Νέα ευρήματα
από γιγαντιαίες χελώνες
σε Θεσσαλονίκη-Χαλκιδική!
Σε Αγγελοχώρι, Νέα
Μηχανιώνα,
Επανομή και Νέα Καλλικράτεια!
Με μέγεθος κελύφους
πάνω από 1,20 μ.
Των
Ευάγγελου Βλάχου και Ευαγγελίας Τσουκαλά
Γιγαντιαίες χελώνες από την περιοχή της
Θεσσαλονίκης έχουν γίνει γνωστές από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα, όταν ο Arambourg και
ο Piveteau (1929) περιέγραψαν υλικό από διάφορες περιοχές
(κοιλάδα Αξιού και Μεγάλο Έμβολο). Ανάμεσα τους περιεγράφησαν ένα τμήμα κρανίου
και πολλά οστά άκρων από γιγαντιαία χελώνα, η οποία αργότερα επροσδιορίσθη ως Cheirogaster (de Broin, 2002). Περισσότερο υλικό από το Μεγάλο Έμβολο έχει
περιγραφεί από τον Bachmayer και άλλους (1979).
Όλα αυτά τα
δείγματα πρέπει να επανεξεταστούν υπό το φως των νέων ανακαλύψεων των παράκτιων
περιοχών της Δυτικής Χαλκιδικής, που προήλθαν από τέσσερις νέες θέσεις: Αγγελοχώρι
(AGG), Νέα Μηχανιώνα (MIC), Επανομή (EPN) και
Νέα Καλλικράτεια (KLK).
Αυτό το υλικό
αποτελείται από δύο κυρίως άτομα από την Επανομή, την θηλυκή EPN I και την
αρσενική EPN II, όπως επίσης και ένα άλλο σχεδόν ολόκληρο καβούκι εποχής
Πλειόκαινου από το Αγγελοχώρι.
Ιδιαίτερα,
το EPN I
το οποίο ανακαλύφθηκε το 1998, είναι το
πιο ολοκληρωμένο δείγμα γιγαντιαίας χελώνας που έχει βρεθεί στην Ελλάδα, που
διατηρεί ολοκληρωμένο σκελετό. Το νέο υλικό δείχνει τα τρία χαρακτηριστικά του
γένους Cheirogaster BERGOUNIOUX,
1935, τα οποία περιεγράφηκαν στην τροποποιημένη διάγνωση του γένους από τον de Broin
(1977):
·
Απουσία αυχενικού
κελύφους
·
Παρουσία
επίπλαστρου χείλους στο εμπρόσθιο τμήμα,
·
Ραχιαίο κέλυφος
με οπίσθιο σχέδιο του προϊστορικού τύπου “Γεωχελώνης”.
Το γένος Cheirogaster είναι ευρέως
διαδεδομένο στην Ευρώπη από το Ηώκαινο μέχρι τις αρχές του Πλειστόκαινου με τον
τύπο της Λέσβου, που είναι η πιο αντιπροσωπευτικό του γένους. Παρ’ όλα αυτά,
είναι η πρώτη φορά που η παρουσία του Cheirogaster,
σύμφωνα με τα σχέδια του κελύφους, μπορεί να αποδειχθεί πλήρως στην Ελλάδα.
Η προκαταρκτική περιγραφή του ανακτηθέντος
υλικού (Βλάχος, 2011) αποκάλυψε ότι υπάρχουν πολλές διαφορές συγκριτικά με
υλικό από Ελλάδα και Ευρώπη. Αυτό αποδεικνύει ότι ανήκει σε ένα νέο είδος της
Πλειστόκαινου ηπειρωτικής γιγαντιαίας χελώνας με μέγεθος κελύφους πάνω από 1,20
μ. Οι κυριώτερες διαφορές παρατηρούνται στο στην μορφολογία του κοιλιακού
κελύφους, όσο και στο σχήμα του κρανίου και στα οστά των άκρων.
Επί πλέον έρευνα των νέων δειγμάτων και της
αναθεώρησης ήδη δημοσιευμένων υλικών παρέχουν πολλές πληροφορίες σχετικά με την
συστηματική θέση αυτού του γένους στην Ελλάδα, που μέχρι στιγμής δεν ήταν
σίγουρη. Ακόμη, η ανακάλυψις πολλών σκελετικών στοιχείων τα οποία ήταν μέχρι
στιγμής άγνωστα μας επιτρέπει να τεκμηριώσουμε την μορφολογία των γιγαντιαίων
χελωνών με λεπτομέρειες. Όταν ολόκληρη η οστεολογία των νέων ειδών είναι
διαθέσιμη, θα μπορούμε να παρέχουμε επί πλέον πληροφορίες σχετικά με το
σεξουαλικό διμορφισμό αυτών των γιγαντιαίων χελωνών. Εν κατακλείδι, η έρευνα
των γιγαντιαίων χελωνών συμβάλει στην στρωματογραφία και στην ερμηνεία του
παλαιοπεριβάλλοντος στην περιοχή της Θεσσαλονίκης κατά την διάρκεια του
Πλειστόκαινου.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ θέματα για την ΧΕΛΩΝΑ, ΕΔΩ.
Μετάφραση:
Β. Αργυροπούλου / ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.
ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: Γιγαντας, χελωνα, Θεσσαλονικη, Αραμπουργκ, Πιβετω, κοιλαδα Αξιου, Αξιος, Μεγαλο Εμβολο, κρανιο, οστουν, ακρο, γιγας, 2002, 1979, Χαλκιδικη, Αγγελοχωρι, Νεα Μηχανιωνα, Επανομη, Νεα Καλλικρατεια, καβουκι, Πλειοκαινο, 1998, γιγαντιαια, Ελλαδα, σκελετος, Μπροιν, 1977, κελυφος, χειλος, Ραχη, Γεωχελωνη, Ευρωπη, Ηωκαινο, Πλειστοκαινο, Λεσβος, Βλαχος, 2011, Τσουκαλα, γιγαντιαιος, οστο, στρωματογραφια, παλαιοπεριβαλλον, περιβαλλον
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook