Οι αρχαίοι Μακεδόνες
είναι οι ευρετές
και του φιλέ των μαλλιών!
Του Γιώργου Λεκάκη
Ο φιλές για τα μαλλιά είναι
(συνήθως) ένα γυναικείο αξεσουάρ – διακοσμητικό, για να μην χαλάει και διαλάει
η κόμμωση, που ήταν περίτεχνη και όχι απλή υπόθεση στην αρχαία εποχή…
Ποιος όμως σκέφτηκε να
φτιάξει έναν φιλέ για τα μαλλιά;
Πολύ λίγοι αρχαίοι φιλέδες –
και μάλιστα ακόμη πιο σπάνιοι είναι οι χρυσοί - για μαλλιά έχουν επιβιώσει από
την αρχαιότητα. Το εικονιζόμενο, όμως, παράδειγμα φιλέ, που φτιάχτηκε για να
φορεθεί επάνω από μια διακοσμητική κουλούρα, στο πίσω μέρος μιας κεφαλής, είναι
αξιοθαύμαστο για την ποιότητα και τον βαθμό της επεξεργασίας του!
Αποτελείται από τέσσερα
στοιχεία:
- Το μετάλλιο / μετνατγιόν,
- τους κροσσούς (φούντες) και τις αλυσίδες,
- το δίχτυ, και
- την κυκλική βάση.
Το μενταγιόν φέρει προτομή της Αφροδίτης, την θεά του έρωτος της
αγάπης για τους Έλληνες, συνοδευομένη από τον γιο της, Έρωτα, να περιβάλλεται
από χρυσοκεντημένες ταινίες.
Οι κροσσοί (φούντες) κρέμονται από μεγάλες αλυσίδες,
από το μενταγιόν και το κούμπωμα. Το ίδιο το δίχτυ αποτελείται από ζώνες χρυσών
αλυσίδων, που είναι επενδεδυμένες με χάντρες επίσης από χρυσό σπείρωμα / σπείρα (ένα
τυπικό ελληνικό σχέδιο), που συνδέεται με διασταυρούμενες αλυσίδες,
διακοσμημένες με διονυσιακές μάσκες / προσωπεία και αποτροπαϊκά.
Η κυκλική βάση
είναι διακοσμημένη με έναν μεγάλο κόμβο με θέμα τον Ηρακλή, τον γνωστό ηράκλειο
κόμβο, λουλουδένια άνθη, φύλλα κισσού (ιερά του Διονύσου) και μούρα!
Δεν υπάρχει δηλ. καμμιά
αμφιβολία πως πρόκειται για ένα καθαρά αρχαίο ελληνικό έργο τέχνης, με
πολλαπλούς συμβολισμούς!
Το κόσμημα είναι διαστάσεων 21,6
× 7,9 × 7,6 εκατ., και ζυγίζει 127,3 γραμμ.
Βρέθηκε (;), κατάγεται (;)
από την Αίγυπτο. Και χρονολογείται το 225-175 π.Χ. Ποια άλλη γυναίκα θα
μπορούσε να το φορά, λοιπόν, εκείνη την εποχή, σε εκείνη την περιοχή, παρά
μόνον κάποια που είχε «στενή σχέση» με τους Μακεδόνες βασιλείς της, τους Πτολεμαίους,
την κυρίαρχη οικογένεια της ελληνιστικής Αιγύπτου. Η Αφροδίτη θεωρείτο το θεϊκό
ισοδύναμο πολλών πτολεμαϊκών βασιλισσών. Γυναίκα με αυτό το φιλέ θα είχε ομοιότητα
με την περίφημη βασίλισσα Αρσινόη Γ΄. Οι Πτολεμαίοι, ως Μακεδόνες, εθεωρούσαν
επίσης ότι ο Διόνυσος και ο Ηρακλής ήταν οι θεοί-πρόγονοί τους. Άρα, δεν απέχει
από το να υποθέσουμε πως πρόκειται για ένα κόσμημα-παραγγελιά της μακεδονικής
βασιλικής οικογενείας της Αιγύπτου… Μέχρι να βρεθεί κάτι ανάλογο, αρχαιότερο
και σπουδαιότερο, δυνάμεθα να καυχώμεθα πως και αυτό το κόσμημα είναι ελληνικής
– και δη μακεδονικής - εμπνεύσεως…
Εάν φυσικά, όσα στοιχεία μας δίδει
το Μουσείο J. Paul Getty (αρ. εκθέματος 92.AM.8.1) είναι αληθινά…
Διότι εκεί κατέληξε τελικά το
μακεδονικό κόσμημα… Φαντάζομαι μετά από πολύ… μαλλιοτράβηγμα…
Και φυσικά δεν δύναται καμμιά
Μακεδονοπούλα να ιδεί από κοντά αυτό το κόσμημα κάποιας προγιαγιάς της, ει μη
μόνον εάν ξεκουβαλήσει να πάει να επισκεφτεί το Μουσείο στην Αμερική – πράγμα απίθανο,
πανάκριβο, και παράνομο - σ.σ.: Την παρανομία δεν θα την διαπράξει, φυσικά, η
Μακεδονίτισσα, αλλά την διαπράττει χρόνια τώρα το πολλά βαρύ Μουσείο, που
αποστερεί από τους φυσικούς και πνευματικούς κληρονόμους των αρχαίων έργων τέχνης
την απρόσκοπτη επαφή τους με την παράδοση των προγόνων τους…
Μέχρι να αποδοθεί η
δικαιοσύνη σε αυτόν τον πλανήτη, των ολίγων και ισχυρών, χαρείτε τα έργα τέχνης
των προγόνων σας, ψυχρά από το διαδίκτυο…
ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: ΑΡΧΑΙΟΚΑΠΗΛΙΑ, φιλες, φιλε, μαλλια, γυναικειο κοσμημα, αξεσουαρ, διακοσμητικο, κομμωση, χρυσο, κεφαλη, μεταλλιο, μενταγιον, κροσσος, φουντα, αλυσιδα, διχτυ, Αφροδιτη, Ερωτας, Ερως, χρυσοκεντημενο, ταινια, χαντρα, σπειρωμα, σπειρα, διονυσιακη μασκα, προσωπειο, αποτροπαικο, κομβος, Ηρακλης, ηρακλειος κομβος, λουλουδι, ανθος, φυλλα κισσου, κισσος, Διονυσος, μουρο, συμβολο, Αιγυπτος, Μακεδονες, βασιλιας, Πτολεμαιος, βασιλισσα, Αρσινοη, Μακεδονια, Μουσειο Γκετι, Getty, Αμερικη, hairnet
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook