Το χρονικό της κρίσης των Ιμίων

Του αντ/ρχου (ε) ε.α., Χρήστου Γιανταμίδη, Π.Ν.

                                                                                                                                 

Την 30ή Ιανουαρίου 2017, συμπληρώνονται 21 έτη από την κρίση των Ιμίων, κρίση που θα μπορούσε να φέρει δύο κράτη μέλη του ΝΑΤΟ, Ελλάδα και Τουρκία, σε πολεμική σύρραξη,  εάν έγκαιρα δεν μεσολαβούσαν οι ΗΠΑ. Αποτέλεσμα της κρίσης αυτής ήταν να δημιουργηθούν γκρίζες ζώνες στην περιοχή και να χαθούν τρία ηρωικά στελέχη-πλήρωμα του ελικοπτέρου ΑΒ-212 του Π.Ν., που παρά τις δυσμενέστατες καιρικές συνθήκες απονηώθηκαν από την φρεγάτα Ναβαρίνο, για να εκτελέσουν το ιερό καθήκον  της προστασίας των Συνόρων της Πατρίδας μας.

Ας  φέρουμε όμως στην μνήμη μας, συνοπτικά τα γεγονότα που  προηγήθηκαν της κρίσης μέχρι την 30^η Ιανουαρίου 1996.

Τον Νοέμβριο του 1973 και στις 19 Ιουλίου 1974, η τουρκική κυβέρνηση παραχώρησε στην κρατική εταιρεία πετρελαίου το δικαίωμα εκμετάλλευσης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων  στην υφαλοκρηπίδα περιοχών του βόρειου-ανατολικού και  του κεντρικού-νοτιοανατολικού Αιγαίου αντίστοιχα, διεκδικώντας με τις έρευνες αυτές, περίπου την μισή υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου.

Το καλοκαίρι του 1976 το τουρκικό ωκεανογραφικό «Σισμίκ» γνωστό και ως «Χώρα» επιχειρούσε έρευνες για τον εντοπισμό πετρελαίου στις επίμαχες περιοχές της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου.

Τον Μάρτιο του 1987 τουρκικό σεισμογραφικό πλοίο επανεμφανίζεται σε περιοχές ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Τέλη Δεκεμβρίου 1995,  λόγω της προσάραξης τουρκικού σκάφους στην βραχονησίδα Ίμια , ακολούθησαν οι παρακάτω ρηματικές ανακοινώσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας.

Στις 21 Δεκεμβρίου, το Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας  ανακοινώνει ότι: «Η βραχονησίδα Καραντάκ (Ίμια) αποτελεί εσωτερικό τμήμα της τουρκικής επικράτειας  και ανήκει στην νομαρχία του Μπουντρούμ (Αλικαρνασός)...»

Στις 5 Ιανουαρίου 1996 ακολούθησε η ελληνική απάντηση:

«Σύμφωνα με την Συνθήκη μεταξύ Ιταλίας και Ελλάδας που υπεγράφη το 1947 στο Παρίσι, η βραχονησίδα Ίμια δίδεται στην Ελλάδα μαζί με τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα και αποτελεί μέρος της ελληνικής επικράτειας».

Και ενώ όλα φαινομενικά έδειχναν προς τερματισμό του ανωτέρω γεγονότος, ήρθε με την ενέργειά του ο Δήμαρχος της Καλύμνου Δ. Διακομιχάλης  να αναζωπυρώσει  την ήδη τεταμένη κατάσταση όταν,  την 24 Ιανουαρίου 1996 ύψωσε την ελληνική σημαία στην βραχονησίδα Ίμια.

Στις 27 Ιανουαρίου 1996, ακολούθησε η τουρκική αντίδραση με αποτέλεσμα τρεις δημοσιογράφοι της εφημερίδας «Χουριέτ» με ελικόπτερο αποβιβάζονται στα Ίμια και στην θέση της ελληνικής σημαίας αίρουν την τουρκική, αποθανατίζοντας την κίνηση αυτή με κάμερες και φωτογραφίες.

Την επομένη το ελληνικό Υπουργείο Εθνικής Άμυνας απέστειλε άγημα του Πολεμικού Ναυτικού στα Ίμια,  υπέστειλε την τουρκική σημαία, υψώνοντας την ελληνική σημαία.

Λόγω των αναφερομένων γεγονότων, το πολεμικό κλίμα-ένταση με την Τουρκία δεν άργησε να φανεί. Σ’ αυτό συνετέλεσαν και οι διάφορες τηλεοπτικές μεταδόσεις των σταθμών της χώρας, παρουσιάζοντας τον απόπλου των πολεμικών πλοίων από τον ναύσταθμο Σαλαμίνας, με «πολεμικές» ανταποκρίσεις και πολιτικές-στρατιωτικές δηλώσεις από την ηγεσία.

Στην συνέχεια μια σειρά από ελληνικά διαβήματα στέλνονται στην Τουρκία, ΝΑΤΟ, ΟΗΕ, ΗΠΑ, Ρωσία, ενημερώνοντας παράλληλα και την ευρωπαϊκή ένωση  για την «έμπρακτη αμφισβήτηση κυριαρχικών μας δικαιωμάτων».

Την 30^η  Ιανουαρίου 1996, η Τουρκία ζητεί την απόσυρση των Ελλήνων στρατιωτών από την βραχονησίδα.

Ναυτικές Δυνάμεις και των δύο χωρών περιπολούν γύρω από τα Ίμια, με κίνδυνο πάντα η κρίση να εξελιχθεί σε πολεμική σύγκρουση της Ελλάδας με την Τουρκία. Η αποσόβηση μιας τέτοιας ενέργειας από τα εμπλεκόμενα κράτη, εκδηλώθηκε με αμερικάνικη παρέμβαση το βράδυ της 30^ης  Ιανουαρίου 1996, όταν ο Υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ  κ. Κρίστοφερ επικοινωνεί με τον Υπουργό εξωτερικών της Ελλάδας κ. Θ. Πάγκαλο, καθώς και ο Πρόεδρος  των ΗΠΑ κ. Κλίντον τηλεφωνεί στον Πρωθυπουργό της Ελλάδας κ. Κ. Σημίτη και του ζητά να βρεθεί μια λύση. Ο Πρωθυπουργός απάντησε ότι πρόθεση της κυβέρνησης είναι να αποκλιμακωθεί η κρίση, υπογραμμίζοντας ότι οι τουρκικοί ισχυρισμοί δεν έχουν καμία νομική βάση , σύμφωνα με τις διεθνείς Συνθήκες του 1932 και του 1947.

Την 31^η Ιανουαρίου, και ώρα 04:00,  ο Υφυπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ κ. Χόλμπρουκ ενημερώνει τηλεφωνικά τον κ. Πάγκαλο για την κατάληψη της δεύτερης βραχονησίδας από Τούρκους κομάντος.

Τις πρώτες πρωινές ώρες της 31^ης Ιανουαρίου,  αναφέρεται στο Κέντρο Επιχειρήσεων του ΓΕΕΘΑ-Ναυτική Αεροπορία, η απώλεια του ελικοπτέρου στην περιοχή των Ιμίων. Η πρώτη εκτίμηση πτώσης του ελικοπτέρου ήταν λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών,  με αποτέλεσμα να χαθούν οι τρείς Αξιωματικοί, πλήρωμα του Ε/Π, ο Π. Βλαχάκος, ο Χρ. Καραθανάσης και Ε.Γιαλοψός.

Σύμφωνα με το πόρισμα της 23^ης  Απριλίου 1996, η πτώση οφείλεται λόγω των κακών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν στην περιοχή επιχειρήσεων,  και σε ανθρώπινο λάθος.

Μετά την καταληκτική παρέμβαση των ΗΠΑ και μέσω του κ. Χόλμπρουκ επετεύχθη η εξής συμφωνία μεταξύ δύο Συμμάχων-Κρατών του ΝΑΤΟ, της Ελλάδας-Τουρκίας, που συνοψίζεται στη φράση: «Όχι στρατιώτες, όχι πλοία, όχι σημαίες στα Ίμια».

Στην συνέχεια οι Έλληνες βατραχάνθρωποι που είχαν  αγκιστρωθεί στην βραχονησίδα για να υπερασπισθούν με την ζωή τους το ελληνικό έδαφος, αναγκάστηκαν να αποσυρθούν  με βαριά καρδιά και πόνο ψυχής, παίρνοντας μαζί τους και την ελληνική σημαία. Δεν μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά, αυτή ήταν η άνωθεν εντολή.

Την 31^η Ιανουαρίου 1996, ο Πρωθυπουργός κ.  Σημίτης κάνει την ακόλουθη ανακοίνωση στην Βουλή των Ελλήνων: «...Η ελληνική Κυβέρνηση επέτυχε την απεμπλοκή, την αποκλιμάκωση της κρίσης χωρίς καμιά απολύτως διαπραγμάτευση με την τουρκική πλευρά. Η βραχονησίδα Ίμια είναι και θα παραμείνει ελληνική» …ευχαριστώντας τις ΗΠΑ για την πρωτοβουλία και την βοήθειά της.   

Στις 2 Φεβρουαρίου το ΠΑΣΟΚ ανακοινώνει: «Η πρόσφατη κρίση που προκάλεσε η τουρκική κυβέρνηση είναι δείγμα γραφής των επιδιώξεων του τουρκικού επεκτατισμού. Η ελληνική κυβέρνηση αντιμετώπισε την κρίση προστατεύοντας την ειρήνη και χωρίς να απεμπολήσει κανένα κυριαρχικό μας δικαίωμα…».

Δείγμα γραφής των επιδιώξεων του τουρκικού επεκτατισμού όπως αναφέρεται στην ανωτέρω ανακοίνωση του ΠΑΣΟΚ, είναι οι συνεχιζόμενες προκλήσεις της,  και με την έκδοση ΝΟΤΑΜ υπ. Αριθ.Α0701/16 με την οποία αμφισβητεί-δεν αποδέχεται την επιχείρηση έρευνας και διάσωσης που εκτελούσαν αεροναυτικά μέσα του Π. Ναυτικού και της Π. Αεροπορίας υπό τον έλεγχο του Κ.Ε./ΓΕΕΘΑ για τον εντοπισμό του απολεσθέντος  Ε/Π του Π.Ν., που τα ξημερώματα της 11 Φεβρουαρίου 2016 κατέπεσε στην ελληνική βραχονησίδα Κίναρος του κεντρικού Αιγαίου.

Οι ανωτέρω αναφερόμενες προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας αποτελούν σοβαρές ενδείξεις για μελλοντικά θερμά επεισόδια ή ακόμη και εμπλοκή των αεροναυτικών μας δυνάμεων σε πόλεμο με την γείτονα χώρα. Γιατί η Τουρκία ουδέποτε εγκατέλειψε το όραμα της επανίδρυσης της οθωμανικής αυτοκρατορίας και αυτό μαρτυρείται και από το απόσπασμα της διακήρυξης του Μουσταφά Κεμάλ, στον εθνικό όρκο (misak-i-milli) του 1923 : «Στις διαπραγματεύσεις που θα γίνουν με τους ξένους για το πολιτικό μέλλον της Δυτικής Θράκης πρέπει να δραστηριοποιηθούμε με σύνεση. Σκοπός μας είναι η Δυτική Θράκη να παραμείνει σε τουρκικά χέρια, σαν ενιαίο σύνολο και σε κατάλληλο χρόνο και ευκαιρία να ενωθεί με την Μητέρα Πατρίδα […….]. Εμείς δεν  μπορούμε να αποδεχτούμε την απαλλοτρίωση τους τουρκικού αυτού τμήματος. Οι αδελφοί μας της Δυτικής Θράκης, σε πρώτο βήμα, πρέπει να αγωνιστούν για να κερδίσουν την ανεξαρτησία  και την αυτονομία της Δυτικής Θράκης». Παρόμοια δήλωση έκανε και ο νυν Πρόεδρος της Τουρκίας ο κ. Ταγίπ Ερτογάν: «Για μας η Θράκη έχει ιδιαίτερη σημασία και έννοια. Η Θράκη ταυτόχρονα είναι Θεσσαλονίκη, Κομοτηνή, Ξάνθη, Ντομπρουτσά, Κίρτζαλι, Σκόπια….», καθώς επίσης, και με  πρόσφατες δηλώσεις του,  αμφισβητεί και την Συνθήκη της Λοζάνης του 1923.

Κατά συνέπεια θα πρέπει  να  λάβουμε σοβαρά υπόψη ότι,  όσο η Τουρκία διατηρεί τις Οσμανικές δομές της, θα συνεχίσει να έχει την ίδια οσμανική συμπεριφορά , θέτοντας στόχους και αξιώσεις  για την επανίδρυση της οσμανικής (οθωμανικής) αυτοκρατορίας με την μεσοπρόθεσμη-μακροπρόθεσμη  σταθερή εθνική της στρατηγική.

Για τον λόγο αυτόν εξοπλίζεται με σύγχρονα-έξυπνα όπλα τελευταίας τεχνολογίας, όπως έχει προαναγγελθεί η αγορά  αεροσκαφών F-35 - θα παραλάβει 100 μέχρι το 2021, και διαθέτοντας τον μεγαλύτερο αποβατικό στόλο στη Μεσόγειο και το δεύτερο στο ΝΑΤΟ, για να πετύχει τους ανωτέρω εθνικούς της στόχους, τόσο στο πεδίο μάχης, όσο και στο διπλωματικό πεδίο, διότι ο ισχυρός καθορίζει και το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων ή μιας ένοπλης σύρραξης. Σύμφωνα και με την ρήση του Θουκυδίδη: «Τα νομικά επιχειρήματα έχουν αξία όταν εκείνοι που τα επικαλούνται είναι περίπου ισόπαλοι και ότι αντίθετα, ο ισχυρός επιβάλλει ότι του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύναμος υποχωρεί όσο του επιβάλλει η αδυναμία του».

Για να αποτρέψουμε λοιπόν  τις επιθετικές βλέψεις της Τουρκίας θα πρέπει να ενισχύσουμε τις Ένοπλες Δυνάμεις μας με σύγχρονα-ευέλικτα-έξυπνα όπλα.

Τώρα θα μου  πείτε, που θα βρούμε τα υπέρογκα χρηματικά ποσά που απαιτούνται, ενώ η χώρα μας βρίσκεται σε οικονομική κρίση-κατοχή.

Υπάρχει τρόπος, αρκεί να ακολουθήσουμε το παράδειγμα της πτωχευμένης Ελλάδας του 1900-1912, που παρά την δεινή οικονομική της κρίση την εποχή εκείνη, το 1900 δημιούργησε ταμείο εθνικού στόλου, στο οποίο διοχετεύονταν κληροδοτήματα και λιμενικά έσοδα για την προμήθεια νέων πολεμικών πλοίων.  Μέσα σε έξη χρόνια  το ταμείο αγόρασε 8 αντιτορπιλικά. Το 1912 αγόρασε άλλα 4 μεγάλα αντιτορπιλικά και το σύγχρονο για την εποχή του υποβρύχιο το «ΔΕΛΦΙΝ». Συνολικά η πτωχευμένη τότε Ελλάδα προετοίμασε το Βασιλικό Ναυτικό με 4 θωρακισμένα- καταδρομικά, 14 αντιτορπιλικά, 1 υποβρύχιο, 6 τορπιλοβόλα, 6 κανονιοφόρους, 1 οπλιταγωγό και μία ναρκοθέτιδα.

Τον Αύγουστο του 1909 μια ομάδα Αξιωματικών του Στρατού και του Ναυτικού υπό τον Συνταγματάρχη Ζορμπά, εκδίωξαν την αναποτελεσματική-αναξιόπιστη πολιτική κυβέρνηση, φέρνοντας στην πρωθυπουργία τον  Ελ. Βενιζέλο, και χωρίς χρονοτριβή αναδιοργάνωσαν και ενίσχυσαν τον Στρατό-Ναυτικό. Αγόρασαν το καταδρομικό –Θωρηκτό Γ. Αβέρωφ, μετά την αδυναμία των Οθωμανών να προκαταβάλλουν το ποσό των 250.000 στερλινών σε χρυσό, το ένα τέταρτο της αξίας του. Το ποσό αυτό δόθηκε ως δωρεάν από τον μεγάλο ευεργέτη, Έλληνα από την Αίγυπτο Γεώργιο Αβέρωφ.

Με τις ενέργειες αυτές, της τότε πτωχευμένης Ελλάδας, αποκτήσαμε ισχυρό πολεμικό ναυτικό και με την άρτια εκπαίδευση των πληρωμάτων του Στόλου φτάσαμε,  στις θρυλικές-νικηφόρες ναυμαχίες της Έλλης και της Λήμνου και όχι μόνο, που καθόρισαν το status quo του Αιγαίου, αλλά και την θετική εξέλιξη υπέρ των ελληνικών διεκδικήσεων στους Βαλκανικούς πολέμους.

Ας ακολουθήσουμε λοιπόν το παράδειγμα της Ελλάδας του 1900-1912, γιατί η οικονομία μας κάποτε θα ανακάμψει, η απώλεια όμως βραχονησίδων-νήσων-εδαφών της πατρίδας μας ουδέποτε θα επανέλθουν.

Βρισκόμαστε στο τέλος μιας εποχής και στην αρχή μιας άλλης, του 21^ου αιώνα. Στην γειτονιά μας υπάρχουν ένοπλες συρράξεις, ανακατατάξεις και πιθανόν χάραξη νέων συνόρων-δημιουργία νέων κρατών. Γι’ αυτό θα πρέπει να είμαστε σε ετοιμότητα- κατάλληλα προετοιμασμένοι-συμφιλιωμένοι και με ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις, έτσι ώστε η Ελλάς και η Κύπρος να βρεθούμε έτοιμοι και μπροστά από τις εξελίξεις, για να μην ζήσουμε καταστάσεις, όπως των Ιμίων του 1996, και για να μην αναγκασθούμε να αποδεχτούμε τον όρο «Όχι στρατιώτες, όχι όπλα, όχι σημαίες» σε καμία νησίδα-βραχονησίδα-ελληνικό έδαφος.

Αθήνα 10 Ιανουαρίου 2017.

(*) Αφιερώνεται στους ήρωες του απολεσθέντος

Ε/Π του Π.Ν. Π. Βλαχάκο, Χρ. Καραθανάση και Ε. Γιαλοψό,

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ