευτικός βιολογίας, με καταγωγή από το Δυρράχι Αρκαδίας και ο παπούλης μου ήταν στρατιώτης του Δυρραχίτη οπλαρχηγού Παναγιώτη Κεφάλα.

Μικρό παιδί μεταμορφωνόμουν σε μερμηγκάκι, μελισσάκι, τζιτζικάκι και απολάμβανα τη φύση και το μεγαλείο του Θεού. Αργότερα «αγυιόπαις» και με την απόκτηση της γνώσης μέσα από τα διάφορα αρχεία δημόσια και ιδιωτικά (όπως θα ιδείτε παρακάτω),ασχολήθηκα με την «Κληρονομιά μας». Κάστρα, Βυζαντινά Κτίσματα, Πέτρινα Γεφύρια, Τέμπλα Εκκλησιών, Έργα Λαγκαδινών Μαστόρων κ.λ.π., τα οποία είναι  αναρτημένα στην ιστοσελίδα μου, η οποία έχει μεγάλη επισκεψιμότητα. Έτσι γνωρίστηκα και συνεργάστηκα με το Στέφανο Νομικό η οποία και συνεχίζεται. Δρομολογήσαμε πέρυσι με τη συνεργασία γνωστών μου, την επισκεψή σας στους νερόμυλους της Βόρειας Μεσσηνίας, και του έχω δώσει αρκετό πληροφοριακό υλικό αφιλοκερδώς, και θα του δώσω ακόμη υλικό, ολοκληρώνοντας την έρευνα-καταγραφή,από τα ΓΑΚ.
Φέτος το οδοιπορικό που  ετοίμασα, είναι 14 χωριά με 52 νερόμυλους και  1 ερειπωμένο ανεμόμυλο. Διαμονή στον ξενώνα του Δυρραχίου, που ήταν η μητρομάνα των μυλωνάδων στη Μεσσηνία με το ιστορικό: Να λέει ο Παπαφλέσσας στον οπλαρχηγό Παναγιώτη Κεφάλα. Μετά τη μάχη με τον Ιμπραήμ θα ξαναγίνεις πασπαλιάρης. Δυστυχώς και οι 2 σκοτώθηκαν μαζί με πολλούς άλλους.
Το ΝΕΡΟ, αποτελεί ένα πολύ σημαντικό τμήμα της ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΜΑΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ, το οποίο πρέπει να προβληθεί και διασωθεί, από την άποψη της Αρχιτεκτονικής, Λαογραφίας, Ιστορίας Οικονομίας, Τεχνολογίας, Τεχνογνωσίας, κ.λ.π. Η έννοια της ΝΕΡΟΥ έχει πολλές διαστάσεις και αφορά άμεσα το περιβάλλον της περιοχής, φυσικό, αστικό, κοινωνικό. Είναι ένα από τα 4 στοιχεία της φύσης και το βασικό στοιχείο τη ζωής μας, μιας και ο οργανισμός μας περιέχει 70% νερό. Ο ρόλος του είναι: Μεταφορικός, θερμορυθμιστικός και διαλυτικός.
 Κάνοντας αποδελτίωση από το προσωπικό αρχείο μου, και την έρευνα-μελέτη η οποία συνεχίζεται για το νερό, και γίνεται διεπιστημονικά-πολυεπιστημονικά διαπιστώνουμε , δράσεις, γεγονότα, καταστάσεις, για να τα θυμηθούν οι παλιότεροι και να τα γνωρίσουν οι νεότεροι,  την  τοπική μας ιστορία, σε όλες τις εκφάνσεις του οικονομικού, κοινωνικού, ιστορικού πολεοδομικού, αγροτικού κ.λπ. βίου. Οι μύλοι αποτελούν ένα σημαντικό τμήμα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, το οποίο πρέπει να διασωθεί και προβληθεί.
21-1-2013 ξεκινήσαμε με το  Θόδωρο Χαμάκο για την καταγραφή των 10 πέτρινων γεφυριών στη διαδρομή: Λεοντάρη-Δυρράχιο-Καστόρι-Πελλάνα-Κολλίνες, τα οποία και αναρτημένα στο διαδίκτυο. Στα Γιανναίικα σώζονται 3 μύλοι! Κολοκοτρώνη-Μωρογιάννη-Καλογραιών. Ο Θ.Κ. παντρεύτηκε την Αικατερίνη Καρούτσου, θυγατέρα του προεστού του Ακόβου, και πήρε το νερόμυλο προίκα. Το 1825 υπήρχαν 6 νερόμυλοι, (οι 4 δούλευαν ολοχρονίς) και το 1870-85 κτίστηκαν άλλοι 2. Υπάρχει στο διαδίκτυο ο τίτλος: Οι νερόμυλοι στα Γιανναίικα Φαλαισίας της Αρκαδίας και ο μυλωνάδες της. Στη συνέχεια πήγαμε στο Δυρράχι, στη γενέτειρα των προγόνων μου.




ΑΡΧΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ:
1.Από το Προσωπικό Ημερολόγιο Αρχείο 1947-1957 του βαλυραίου Μ.Γ.
1947
13/3. Πήγα στον μύλο. Σιτάρι 72 οκάδες.
24/4. Άλεσα στον μύλο 108 ½ οκάδες σιτάρι.


2. Ιστορικά
Η καταγραφή πληροφοριακών και ιστορικών στοιχείων έχει σκοπό να μάθουμε την τοπική μας ιστορία, αγάπη για το τόπο μας, θαυμασμό για τους προγόνους μας που θυσιάστηκαν και αγωνίστηκαν για τη πατρίδα, να μάθουμε τις ρίζες μας και να διακινήσει συναισθήματα. Γίνεται προσπάθεια να δοθούν κάποιες εξηγήσεις, κάποιες απαντήσεις στο πλήθος των ερωτημάτων που προβάλλονται, ώστε η περιοχή μας να βρει τη θέση που της ανήκει στη εθνική μας ζωή και εμείς να γνωρίσουμε από πού ερχόμαστε και που πηγαίνουμε, για να μάθουμε τις ρίζες μας.
Το Υπουργείο Παιδείας, θα πρέπει να συμπεριλάβει στα διδακτικά εγχειρίδια, αναλυτικά και ωρολόγια προγράμματα  τη διδασκαλία της τοπικής ιστορίας, επειδή  οι μαθητές μας την αγνοούν παντελώς.
* Η Συμβολή της ιερής μονής Βουλκάνου στον αγώνα του 1821.
«1829 Οκτωβρίου 1: εφτιάσαμε τον μύλον και το γεφύρι της μαυροζούμενας ονομάζεται κεραμίδια, ξυλική, λιθάρια, βαγένα, νεροτρίβι και οπού ήτον όλλα καϊμένα από τον Ιμπαήμη γρόσια 1500».
Από την ανάρτηση: Ιστορικά θέματα της Ιθώμης
**Το 1945 οι Γεώργιος Φίλιος και Γιάννης Λύρας , μυλωνάδες , με καταγωγή από το Δυρράχι Αρκαδίας, αγόρασαν το μύλο από το Δημοσθένη Πουλόπουλο και  επειδή είχαν πολύ δουλειά ,έφερε και τον αδελφό του Δημήτρη ,από Καλαμάτα.
Όταν υπήρχε πολύ δουλειά δούλευαν και οι δυο χούρχουρες, για να εξυπηρετηθούν  οι πελάτες. Στις 26 Οκτωβρίου  το 1947 έπεσε καταρρακτώδη βροχή και έπνιξε το Γιώργη ,τη γυναίκα του Ευγενία και το παιδί τους Στάθη , που ήταν 2 χρονών, που είχε βαφτίσει ο Κώστας Φεφόπουλος. Την άλλη μέρα βρήκαν σε 1000 μέτρα απόσταση από το μύλο το αντρόγυνο, και μετά από μια βδομάδα βρήκαν το παιδί φαγωμένο σε διάφορα μέρη του σματός του.



3. Από το αρχείο των πράξεων της  κοινότητας Βαλύρα
ΤΟΜΟΣ 6ος
8-6-1930 evs 21-5-1934
13.ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΘΕΡΙΝΟΥ ΜΥΛΟΥ ΒΑΛΥΡΑΣ ΑΠΟ 14-5 ΕΩΣ 14-9-1934
36.ΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΥΔΡΟΝΟΜΕΑ
37.ΑΓΟΡΑ ΘΕΡΙΝΟΥ ΜΥΛΟΥ
45.ΑΠΟΔΟΣΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΓΕΦΥΡΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΩΜΑΤΩΝ-ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΡΑΝΙΚΟΥ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ-ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ-ΧΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΟΣΟ ΑΡΔΕΥΤΙΚΩΝ ΤΕΛΩΝ ΑΝΑ ΣΤΡEΜΜΑ.
ΤΟΜΟΣ 7ος
24 -5-1934 ΕΩΣ 6-9-38
24.ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΤΛΙΑΣ ΓΙΑ ΑΡΔΕΥΣΗ –ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΚΑΤΆ ΤΟΥ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ ΤΟΥ ΥΔΡΟΜΥΛΟΥ Π.Σ .ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
25.ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΤΗΣ ΚΥΡΙΟΤΗΤΑΣ ΥΔΡΟΜΥΛΟΥ
26.ΙΔΡΥΣΗ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΚΗΠΟΥ
ΤΟΜΟΣ 8ος  ΑΠΟ 8-9-1938 ΕΩΣ 28-3-1943  
17.Ανανέωση θητείας του υδρονομέα Β. Μανιάτη.
ΤΟΜΟΣ 9ος 1943-1945
14.Διορισμός υδρονομέων
53.Έκδοση αγρονομικής διάταξης με 16 άρθρα. Αριθμός θέσεων και αμοιβή υδρονομέων.
ΤΟΜΟΣ 10ος 1946-1950
4.Διορισμός υδρονομέων
8.Καθορισμός θέσεων υδρονομέων και αρδευτικών τελών
12.Τέλη αρδευομένων γαιών

ΤΟΜΟΣ 11 4-6-1950 ΕΩΣ 4-2-1953
6. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΣΕ ΟΡΥΖΟΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΕΣ ΠΟΥ  ΑΡΔΕΥΟΝΤΑΙ ΑΠΌ ΤΟ ΑΥΛΑΚΙ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας και το ενδιαφέρον σας

Ασωμάτων 15, Θησείο, 15-2-2017.

ΓΙΆΝΝΗΣ Δ. ΛΥΡΑΣ, συνταξιούχος εκπαιδευτικός βιολογίας
ΒΑΡΔΟΥΝΙΩΤΗ 20Α, Αμπελόκηποι Αθήνα, 11255
τηλ..2155157590 και 6984294718.

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο:ilur87@otenet.gr
Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

    ΣΧΟΛΙΑ
    ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ