Όταν μια
Μακεδονίτισσα,
όπως η Κλεοπάτρα, εμπνέει…
Του Γιώργου Λεκάκη
Η Κλεοπάτρα Ζ΄ Φιλοπάτωρ (69–30
π.Χ.), γνωστή απλά στην ιστορία μόνο με το μικρό της όνομα… Κλεοπάτρα, ήταν η
τελευταία εν ενεργεία βασίλισσα της πτολεμαϊκής Αιγύπτου, μέλος της δυναστείας των Πτολεμαίων, της
ελληνικής οικογένειας εκ Μακεδονίας, που κυβέρνησε την Αίγυπτο μετά τον θάνατο
του Μεγάλου Αλεξάνδρου κατά την κακώς λεγομένη «ελληνιστική περίοδο», και την
έκανε μεγάλη, όσο ποτέ…
Η Μακεδονίτισσα αυτή δεν
σαγήνευσε μόνον τους άνδρες της εποχής της, αλλά και όλους τους καλλιτέχνες του
κόσμου, τους σύγχρονους, αλλά και τους μετά απ’ αυτήν, έως σήμερα!
Στην σελίδα αυτή θα δούμε
μερικά μόνο από τα έργα που έγιναν γι’ αυτήν:
Περί το 1925, ο Ρουμάνος
γλύπτης Demetre Haralamb Chiparus (Dumitru Chipăruş, 1886/1888-1947)
φιλοτέχνησε το παραπάνω μικρό (27,9 x 48,3 x 17,1 εκατ.) χάλκινο γλυπτό (την «Κλεοπάτρα»).
Ο Chiparus έζησε και εργάσθηκε στο Παρίσι και ήταν ένας από τους
σημαντικότερους γλύπτες και κεραμίστες της εποχής Art Deco. Εγεννήθη στο
Dorohoi της Ρουμανίας. Το 1909 πήγε στην Ιταλία, όπου παρακολούθησε μαθήματα
του Ιταλού γλύπτη Raffaello Romanelli. Το 1912 ταξίδεψε στο Παρίσι για να
παρακολουθήσει την Ecole des Beaux Arts, στις τάξεις του Antonin Mercie και του
Jean Boucher. Τα πρώτα γλυπτά του, σε ρεαλιστικό ύφος, και εκτέθηκαν στο Σαλόνι
του 1914. Χρησιμοποίησε συνδυασμό χαλκού και ελεφαντόδοντου (χρυσελεφάντινη),
με μεγάλη επιτυχία. Τα περισσότερα από τα φημισμένα του έργα έγιναν μεταξύ 1914-1933.
Η πρώτη σειρά γλυπτών του ήταν μια σειρά των παιδιών. Το ώριμο ύφος του διαμορφώθηκε
από την αρχή της δεκαετίας του 1920. Τα γλυπτά του είναι αξιοθαύμαστα για την
φωτεινότητα και την εξαιρετική διακόσμησή τους. Οι χορευτές των ρωσικών μπαλλέτων
(περίφημο το «Ρώσοι Χορευτές»), του γαλλικού θεάτρου, και οι πρώιμες
κινηματογραφικές ταινίες ήταν μεταξύ των πιο αγαπημένων θεμάτων του. Το έργο
του επηρεάστηκε από το ενδιαφέρον του για την Αίγυπτο, αφότου ανασκάφηκε ο
τάφος του φαραώ Τουταγχαμών (1922) – είδηση που επηρέασε πολλούς καλλιτέχνες της
εποχής του… - και η τέχνη της αρχαίας Αιγύπτου και της Ανατολής έγινε μόδα,
στην Γαλλία. Συνεργάσθηκε πρωτίστως με τον Edmond Etling και τον Cie Foundry
στο Παρίσι, που διαχειριζόταν ο Julien Dreyfus. Το Les Neveux de J. Lehmann ήταν
το δεύτερο χυτήριο που δούλεψε με τον Chiparus. Κατά την διάρκεια της περιόδου
των ναζιστικών διωγμών και του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, τα χυτήρια έπαψαν να
παράγουν έργα του Chiparus. Η οικονομική κατάσταση εκείνης της εποχής δεν ήταν
ευνοϊκή για την ανάπτυξη των διακοσμητικών τεχνών. Οι συνθήκες ζωής (και) για
πολλούς γλύπτες επιδεινώθηκαν. Πέθανε το 1947, από εγκεφαλικό επεισόδιο, καθώς
επέστρεψε από μελέτη ζώων στον ζωολογικό κήπο του Vincennes. Θάφτηκε στο
νεκροταφείο Bagneux, νότια του Παρισιού. Ο Chiparus «ανακαλύφθηκε» από τους
συλλέκτες την δεκαετία του… 1970. Εγνώρισε άνοδο από την δεκαετία του 1990. Τον
Απρίλιο του 2007, στην Νέα Υόρκη το γλυπτό του «Τα κορίτσια / Les Girls» σε
δημοπρασία του Sotheby, έπιασε 590.240 ευρώ! Μια μεγάλη συλλογή έργων του
Chiparus εκτίθεται στη μόνιμη συλλογή του Casa Lis, του Art Nouveau και του Art Deco Museum στην Σαλαμάνκα της Ισπανίας, ενώ η μεγαλύτερη
συλλογή (120 έργα του) είναι σήμερα στο Déco Russian House στην
Μόσχα.
ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ, ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, ΑΙΓΥΠΤΟΣ, ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΙ, ΓΛΥΠΤΙΚΗ, ΡΟΥΜΑΝΙΑ, ΓΑΛΛΙΑ, ΣΑΛΑΜΑΝΚΑ, ΙΣΠΑΝΙΑ, ΜΟΣΧΑ, ΦΑΡΑΩ ΤΟΥΤΑΓΧΑΜΩΝ, ΡΩΣΙΚΑ ΜΠΑΛΕΤΑ, Chiparus, Art Nouveau, Art Deco
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook