Ρογούδι,
ένα αρχαίο ελληνικό
χωριό-φάντασμα
στην Καλαβρία…
Του Γιώργου Λεκάκη
Το εγκαταλελειμμένο πλέον χωριό
Ρογούδι Βέκκιο (Roghudi Vecchio), στα Λευκά Όρη - Ασπρομόντε / Aspromonte / Ασπρόβουνο - της Καλαβρίας Μεγάλης Ελλάδος, της νυν Ιταλίας, ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα.
Σύμφωνα με τον τοπικό μύθο εδώ
ζούσε μια επώνυμη τοπική νύμφη-νεράιδα / ανεράιδα (Naràde ή Anaràde). Αυτή ήταν γυναίκα
μισή άνθρωπος, με οπλές γαϊδουριού. Έζησε στην περιοχή Γκαλιπό / Ghalipò (< Καλλίπολη).
Κατά την διάρκεια της ημέρας παρέμενε κρυμμένη ανάμεσα στους βράχους. Την νύκτα,
προσπαθούσε να προσελκύσει κάθε στρατιώτη, με μετατροπή της φωνής της, και μετά
με τις τοπικές γυναίκες είχαν πρόθεση να τους σκοτώσουν, για να αποπλανήσουν
τους άνδρες της χώρας - παραλλαγή του μύθου των Σειρήνων. Για να προστατεύσουν τον εαυτό τους από τις επιδρομές
τους οι στρατιώτες έκτισαν τρεις πύλες, σε τρεις διαφορετικές εισόδους της
χώρας: την Plachi, την Pizzipiruni και την Αγριδέα / Agriddhea προς
«κατευνασμόν».
Ο θρύλος των νεραϊδών [Narades / Nereids], κρατάει από την ελληνική λαογραφία. Εδώ πρόκειται για κακές νύμφες, που φόβιζαν ιδιαίτερα την πόλη Roghudi, όπου την νύκτα οι κάτοικοι έκλειναν οι πόρτες και τα παράθυρα, τα οποία έβλεπαν σε μια περιοχή, που πιστευόταν ότι ήταν στοιχειωμένη από αυτές! - βλ. Rossi-Taibbi G. – Caracausi G. "Neo-Greek Texts of Calabria", εκδ. Institute of Byzantine and Neo-Hellenic Studies, Παλέρμο, 1959.
Η Καλαβρία, είναι η μύτη της «μπότας»
της Ιταλίας. Όταν οι Έλληνες άρχισαν να αποικίζουν την περιοχή (τον 8ο
αιώνα π.Χ.), η Καλαβρία ήταν νησί! Κατά την διάρκεια των αιώνων, η νότια Ιταλία
εδέχθη και πάλι Έλληνες μετανάστες, εκτοπισμένους από την Ανατολική Μεσόγειο,
δημιουργώντας την γκρεκάνικη (grecanica) περιοχή. Οι νεοφερμένοι Έλληνες είτε αναβίωσαν
μια ιδιότυπη ελληνοφωνία ή επανέκτησαν / αναβίωσαν μια ελληνική γλώσσα, που είχε πεθάνει τοπικά.
Απίστευτο, αλλά ακόμη και
σήμερα υπάρχουν μερικές χιλιάδες ομιλητές αυτής της ελληνικής στην Καλαβρία!
Ένα χωριό, όπου μπορείτε να
ακούσετε την τοπική διάλεκτο των Γκρέκο την γκρίκο ή την «ελληνική-καλαβριανή» (Greek–Calabrian dialect) ή την «ιταλική
ελληνική», είναι το Νέο Ρογούδι (Roghudi Nuovo), που ανήκει στις πόλεις του Ιωνίου
(και όχι Ιονίου) πελάγους, στα περίχωρα της πόλης Ρήγιο (Reggio).
Το σημερινό Ρογούδι
(Roghudi) ιδρύθηκε το 1988 από ανθρώπους από το παλαιό Ρογούδι (Roghudi Vecchio), όταν δύο
ισχυρές πλημμύρες (που σημειώθηκαν τον Οκτώβριο του 1971 και τον Ιανουάριο του
1973) ανάγκασαν σχεδόν όλους τους κατοίκους του να το εγκαταλείψουν…
Το Νέο Ρογούδι ευρίσκεται
περίπου 130 χλμ. νοτιοδυτικά του Καταντζάρο / Catanzaro και περίπου 20 χλμ. νοτιοανατολικά του Ρηγίου / Reggio Calabria.
Για ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ:
Tour an Abandoned Village in the Hills of Southern Italy, National
Geographic.
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκη «Σύγχρονης Ελλάδος
περιήγησις» (απόσπ.). ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 19.5.2018.
Ρογουδι Βεκκιο, Λευκα Ορη, Ασπρομοντε, Καλαβρια, Μεγαλη Ελλαδα, Ιταλια, νυμφη, νεραιδα, ανεραιδα, οπλη γαιδουρι, ονος, Γκαλιπο, Καλλιπολη, Καλλιπολις, φωνη, Αγριδεα, Μεσογειος, γκρεκανικη, ελληνοφωνια, ελληνοφωνα χωρια, Γκρεκο, γκρικο, ελληνικη καλαβριανη, ιταλικη ελληνικη, Ρωγουδι, Ιωνιο, Ιονιο πελαγος, Ρηγιο, πλημμυρα, 1971, 1973, 1988, Καταντζαρο, Σειρηνες, Βεκιο ελληνικος θρυλος νεραιδες ναραδες Narades / Nereids ελληνικη λαογραφιαα κακη νυμφες, φοβος πολη νυκτα κατοικοι πορτα παραθυρο στοιχειωμενη στοιχειωμενο στοιχειο Ασπροβουνο
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook