Δημιουργείται ανεξάρτητη επιτροπή
για να επιστραφούν έργα τέχνης,
που έκλεψαν οι Γερμανοί ναζί,
και βρίσκονται στην Σουηδία
Πότε θα δημιουργηθεί αντίστοιχη
και στην Ελλάδα, να ζητήσει από την Γερμανία τα κλεμμένα επί Κατοχής;
Του Γιώργου Λεκάκη
Τα μουσεία
της Σουηδίας καλούν την κυβέρνηση της χώρας να δημιουργήσει μια ανεξάρτητη
επιτροπή για την έκδοση αποφάσεων, σχετικά με αιτήσεις που γίνονται για επιστροφή
έργων τέχνης, που τώρα ανήκουν σε δημόσιες συλλογές, και τα οποία αφαιρέθηκαν
από τους νόμιμους ιδιοκτήτες τους, «εχάθησαν» ή «εκλάπησαν», κατά τις διώξεις των
ναζί, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις, που ανέλαβαν (Washington Principles, 1998).
 |
| Oskar Kokoschka, Marquis Joseph de Montesquiou-Fezensac (1910). Fondation Oskar Kokoschka/Bildupphovsratt 2018. |
Η
πρωτοβουλία για την δημιουργία μιας ανεξάρτητης ομάδος προήλθε από το Μουσείο
Μοντέρνας Τέχνης (Moderna Museet) της Στοκχόλμης, το οποίο επέστρεψε έναν
πίνακα ζωγραφικής του Oskar Kokoschka, στους κληρονόμους του Alfred Flechtheim,
ο οποίος είχε διωχθεί από την Ναζιστική Γερμανία το 1933. (Θυμίζω ότι το ίδιο
Μουσείο επέστρεψε και ένα έργο του Emil Nolde, το οποίο απετέλεσε αντικείμενο διεκδίκησης
από τους κληρονόμους του Otto Nathan Deutsch, το 2009).
Την σχετική πρόταση
υπέβαλαν στο υπουργείο Πολιτισμού της Σουηδίας ο διευθυντής του μουσείου, κ. Daniel
Birnbaum, και ο κ. Olle Granath (πρώην διευθυντής τόσο του Moderna Museet όσο
και του Εθνικού Μουσείου Στοκχόλμης).
Ο υφυπουργός Πολιτισμού, Per Olsson Fridh, χαιρέτισε την πρωτοβουλία των Birnbaum και Granath. Άλλωστε η σουηδική κυβέρνηση είχε ζητήσει πέρυσι, από το Σουηδικό Συμβούλιο Εθνικής Κληρονομιάς να αναπτύξει κατευθυντήριες γραμμές για τον εντοπισμό, επαναπατρισμό ή επιστροφή αντικειμένων και έργων τέχνης δημοσίων μουσειακών συλλογών, για τα οποία έχουν εγερθεί αξιώσεις από κληρονόμους ιδιοκτητών, διωχθέντων από τους Γερμανούς ναζί!
Η Σουηδία
συγκαταλέγεται ανάμεσα στα 44 κράτη, έθνη και οργανώσεις, που υιοθέτησαν τις (μη
δεσμευτικές) Αρχές της Ουάσινγκτον (Washington Principles) και συμφώνησαν να
εντοπίσουν τα κλεμμένα έργα τέχνης από τους Γερμανούς ναζί, τα οποία ευρίσκονται
σε δημόσιες συλλογές, και να βρουν «δίκαιες λύσεις» με τους κληρονόμους των
αρχικών εβραίων ιδιοκτητών τους.
Πέντε χώρες
έχουν, μέχρι στιγμής, δημιουργήσει ομάδες για να αξιολογήσουν τα κλεμμένα καλλιτεχνικά
έργα από τους Γερμανούς ναζί: Η Αυστρία, η Γαλλία, οι Κάτω Χώρες, το Ηνωμένο
Βασίλειο και η Γερμανία.
Προσφάτως δε, το Ινστιτούτο Goethe διοργάνωσε διάσκεψη,
στην Στοκχόλμη (20-21 Σεπτεμβρίου), με εμπειρογνώμονες, ερευνητές, ιστορικούς
και δημοσιογράφους, που παρουσίασαν τις καλύτερες πρακτικές, αλλά και λάθη που
έπρεπε να αποφευχθούν, στην πολιτική αποκατάστασης δικαιοσύνης και επιστροφής
των κλαπέντων πολιτιστικών θησαυρών.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκακη "Αρχαιοκαπηλίες των Γερμανών στην Ελλάδα επί Κατοχής".
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τους ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ΝΑΖΙ, ΕΔΩ.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για ΕΠΙΣΤΡΟΦΕΣ ΚΛΑΠΕΝΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΗΣΑΥΡΩΝ.
ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: μουσειο, Σουηδια, εργο τεχνης, συλλογη, ναζι, 1998, Μουσειο
Μοντερνας Τεχνης, Στοκχολμη, πινακας ζωγραφικης, Κοκοσκα, Γερμανια, 1933, Νολντε, 2009, επαναπατρισμος, επιστροφη, εργα τεχνης, μουσεια, κληρονομια, Ουασινγκτον, κλεμμενα εργα τεχνης, εβραιοι, Αυστρια, Γαλλια, Κατω Χωρες, Ηνωμενο
Βασιλειο, Ινστιτουτο Γκαιτε
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook