Ο Επαναπατρισμός των Πολιτιστικών Αγαθών ως Διεθνές Έθιμο - The Repatriation of Cultural Treasures as an International Custom

Ο Επαναπατρισμός
των Πολιτιστικών Αγαθών
ως Διεθνές Έθιμο

The Repatriation of Cultural Treasures as an International Custom

Της νομικού Μαρίας Αν. Βέργου,
μέλους του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους


H Διπλωματική Εργασία της Μαρίας Βέργου με τίτλο "The Repatriation of Cultural Treasures as an International Custom", εκπονηθείσα στα πλαίσια του Ενιαίου Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) - Κατεύθυνση Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου, έχει αναρτηθεί στο Ιδρυματικό Αποθετήριο ΠΕΡΓΑΜΟΣ, που αποτελεί την Ενιαία Πλατφόρμα Ιδρυματικού Αποθετηρίου και Ψηφιακής Βιβλιοθήκης για το ΕΚΠΑ , και μπορεί να αναζητηθεί ηλεκτρονικά.

Μπορείτε να την δείτε ΕΔΩ.

Η εργασία είναι γραμμένη στα αγγλικά. Η περίληψη είναι και στα αγγλικά και στα ελληνικά:

ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η πρακτική των Κρατών τόσο σε Διεθνές όσο και σε Εθνικό επίπεδο, όπως εκτίθεται στην παρούσα εργασία, αποδεικνύουν σύμπνοια ως προς την αρχή της επιστροφής της πολιτιστικής κληρονομιάς. Αυτός ο κανόνας έχει παγιωθεί στις μέρες μας, σε βαθμό που οδηγεί στην δημιουργία εθιμικού κανόνα διεθνούς δικαίου. Το 1989 είχε ήδη διατυπωθεί η άποψη ότι «η αρχή της φυσικής επιστροφής των πολιτιστικών αγαθών γίνεται, μέσω αυξανόμενης πρακτικής κρατών και θεσμών, ένα έθιμο του διεθνούς δικαίου». Αυτή η αρχή εφαρμόζεται πολύ περισσότερο σήμερα, μετά από πολλές δεκαετίες σταθερής πρακτικής των Κρατών και την πρόσφατη έξαρση των επαναπατρισμών.
Τα Κράτη σε όλον τον κόσμο έχουν χρησιμοποιήσει όλα τα δυνατά μέσα, νομικά και διπλωματικά, για τα καταδείξουν την πεποίθησή τους, ότι τα πολιτιστικά αγαθά πρέπει να επιστραφούν στις χώρες και στους λαούς που τα δημιούργησαν και τα θεωρούν ως μέρος της ιδιαίτερης ταυτότητός τους. Όπως εκτίθεται σε αυτήν την εργασία, η πρακτική των Κρατών ως προς τον επαναπατρισμό της πολιτιστικής ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβανομένων αυτών που τα συμφέροντά τους επηρεάζονται άμεσα, είναι και μακρόχρονη και ομοιόμορφη, κατά τρόπον ώστε αποδεικνύει γενική αναγνώριση, ότι βασίζεται σε υποχρεωτικό νομικό κανόνα. Η πρακτική αυτή των τελευταίων δεκαετιών, όπως αποκρυσταλλώνεται τα τελευταία χρόνια, αντανακλά την πεποίθηση ότι η επιστροφή των πολιτιστικών αγαθών στις χώρες και στους λαούς καταγωγής τους επιβάλλεται από κανόνα δικαίου. Αυτή η πρακτική αφορά ιδίως στις Η.Π.Α., αλλά και στις Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία και Γερμανία, οι οποίες είναι σημαντικότερες χώρες εισαγωγής πολιτιστικών αγαθών, καθώς και στις Ιταλία, Ελλάδα, Αίγυπτο, Τουρκία, Περού, Μεξικό, Κίνα κ.ά., που είναι οι σημαντικότερες χώρες εξαγωγής πολιτιστικών αγαθών.   
Η πρακτική των Κρατών ως προς τον Επαναπατρισμό των Πολιτιστικών Θησαυρών προκύπτει από τον μεγάλο αριθμό των συναφθεισών Διεθνών και Διμερών Συνθηκών και Πρωτοκόλλων, όπως συμπληρώνονται από κανόνες ήπιου δικαίου (soft law) και κατευθυντήριες γραμμές, από τις διοικητικές πράξεις και συμπεριφορές, ιδίως σε διπλωματικό επίπεδο, τις εθνικές νομοθεσίες και τις δικαστικές αποφάσεις.   Η ήδη σταθερή και ομοιόμορφη αυτή πρακτική επιβεβαιώνεται από την έξαρση των επαναπατρισμών αρχαιοτήτων κατά τα τελευταία έτη, όπως εκτίθεται στα σχετικά κεφάλαια της εργασίας.
Ο μεγάλος αριθμός των σχετικών αποφάσεων των Οργάνων Διεθνών Οργανισμών, ιδίως του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την κατάσταση στην Συρία και στο Ιράκ (οι αποφάσεις του οποίου, ενεργούντος υπό το κεφάλαιο VII του Χάρτη, θεωρούνται δεσμευτικές, σύμφωνα με το Άρθρο 25 του Χάρτη),  ενισχύει το επιχείρημα ότι έχει ήδη διαμορφωθεί  κανόνας εθιμικού διεθνούς δικαίου για τον επαναπατρισμό των πολιτιστικών αγαθών.
Η πιο διάσημη υπόθεση που εκκρεμεί ακόμη ενώπιον της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO για την προώθηση της Επιστροφής Πολιτιστικών Αγαθών στις Χώρες Προέλευσής τους ή την Αποκατάστασή τους σε περίπτωση Παράνομης Ιδιοποίησης (ICPRCP) αφορά στο αίτημα της Ελληνικής Κυβέρνησης για την επιστροφή από το Ηνωμένο Βασίλειο των Γλυπτών του Παρθενώνα.
Η ανθρωπότητα έχει συνειδητοποιήσει ότι η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της ταυτότητος και της αυτογνωσίας των λαών με απώτερο σκοπό την διάσωση και εξέλιξη του Ανθρώπινου Πολιτισμού. Επομένως η αρχή του Επαναπατρισμού των Πολιτιστικών Θησαυρών στους λαούς και στις χώρες καταγωγής τους έχει καταστεί κανόνας Διεθνούς Εθιμικού Δικαίου. 

ABSTRACT
State practice in both International and National Fields, as outlined in this study, show substantial agreement on the principle of return of expatriated cultural heritage. This norm is nowadays sufficiently well established to amount to an emerging customary rule of international law. In 1989 it was already stated that “the principle of the physical return of cultural property is becoming, through increasing state and institutional practice, a custom of international law”. This norm applies much more today after many decades of constant practice of the States and the recent expansion in repatriations.
States worldwide have used all possible legal instruments and diplomacy to show their belief that cultural treasures must be returned to their countries and peoples of origin who created them and consider them as a part of their proper identity. As expounded in this study, the relevant State practice on the cultural property repatriation, including that of States whose interests are specially affected, has been both extensive and virtually uniform, in such a way as to show a general recognition that a rule of law or legal obligation is involved. State practice of the last decades, crystallized during recent years, reflects the belief that the return of Cultural Treasures to their Countries and Peoples of origin is rendered obligatory by the existence of a rule of law requiring it. This practice refers especially to the U.S.A., but also to France, U.K., Switzerland and Germany, are the most important art importing States, with some of the biggest Museums and Art Collections worldwide, as much as to Italy, Hellas, Egypt, Turkey, Peru, Mexico, China etc., which are the most important art exporting States.
The State practice on the Repatriation of Cultural Treasures is evident from the number of International and Bilateral Conventions and Protocols adopted, as completed by soft law rules and guidelines, the administrative acts or attitudes, in particular in the diplomatic field, the national legislations and the judicial acts. This practice, already stable and uniform, is confirmed by the explosion of the repatriation of antiquities during the last years, as exposed in the relevant chapters.
The great number of relevant resolutions and recommendations adopted by the organs of the international organizations, especially by the UN Security Council about the situation in Syria and Iraq, (the Resolutions of which, acting under Chapter VII of the Charter, are considered binding, in accordance with Article 25 of the Charter), strengthens the argument that a rule of customary international law on the repatriation of cultural property is already formed.
The most famous and still pending case before the UNESCO’s Intergovernmental Committee for Promoting the Return of Cultural Property to its Countries of Origin or its Restitution in case of Illicit Appropriation (ICPRCP) concerns the Hellenic Government’s demand for the return by the United Kingdom of the Parthenon Sculptures.
Humanity is conscious that the cultural heritage is an indispensable element of people’s identity and self-knowledge to the ultimate scope of the salvage and the evolution of Human Civilization. Thus the Norm of Repatriation of Cultural Treasures to their people and country of origin is well established as a Rule of International Customary Law.

ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: Caryatid, Parthenon Sculptures, Parthenon Marbles, Acropolis, Acropolis Treasures, Syria, Iraq, illicit trade in antiquities, Καρυάτιδα, Γλυπτά Παρθενώνα, Μάρμαρα Παρθενώνα, Ακρόπολη, Θησαυροί της Ακρόπολης, αρχαιοκαπηλία, επαναπατρισμός αρχαιοτήτων, νομικα, ελγινεια, Βέργου, ΚαρυατιδαΓλυπτα ΠαρθενωναΜαρμαρα ΠαρθενωναΑκροποληΘησαυροι της Ακροποληςαρχαιοκαπηλια, Βεργου, Καρυατιδες, Καρυατις, Παρθενων, Ακροπολις, Ακροπολεως, επαναπατρισμος, ΗΠΑ, Γαλλια, Ηνωμενο Βασιλειο, Ελβετια, Γερμανια, Ιταλια, Ελλαδα, Αιγυπτος, Τουρκια, Περου, Μεξικο, Κινα, Ελγιν, 
Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

    ΣΧΟΛΙΑ
    ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ