Οι αρχαιολόγοι
για την καταστροφή της στέγης
του τεμένους Βαγιαζήτ
στο Διδυμότειχο Έβρου
Ο Σύλλογος Ελλήνων
Αρχαιολόγων εκφράζει τη βαθύτατη θλίψη του για την καταστροφή από πυρκαγιά του
μοναδικού τεμένους Βαγιαζήτ στο Διδυμότειχο, του σημαντικότερου ισλαμικού
μνημείου της Ευρώπης που αποπερατώθηκε επί του σουλτάνου Μεχμέτ Α’ (1413-1421)
και εγκαινιάστηκε το 1420.
Ζητάμε την άμεση αποκατάσταση
της ζημιάς που προκλήθηκε από την πυρκαγιά στο μνημείο και αναμένουμε τα
αποτελέσματα της έρευνας των αρμόδιων αρχών για τα αίτια της πυρκαγιάς και την
απόδοση των σχετικών ευθυνών.
22.3.2017.
Με τον πιο τραγικό τρόπο, την
καταστροφή μνημείου, επιβεβαιώνεται η πάγια θέση του Συλλόγου Ελλήνων
Αρχαιολόγων ότι η αρχαιολογική αυτεπιστασία και όχι η εργολαβία, είναι ο μόνος
ενδεδειγμένος τρόπος επέμβασης και σε ιστάμενα μνημεία, ιδίως σε εκείνα που είναι
μείζονος ιστορικής σημασίας.
Το «τέμενος Βαγιαζήτ» (το
μεγάλο τέμενος του Μεχμέτ Α΄ Τσελεμπή, γιου του Βαγιαζήτ του «Κεραυνού»,
χρονολογημένο στο πρώτο μισό του 15ου αιώνα, πριν ακόμα την κατάληψη της
Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους), ένα από τα σημαντικότερα οθωμανικά
μνημεία επί ευρωπαϊκού εδάφους, εντάχθηκε στο προηγούμενο ΕΣΠΑ 2007-2013 με
προϋπολογισμό 1.382.991,89 €. Η κάλυψη της στέγης εσωτερικά με μεμβράνη, σε
συνδυασμό με την απώλεια μεγάλου μέρους των εξωτερικών μολυβδόφυλλων που την κάλυπταν,
οδήγησαν σε μεγάλες βλάβες των ξύλινων στοιχείων. Οι εκπλήξεις που θα
ακολουθούσαν την απομάκρυνση της μεμβράνης έδειχναν την αυτεπιστασία ως
μονόδρομο.
Εν τούτοις, η λύση που
επίμονα προωθήθηκε από την πολιτική ηγεσία το 2014, δυστυχώς με την συναίνεση
συγκεκριμένων υπηρεσιακών παραγόντων, ήταν εκείνη της αμαρτωλής μεθόδου της
μελετοκατασκευής, την οποία ο νόμος (αλλά και η κοινή λογική παγκοσμίως) δεν
αποδέχεται ως μέθοδο επέμβασης σε μνημεία! Από τότε έγιναν μια σειρά ενέργειες
που εγείρουν ερωτήματα για την αποτελεσματικότητά τους ή και για τις τυχόν
επιπτώσεις τους στη στατική κατάσταση του μνημείου, όπως το πανάκριβο στέγαστρο
που τοποθετήθηκε πάνω από το μνημείο. Μάλιστα, μοιραίες ενέργειες όπως οι
οξυγονοκολλήσεις που φέρεται ότι γίνονταν από τον εργολάβο, πρέπει ενδελεχώς να
εξεταστεί αν εκτελούνταν υπό την έγκριση και υπό την εποπτεία της αναθέτουσας
αρχής.
Σε κάθε περίπτωση η εφιαλτική
κατάληξη του τεμένους αποδεικνύει για μια ακόμη φορά ότι τα έργα στα μνημεία
πρέπει να υλοποιούνται αποκεντρωμένα ώστε η ίδια η Υπηρεσία να υλοποιεί κάθε
βήμα και όχι με εργολαβίες που εκ των πραγμάτων δεν μπορεί παρά να εποπτεύονται
περιοδικά και επομένως ατελώς από τις Υπηρεσίες της Αθήνας. Η μόνη ελπίδα για
να μην ξημερώνουν ημέρες όπως η σημερινή, με όλη τη σκοτεινιά και την απόγνωση
που επιφέρει η σχεδόν πλήρης καταστροφή ενός μνημείου όπως το τέμενος Βαγιαζήτ,
είναι η άμεση ενίσχυση των Εφορειών Αρχαιοτήτων της περιφέρειας, ώστε να φέρουν
εις πέρας τα έργα στην περιοχή αρμοδιότητάς τους. Όλα τα άλλα ήταν, είναι και
θα είναι προφάσεις εν αμαρτίαις.
Αθήνα, 24.3.2017.
ΠΗΓΗ: ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ, Ερμού 136, 10553 Αθήνα. Τηλ-Fax.: 2103252214, 6937075765,
E-mail: archaeol@otenet.gr , www.sea.org.gr
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για το τζαμί του Βαγιαζήτ.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook