Ἐξ Ὁμοφραδμοσύνης[1]
ἄρχεσθαι...
καί Κακοφραδμοσύνης[2]
παύεσθαι...
Γράφει
ο Πέτρος Ιωαννίδης, καθηγητής φιλόλογος
«Ἐν δέ διχοστασίῃ καί ὁ πάγκακος ἔλλαχε τιμῆς».
(Πλούταρχος, 45-120, “Σύγκρισις Λυσάνδρου και
Σύλλα”, 1, 2.1)
(=
Μέσα λοιπόν στο διχασμό και την εμφύλια διαμάχη ακόμα και ο χειρότερος άνθρωπος
χαίρει εκτιμήσεως/αναδεικνύεται).
«Ὥς δέ καί Λακεδαιμόνιοι κατά μέν ἕνα
μαχόμενοι οὐδαμῶν εἰσι κακίονες ἀνδρῶν, ἁλέες δέ ἄριστοι ἀνδρῶν ἁπάντων».
(Ηρόδοτος, 485-425, “ΙΣΤΟΡΙΑ Ζ΄,
ΠΟΛΥΜΝΙΑ”, 104)
(=
Οι Λακεδαιμόνιοι όταν μάχονται ένας προς έναν δεν είναι κατώτεροι από κανέναν,
όταν όμως είναι ενωμένοι τότε είναι γενναιότεροι απ‘ όλους τους ανθρώπους).
ΣΧΟΛΙΟ:
Το παραπάνω απόσπασμα είναι από τον λόγο του Δημάρατου, βασιλιά της Σπάρτης,
του πιστότερου συμβούλου του Ξέρξη, ο οποίος εξεστράτευσε κατά της Ελλάδας
συνοδεύοντάς τον. Όταν ο Ξέρξης τον ρώτησε, αν οι Έλληνες θα τολμήσουν να
προβάλουν αντίσταση σ’ αυτόν, ενώ είναι
ολιγάριθμοι και όχι ενωμένοι (μή ἐόντες ἄρθμιοι), εκείνος απάντησε, για λογαριασμό μόνο των Λακεδαιμονίων
και όχι εξ όλων των Έλλήνων, πως οι Λακεδαιμόνιοι με κανέναν τρόπο δεν θα
αποδεχθούν τις προτάσεις του, που αποβλέπουν στην υποδούλωση της Ελλάδας και
ύστερα πως θα τον πολεμήσουν, ακόμη και αν όλοι οι άλλοι Έλληνες ταχθούν με το
μέρος του. Και ως προς τον αριθμόν, του είπε, καλύτερα να μη ρωτάει πόσοι είναι
και αν μπορούν να πράξουν αυτά· γιατί και χίλιοι άνθρωποι αν εκστρατεύσουν, και
λιγότεροι ή περισσότεροι απ‘ αυτούς, αυτοί
πάντοτε θα τον πολεμούν.
Οι
Λακεδαιμόνιοι λοιπόν είναι οι πρώτοι διδάξαντες το ρητό σε όλον
τον κόσμο: «Ἰσχύς ἐν τῇ ἑνώσει», το οποίο
δεν υπάρχει αυτούσιο σε κανένα κείμενο της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας. Το ρητό «ΑΛΕΕΣ ΑΡΙΣΤΟΙ ΑΠΑΝΤΩΝ» αποτελεί
το έμβλημα της Μεραρχίας Υποστηρίξεως (ΜΕΡ.ΥΠ.) του Ελληνικού Στρατού. Παριστάνεται
μια σπαρτιατική ασπίδα με δυο κεραυνούς να προσπίπτουν επ’ αυτής. Συμβολίζει σε
συνδυασμό με το ρητό, το αρραγές τείχος που σχηματίζεται από την Ενότητα και
την Ομοψυχία, το οποίο αποκρούει οποιαδήποτε επίθεση και απειλή, “ΕΝΩΜΕΝΟΙ ΓΕΝΝΑΙΟΤΕΡΟΙ ΑΠ’ ΟΛΟΥΣ”.
Ας
αφήσουμε στην άκρη τις κόκκινες, πράσινες, κίτρινες, μαύρες γραμμές και όλων
των άλλων αποχρώσεων, που θέτουμε κατά καιρούς, και ας ακολουθήσουμε όλοι μαζί,
ως μια γροθιά, ΜΙΑ ΕΝΙΑΙΑ ΚΟΙΝΗ ΕΘΝΙΚΗ
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ “άχρωμη” μεν, αλλά πολύ ουσιαστική και αποτελεσματική στα
κρίσιμα εθνικά θέματα που αντιμετωπίζει η Πατρίδα μας σήμερα, όπως το Σκοπιανό και
τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Να έχουμε πάντοτε υπ’ όψιν μας την ηπειρώτικη
παροιμία “Ρωμέικος καβγάς Τούρκικος
χαλβάς”.
«ἀρχαῖον τοῦτο πάθος Ἑλλήνων, οἵ πρός ἀλλήλους
στασιάζοντες ἀεί καί τούς ὑπερέχειν δοκοῦντας καθαιρεῖν θέλοντες ἐτρύχωσαν τήν Ἑλλάδα».
(Ηρωδιανός ο Σύρος, 170-240, “Από την
τελευτή του θεϊκού Μάρκου”, βιβλίο Γ’, 2, 8,3)
(=
παμπάλαιη αυτή η παθογένεια των Ελλήνων, οι οποίοι ευρισκόμενοι σε αδιάκοπες
εσωτερικές / εμφύλιες διαμάχες μεταξύ τους και επιδιώκοντας να καθαιρέσουν /
αφανίσουν όσους υπερέχουν κατέστρεψαν την Ελλάδα).
ΣΧΟΛΙΟ:
Προφητικά, επίκαιρα και διδακτικά τα λόγια του Έλληνα ιστορικού από την
Αντιόχεια της Συρίας, ο οποίος έζησε στη Ρώμη, για ανθρώπους όμως «έχοντας ώτα και ακούοντας». Ο ίδιος γνώρισε τις
πράξεις που εξιστορεί, γιατί έλαβε μέρος σε πολλές δημόσιες και βασιλικές
υπηρεσίες. Το ιστορικό του σύγγραμμα επιγράφεται: «Της μετά Μάρκον βασιλείας ιστορίαι» και αποτελείται από (8)
βιβλία. Διηγείται τα γεγονότα από το θάνατο του Μάρκου Αυρηλίου μέχρι την άνοδο
στο θρόνο του Γορδιανού Γ’ (180-238), ήτοι το χρονικό διάστημα (59) ετών.
Μπορούμε
να τα καταφέρουμε. Μπορούμε να ενώσουμε όλες τις δυνάμεις μας, για να
μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, αρκεί
τις εξελίξεις που έχουμε μπροστά μας να τις διαχειριστούμε με σοβαρότητα,
υπευθυνότητα και ομοψυχία.
Έχουμε
αποδείξει ότι, όταν θέλουμε, όταν έχουμε κοινούς στόχους και συνεργαζόμαστε με
σύστημα και ενθουσιασμό μπορούμε να τα καταφέρουμε. Το αποδείξαμε στο Παρελθόν
και θα το πετύχουμε και στο Μέλλον, εφ᾽ όσον το θέλουμε.
Ας
μην ξεχνάμε ποτέ τα λόγια του στρατηγού - αγωνιστή της ελληνικής επανάστασης, Γιάννη Μακρυγιάννη, (1797-1864), του
συμβόλου του Αδούλωτου Ελληνισμού: «Δεν
ορκίστηκα να σηκώσω τα όπλα και να πολεμήσω άλλους Έλληνες, ορκίστηκα να
πολεμήσω τους Τούρκους».
«...και 50.000 γρόσια να μου δώκεις κρέας
για εμφύλιο πόλεμο δεν πουλώ».
“Είμαστε εις το “ΕΜΕΙΣ” και όχι εις το
“ΕΓΩ”» .
(από τα Απομνημονεύματα, αποσπάσματα)
«ἔχοµεν οὖν τι µεῖζον κακόν πόλει ἤ ἐκεῖνο,
ὅ ἄν αὐτήν διασπᾷ καί ποιῇ πολλάς ἀντί µιᾶς; ἤ µεῖζον ἀγαθόν τοῦ ὅ ἄν ξυνδῇ τε
καί ποιῇ µίαν; Οὐκ ἔχοµεν...
Ἡ δέ γε τῶν τοιούτων ἰδίωσις διαλύει, ὅταν
οἱ µέν περιαλγεῖς, οἱ δέ περιχαρεῖς γίγνωνται ἐπί τοῖς αὐτοῖς παθήµασι τῆς
πόλεώς τε καί τῶν ἐν τῇ πόλει; Τί δ᾽οὔ;...
Ἐν ιἧτινι δή πόλει πλεῖστοι ἐπί τό αὐτό κατά ταὐτά
τοῦτο λέγουσι τό ἐµόν καί τό οὐκ ἐµόν, αὕτη ἄριστα διοικεῖται; Πολύ γε...
Ἑνός δή, οἶµαι, πάσχοντος τῶν πολιτῶν ὁ,τιοῦν ἤ
ἀγαθόν ἤ κακόν, ἡ τοιαύτη πόλις µάλιστα τε φύσει ἑαυτῆς εἶναι τό πάσχον, καί ἤ
ξυνησθήσεται ἅπασα ἤ ξυλλυπήσεται. Ἀνάγκη, ἔφη, την γε εὔνοµον».
(Πλάτων, 427-347, “ΠΟΛΙΤΕΙΑ Ε´”,
462b-e)
(=
Υπάρχει λοιπόν κανένα μεγαλύτερο κακό για μια πόλη από εκείνο που την διαιρεί
και από μία την κάνει πολλές, ή μεγαλύτερο καλό από εκείνο που τη δένει και την
κάνει μία; Δεν υπάρχει...
Και
η διάσπαση / διαίρεση της κοινωνίας - που διακατέχεται από τα ίδια συναισθήματα
- δε φέρνει διάλυση, όταν στα ίδια περιστατικά που συμβαίνουν στην πόλη και
στους πολίτες, άλλοι γίνονται περίλυποι και άλλοι περιχαρείς; Οπωσδήποτε...
Δεν διοικείται λοιπόν άριστα η πόλη εκείνη,
όπου οι περισσότεροι για το ίδιο πράγμα με την ίδια άποψη λένε “δικό μου” και
“όχι δικό μου”; Πολύ μάλιστα...
Ώστε όταν, νομίζω, συμβαίνει σε μια πόλη
οτιδήποτε, είτε καλό είτε κακό, η πόλη αυτή θα πει ότι είναι δικό της το μέρος
που έπαθε, και όλοι μαζί θα συμμεριστούν την ευχαρίστηση ή τη λύπη.
Αναγκαστικά, είπε, αν βέβαια είναι δίκαια οργανωμένη).
Από το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον: «Η θεραπεία του δαιµονιζόµενου τυφλού και
κωφού» κεφ. ΙΒ’, στίχ 25.
«εἰδώς ὁ Ἰησοῦς τάς ἐνθυµήσεις αὐτῶν εἶπεν
αὐτοῖς· πᾶσα βασιλεία µερισθεῖσα καθ᾽ἑαυτήν ἐρηµοῦται, καί πᾶσα πόλις ἤ οἰκία
µερισθεῖσα καθ᾽ἑαυτήν οὐ σταθήσεται».
(=
Ο Ιησούς όμως αντιλήφθηκε τις μύχιες σκέψεις των Φαρισαίων και τους είπε· κάθε
βασίλειο που χωρίστηκε σε φατρίες εχθρικές, ώστε με εμφύλια διαμάχη να στραφεί
κατά του εαυτού του, καταλήγει σε τέλεια ερήμωση/απομόνωση, και κάθε πόλη ή
οικία που διαιρέθηκε ενάντια στον εαυτό της, δεν θα ορθοποδήσει αλλά θα παρακμάσει
και θα αφανιστεί).
Η ΑΛΛΗΓΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ
ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ
(Πλάτων, 427-347, “ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΣΤ´”,
488α-489α)
Οι μόνοι κατάλληλοι για τη
διακυβέρνηση της πολιτείας είναι οι ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ - ΒΑΣΙΛΕΙΣ,
κατά τον Πλάτωνα.
Σε
μια δραματική αλληγορία η Πολιτεία παρομοιάζεται με σκάφος/πλοίο που ταξιδεύει
ακυβέρνητο. Ο κυβερνήτης είναι μύωπας, βαρήκοος και δε γνωρίζει τη ναυτική τέχνη.
Τα μέλη του πληρώματος φιλονεικούν μεταξύ τους για το ποιος θα ‘ναι καπετάνιος.
Κανείς δεν σκέπτεται ότι χρειάζεται ένας έμπειρος κυβερνήτης που να γνωρίζει
τις θέσεις των άστρων και τις “ιδιοτροπίες” των ανέμων. Ο μόνος που είναι
ικανός να οδηγήσει με ασφάλεια σε απάνεμο λιμάνι το “Μεθυσμένο καράβι” μέσα από
την τρικυμία είναι “Ο ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ
ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ”.
Αυτός
μόνο μπορεί να συντονίσει τους ναύτες του, ώστε να κωπηλατούν όλοι αρμονικά -
ρυθμικά προς την ίδια κατεύθυνση, διαφορετικά το πλοίο που λέγεται “ΕΛΛΑΣ” θα βουλιάξει.
Ο
Σωκράτης έλεγε: «ο καθένας οφείλει να πράττει για το κοινωνικό σύνολο αυτό για το οποίο
είναι πλασμένος από τη φύση του και κατάλληλα εκπαιδευμένος (συνδυασμός φυσικών
και επίκτητων προσόντων).
ΠΗΓΗ: εφημερίδα
«ΕΒΔΟΜΗ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ», 13.1.2018. Από την στήλη του συγγραφέα «ΕΤΥΜΟΛΟΓΩ ΑΡΑ ΥΠΑΡΧΩ , ἄπιτε»!
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1]
Παράγεται από το ὁμοῦ +
φράζοµαι = στοχάζομαι, παρατηρώ, βλέπω. Ομοφωνία, συμφωνία, ομογνωμία,
ομοφρονία, ομοφροσύνη, σύμπνοια, ομόνοια, ενότητα, ΟΜΟΨΥΧΙΑ.
[2]
Παράγεται από το κακῶς +
φράζοµαι. Κακοβουλία, κακόνοια, κακές διαθέσεις και σκοποί, κακό φρόνημα,
κακοφροσύνη, αφροσύνη, απερισκεψία, ανοησία, μωρία, δυσμένεια, φιλονεικία,
διαφωνία, διχόνοια, διχασμός, διχοστασία, διχοφροσύνη.
ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: ΟΜΟΝΟΙΑ, ΔΙΧΟΝΟΙΑ, ΕΜΦΥΛΙΟΣ, ΕΜΦΥΛΙΑ ΔΙΑΜΑΧΗ, ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΟΙ, ΙΣΧΥΣ, ΛΑΚΩΝΕΣ, ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ, ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, ΠΛΑΤΩΝ, ΦΙΛΟΝΙΚΙΑ, ΦΙΛΟΝΕΙΚΙΑ, ΠΛΑΤΩΝΑΣ, ΗΡΟΔΟΤΟΣ, ΞΕΡΞΗΣ, ΣΩΚΡΑΤΗΣ, ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ, ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ, ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook