Περί της
ΕΝΔΥΜΑΣΙΑΣ
και του ΚΑΛΥΜΜΑΤΟΣ
της επαρχίας Καβακλή
της Ανατολικής Ρωμυλίας
Μέχρι του 1850, οι ηλικίας
άνω των 25 ετών έφερον επί της κεφαλής των φέσιον, άνωθεν του οποίου περιέθεεν
μαύρη οθόνη. Το τοιούτον κάλυμμα εκαλείτο «σερβέτα»[1].
Οι από 15 -25 ετών νέοι,
όμοιον τω πρώτω είχον κάλυμμα, αλλά κυανόχρουν {γεράνιο}, εκαλείτο δε «πιστιμάλι».
Οι από 2-15 ετών παίδες έφερον
ταινίας στενάς ποικιλοχρόους και μεταξωτάς πλάτους 0,30 μ. μήκους ενός μέτρου,
ελέγοντο δε «ουργαί». Τοιαύτα καλύμματα εδίδοντο και ως γαμήλια δώρα εις μικρά
παιδιά.
Την άνοιξιν έφερον αντί της
σημερινής ενδυμασίας, πάνινον εσώβρακον με περικνημίδας κεντητάς, άνωθεν
υποκάμισον δίκην φουστανέλλας {και μέχρι σήμερον τινές φέρουσιν παλαιάς
ενδυμασίας εν Καβακλή, Μεγάλω Μοναστηρίω, ως ιδίοις όμμασι είδομεν} και επάνωθεν
τούτου λευκόν επενδύτην «τσιπούνι», έμπροσθεν του στήθους ανοικτόν και με
βραχείας χειρίδας μέχρι αγκώνος.
Περί την οσφύν «ζωνάριον»,
πλατύ και ερυθρόν.
Τον χειμώνα επάνωθεν, του
εσωβράκου, έφερον τα λεγόμενα «διμιά». Ήσαν δε τα τε πρώτα και τα δεύτερα
στενά. Το επανωφόριον του χειμώνος ονομάζετο «κάπα». {Ως είναι των
Καρακατσαναίων[2]
σήμερον}.
Των γυναικών το βαρύ φόρεμα
ελέγετο «κλειστός» και ήτο λευκός , μάλλινος και ποδήρης. Εφόρουν οι γυναίκες
τσούκναν και υποκάμισον, ποδήρη αμφότερα[3].
Η μεταλλαγή της ανωτέρω
ενδυμασίας εγένετο κατά το 1850, οπόθεν και χρονολογείται η σημερινή ως
βλέπομεν αυτήν. Παρεδέχθησαν δε τη προτροπή ράπτου του είδους των τοιούτων εκ
Καζάν.
Το καλπάκιον[4], προ του
οποίου έφερον φέσιον, από τους Τούρκους παρεδέχθησαν βία της εξουσίας ως παρά
των ιδίων ήκουσα.[5]
ΠΗΓΗ: Μιλτ. Λουλουδόπουλου «ΑΝΕΚΔΟΤΟΣ
ΣΥΛΛΟΓΗ ΗΘΩΝ ΕΘΙΜΩΝ ΑΣΜΑΤΩΝ ΠΡΟΛΗΨΕΩΝ ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΙΩΝ ΠΑΡΟΙΜΙΩΝ ΑΙΝΙΓΜΑΤΩΝ», εν
Βάρνη, 1903.
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΡΩΜΥΛΙΑ ν.
ΕΒΡΟΥ.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Σχόλιο Γ.
Λεκάκη: Ο κατασκευαστής αυτού σερβέτας, σερβετάς – από όπου και το ομώνυμο
επίθετο.
[2] Σχόλιο Γ.
Λεκάκη: Καρακατσαναίοι = οι σαρακατσαναίοι.
[3] «Εκάστη
νέα κατ’ έτος ανά μίαν κατασκευάζει τσούκναν και υποκάμισον εν, ως προίκα. Φέρει
δε ταύτα τρις του έτους μόνον. Το Άγιον Πάσχα, της Ζωοδόχου Πηγής και του Αγίου
Γεωργίου, έπειτα φυλάττει εντός κιβωτίου, ίνα μεταχειρισθή όταν υπανδρευθἠ.
[4] Σχόλιο Γ.
Λεκάκη: Ο κατασκευαστής αυτού καλπάκης, καλπάκας – από όπου και το ομώνυμο
επίθετο.
[5] «Σήμερον
άλλος άλλο φέρει κάλυμμα, αλλ΄ ως επί το πλείστον το καλπάκιον είναι εν κοινή
χρήση.
ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: 1850, ηλικια, κεφαλη, φεσιον, φεσι, μαυρο, οθονη, καλυμμα, σερβετα, κυανο, χρωμα, γερανιο, γερανι, πιστιμαλι, ταινια, μεταξι, ουργαι, ουργα, γαμος, ανοιξη, ενδυμασια, πανι, εσωβρακον, εσωβρακο, σωβρακο, περικνημιδα, κεντητη, υποκαμισον, υποκαμισο, πουκαμισο, φουστανελλα, φουστανελα, Καβακλη, Μεγαλο Μοναστηρι, λευκο, επενδυτης, τσιπουνι, ζιπουνι, στηθος, χειριδα, αγκωνας, οσφυς, ζωναριον, ζωναρι, ζωνη, ερυθρο, χειμωνας, διμια, επανωφοριον, πανωφορι, καπα, Καρακατσαναοι, κλειστος, μαλλινο, ποδηρης, τσουκνα, ραπτης, ραφτης, Καζαν, καλπακιον, καλπακι, Τουρκοι, Λουλουδοπουλος, ΗΘΗ, ΕΘΙΜΑ, ΑΣΜΑΤΑ, ΠΡΟΛΗΨΗ, ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΙΑ, ΠΑΡΟΙΜΙΑ, ΑΙΝΙΓΜΑ, Βαρνα, ΡΩΜΥΛΙΑ, ΕΒΡΟΣ, Θρακη, σερβετας, σερβεττας, σερβεττα, επιθετο, Καρακατσανης, σαρακατσαναιοι, σαρακατσανοι, σαρακατσανης, προικα, Αγιον Πασχα, Ζωοδοχου Πηγης, Αγιος Γεωργιος, καλπακης, καλπακας καλπακιο, φορεσια, φορεμα
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook