ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ
ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ
ΤΟΥ ΣΑΡΑΝΤΟΥ ΚΑΡΓΑΚΟΥ
ΣΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΔΑΣΚΑΛΟ
Εξ Αθανασίας (Πνευματικής)
άρχεσθαι
&
Κακεντρεχείας[1]
(Υλικής) παύεσθαι
Του Πέτρου Ιωαννίδη, καθηγητή φιλολόγου
Σήμερα, Τετάρτη 16-1-2019, διακόπτουμε την
τακτική μας αρθρογραφία για να τιμήσουμε τον Μεγάλο Δάσκαλό μου και Δάσκαλο
του Έθνους Σαράντο Ι. Καργάκο, ο
οποίος απεδήμησεν την Κυριακή 13 Ιανουαρίου 2019 λαβωμένος από την επάρατη
νόσο, χωρίς καθόλου να λιποψυχήσει μπροστά στο θάνατο, που τον αντιμετώπιζε
γενναίως και αξιοπρεπώς, όπως συνήθιζε να αντιμετωπίζει όλες τις αντιξοότητες
της ζωής του. Στην πάνδημη εξόδιο ακολουθία του, ψάλαμε τον εθνικό ύμνο και τον κατευοδώσαμε
προσφωνώντας τον “Αθάνατο”.
Εμείς ως
ελάχιστο φόρο τιμής και μνήμης επιλέξαμε να σας παρουσιάσουμε από το kargaceum Corpus
ορισμένα από τα ευφυόλογα αποφθέγματά
του και τα εύστοχα αποσπάσματα των άρθρων του, για να τον απολαύσετε όσοι
τον γνωρίσατε και για να τον μάθετε όσοι δεν τον γνωρίσατε.
ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ ΤΟΥ
«Όταν ο Έλληνας δεν τρώγεται με
τους άλλους τρώει τον εαυτόν του».
«Για τους Έλληνες περιθώρια άλλων
επιλογών δεν υπάρχουν: για να επιβιώσουν πρέπει να συμβιώσουν».
«Μόνον αυτοί που συναισθάνονται
τις ευθύνες τους και εκπληρώνουν τα καθήκοντά τους μπορούν να διεκδικούν
δικαιώματα».
«Χωρίς αξίες η ζωή δεν έχει αξία».
«Σήμερα κανείς δεν θέλει ν’
ακούσει το παρελθόν. Κι όμως, αυτό που ονομάζουμε μέλλον είναι το παρελθόν που
μπαίνει από άλλη πόρτα».
«Είμαστε Άνθρωποι, όταν γινόμαστε
Συνάνθρωποι».
«Όταν οι πολιτικοί της Ελλάδας
είναι για γέλια τότε το Μέλλον της Ελλάδας είναι για κλάματα».
«Σωστό μυαλό δεν είναι αυτό που
κατέχει πάρα πολλές γνώσεις, αλλά πολλούς τρόπους σκέψης»
Η ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΤΗΣ ΚΑΚΕΝΤΡΕΧΕΙΑΣ
ΑΠΟ
ΤΟΝ ΠΟΛΥΒΙΟ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΙΤΗ,
ΤΟΝ ΕΠΟΝΟΜΑΖΟΜΕΝΟ «ΔΕΥΤΕΡΟ
ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ»
«Πολύ γάρ δή τι μοι δοκεῖ κεχωρίσθαι κατά τήν αἵρεσιν
ὁ πραγματικός ἀνήρ
τοῦ κακοπράγμονος καί παραπλησίαν ἔχειν διαφοράν τῷ
κακεντρεχεῖ πρός τόν ἐντρεχῆ· ἅ μέν γάρ ἐστι
κάλλιστα τῶν ὄντων, ὡς
ἔπος εἰπεῖν, ἅ δέ τοὐναντίον·
ἀλλά διά τήν νῦν
ἐπιπολάζουσαν ἀκρισίαν
βραχείας ἔχοντα κοινότητας τά προειρημένα τῆς αὐτῆς ἐπισημασίας καί ζήλου τυγχάνει παρά τοῖς ἀνθρώποις».
(Πολύβιος,
200-118, “ΙΣΤΟΡΙΑΙ”, βιβλίο ΚΒ΄, 19, 3-4).
(= Γιατί,
κατά τη γνώμη μου, υπάρχει μεγάλη
διαφορά στο χαρακτήρα ενός δραστήριου ανθρώπου και ενός ασυνείδητου· είναι
σχεδόν παρόμοια με αυτή του δόλιου και του επιτήδειου/ειδήμονα· γιατί μερικά
από τα υπάρχοντα είναι τα ωραιότερα και άλλα ακριβώς το αντίθετο· αλλά εξαιτίας
της επικρατούσης έλλειψης κρίσεως σε μας, τα δύο, επειδή έχουν μερικά σημεία
κοινά, τυγχάνουν ίσης επιδοκιμασίας και ζήλου εκ μέρους των ανθρώπων).
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΡΘΡΩΝ ΤΟΥ
«Εν τω μεταξύ
είχαν ξεσπάσει οι μεγάλες διαδηλώσεις όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλο τον
κόσμο για να μην αναγνωρισθεί το αυτονομημένο
κρατίδιο με το όνομα Μακεδονία. Δεν μετείχα σε καμμία διαδήλωση ούτε τότε
ούτε μετά. Είχα διαισθανθεί ότι όλα αυτά θα ξεφουσκώσουν σαν μπαλόνι, διότι δεν
είχε γίνει καμμία διπλωματική και πνευματική προπαρασκευή. Ας φώναζαν μερικοί
κορυφαίοι του πνεύματος ότι η «Μακεδονία είναι η ψυχή μας». Το παιχνίδι παιζόταν
στο εξωτερικό και εκεί υστερήσαμε φρικτά.
Το Σκοπιανό
κακώς κάκιστα γίνεται ακόμη μία φορά μπαλάκι του πινγκ πονγκ ανάμεσα στην
κυβέρνηση και στην αντιπολίτευση. Δεν
υπάρχει ενιαία εθνική γραμμή. Πιθανώς η κυβέρνηση θα το πάει σε
δημοψήφισμα. Και ο λαός αλαλιασμένος από την κρίση, αφιονισμένος από την
προπαγάνδα («Οι καμπάνες πληρωμένες κάνουνε σαν βουρλισμένες», λέει ο
Σολωμός) θα ψηφίσει ό,τι έντεχνα του πασάρουν. Εν ονόματι ενός στεγνού
ρεαλισμού θα πουληθεί με έγκριση του λαού το όνομα και η ιστορία της Μακεδονίας
στους Σκοπιανούς. Και η ρεαλιστική απάντηση θα είναι: “Ε, και τι έγινε;”. Το τι θα γίνει δεν τολμώ
ούτε να το φαντασθώ».
(“Το Αγκάθι των Σκοπίων”,“Εστία” 5/1/18)
«...Ἐνθυμοῦμαι ἕνα σύγγραμμα στὸ ὁποῖο ὁ συγγραφέας ἀναφέρει
ὅτι θὰ κολλήσουμε στὴ
«βαλτώδη βαλκανικὴ πραγματικότητα». Καὶ ὄντως κολλήσαμε ὄχι γιατὶ ἡ πραγματικότητα ἦταν βαλτώδης, κολλήσαμε γιατὶ ἡ πολιτικὴ
μας ἦταν καὶ
εἶναι... βλακώδης. Ὁ ἴδιος συγγραφέας μιλᾶ
μὲ ἀποστροφὴ
γιὰ τὸ «λαϊκὸ
πατριωτισμὸ», λὲς καὶ ὁ πατριωτισμὸς
εἶναι προνόμιο μόνο τῶν
εὐγενῶν! Καὶ μᾶς προέτρεπε νὰ ἀκολουθήσουμε ἄλλη
πορεία, δηλαδὴ νὰ πορευθοῦμε
«πρὸς τὴν διὰπλαση τοῦ ἑλληνόφωτου εὐρωπαϊκοῦ μας ὁράματος»! Αὐτὸ ἐκάμαμε καὶ
προκόψαμε.
Σήμερα στὴν Ἑλλάδα μπορεῖς νὰ βρεῖς τὰ πάντα, ἐκτὸς ἀπὸ... Ἑλλάδα! Ἡ
Ἑλλὰς τελεῖ ὑπὸ ἐξορίαν στὴ χώρα της. Οἱ ξένοι ἀκοῦν Ἑλλάδα καὶ Ἑλλάδα δὲν
βλέπουν. Ἄν δὲν εἴχαμε τὰ ἀρχαῖα μνημεῖα
καὶ τὰ πολυάριθμα (ἀλλ’
ὄχι πάντοτε ἐν
λειτουργίᾳ) μουσεῖα,
ὁ ξένος ἐπισκέπτης
θὰ ἔνιωθε ὅτι
βρίσκεται σὲ κάποια ἄλλη
χώρα μὲ ἀπροσδιόριστο ἐθνικὸ καὶ γλωσσικὸ
χρῶμα.
Εἶναι καιρὸς τὰ ἐθνικὰ θέματα νὰ μποῦν στὴν πρώτη γραμμή. Ἡ Εἰδομένη μᾶς
ἐπέτρεψε νὰ
δοῦμε ὅτι ὁ ἐχθρὸς δὲν εἶναι καὶ
πρὸς Ἀνατολὰς, εἶναι πρὸς
Βορρᾶν. Φοβᾶμαι
ὅτι πράκτορες τῆς
Τουρκίας καὶ τῶν Σκοπίων δροῦν
μέσα στὸ συνονθύλευμα τῶν
λαθρομεταναστῶν καὶ τοὺς χρησιμοποιοῦν
σὰν ἕναν ἄοπλο –πρὸς
τὸ παρὸν– στρατό. Σὲ
λίγο θὰ ἔχουμε καὶ ἔνοπλη δράση. Εἶναι
καιρὸς ἡ χώρα μας νὰ ἀντιδράσει.
(«Τὰ Σκόπια καὶ ἡ “Πέτρα σκανδάλου”», “Κόντρα”, 02/07/2016)
«...Tό πιό εὔκολο πρᾶγμα εἶναι νὰ βάλεις μία ταμπέλα στοὺς ἄλλους. Τὸ πιὸ δύσκολο –ἄν βέβαια θέλεις νὰ εἶσαι εἰλικρινὴς– εἶναι τὸ νὰ δώσεις «ταυτότητα» στὸν ἑαυτὸ σου. Τὸ «ἐδιζησάμην ἐμεωυτὸν» (=ἔψαξα βαθειὰ
νὰ βρῶ τὸν ἑαυτό μου) καὶ
τὸ σωκρατικὸ «γνῶθι σαυτὸν» παραμένουν τὰ
μεγαλύτερα πνευματικὰ ἀθλήματα τοῦ ἀνθρώπου. Δύσκολο κανεὶς
νὰ ἀνιχνεύσει τὴ
δική του ψυχὴ, νὰ εἰσχωρήσει στοὺς
μαιάνδρους τοῦ πνεύματὸς
του καὶ νὰ βρεῖ τὴν πρωταρχικὴ
σύσταση τῆς ὑπαρξιακῆς
του ταυτότητος. Προσωπικά, ἐπειδὴ δὲν θέλω νὰ ἑτεροκαθορίζομαι, ἀποφεύγω νὰ προσαρμόζομαι. Ἡ ὅποια ἔνταξη –κατ’ ἐμὲ– εἶναι μορφὴ ὑποταγῆς, ἔστω σὲ κολοβωμένη μορφή. Ἀκόμη
καὶ ἡ προσαρμογὴ
σὲ καταστάσεις τοῦ
παρόντος μοῦ προκαλεῖ
δυσφορία. Αὐτὸ δὲν μὲ ἐμποδίζει νὰ
βλέπω μὲ καθαρὴ
ματιὰ ὅσα ἐνδεχομένως θὰ
γίνουν μελλοντικά. Μάλιστα, γιὰ νὰ εἶμαι πιὸ κοντὰ στὸ μέλλον, τρέφομαι πνευματικὰ περισσότερο ἀπὸ τὸ παρελθὸν. Σὰν τὸν Καβάφη δὲν
ἐμπνέομαι ἀπὸ τὸ παρόν, ποὺ
σήμερα εἶναι τόσο θολό, ὥστε
νὰ μ’ ἐμποδίζει νὰ
βλέπω ὅσα θὰ ἔλθουν - συχνὰ
κατακέφαλα! Τὸ παρελθὸν δὲν εἶναι πίσω, ὅπως πιστεύουν οἱ πολλοὶ. Εἶναι πάνω καὶ γι’ αὐτὸ προσφέρει καλύτερες ὀπτικὲς δυνατότητες.
...Συχνὰ μᾶς ἐκπλήσσει ἡ ἀπότομη ἀνάδειξη
κάποιων ἀνθρώπων ἀπὸ τὸ πουθενά. Ἀκοῦμε γι’ αὐτὸν μιὰ συναυλία ἐγκωμίων:
θαυμάσιος ἄνθρωπος, ἐξαίρετος
πολίτης, ἀγλάισμα τῆς
κοινωνίας, σπουδαῖος ἐπιστήμονας (μὲ
τίτλους νὰ!), ροταριανὸς,
μασσόνος ὑψηλοῦ βαθμοῦ,
μέλος δημοτικῆς ἀρχῆς γιὰ τὴ βελτίωση τῶν
ἀποχετεύσεων, στέλεχος Μ.Κ.Ο. γιὰ
τὴν προστασία τῶν
σκύλων, στοργικὸς σύζυγος, ἔμπιστος
φίλος καὶ ἱδρυτὴς φιλανθρωπικοῦ
σωματείου. Ἄν μάλιστα ἔχει
«διαπράξει» καὶ οἰκονομικὲς
σπουδὲς, διαχέεται φημολογικῶς
ὅτι κατέχει καὶ
τὴ φιλοσοφικὴ
λίθο τῆς οἰκονομίας, ἄρα
μπορεῖ σὰν τοὺς ἀλχημιστὲς
νὰ μετατρὲπει
ἕνα κοινὸ
μέταλλο σὲ χρυσάφι. Καὶ
μετὰ ἀπὸ ἕνα διάστημα ἀμηχανίας,
οἱ πρώην θαυμαστὲς
κυριαρχοῦνται ἀπὸ ἕνα πλέγμα ἀβεβαιότητας,
ποὺ σταδιακὰ
μετασχηματίζεται σὲ συναυλία ὕβρεων.
Ἀρχίζει νὰ ἐπικρατεῖ ἡ μόλυνση τῆς
πληροφορίας. Γι’ αὐτὸ προσωπικὰ δὲν ἐπεδίωξα νὰ διεκδικήσω καμμία θέση, γιὰ νὰ μπορῶ ἀδέσμευτος νὰ ὑποστηρίζω τὶς δικὲς μου θέσεις. Δὲν θέλησα τίποτα, γιὰ νὰ εἶμαι κάτι».
(“Ματαιότης Ματαιοτήτων”, “Κόντρα”,
10.1.2017)
«Καινός γάρ δή τις οὗτος εὕρηται τρόπος διαβολῆς,
τό μή ψέγοντας ἀλλ᾽ἐπαινοῦντας λυμαίνεσθαι τούς πέλας· εὕρηται δέ μάλιστα καί πρῶτον τοιαύτη κακεντρέχεια καί βασκανία καί
δόλος ἐκ τῶν περί τάς αὐλάς διατριβόντων καί τῆς τούτων πρός ἀλλήλους
ζηλοτυπίας καί πλεονεξίας».
(Πολύβιος,
200-118, “ΙΣΤΟΡΙΑΙ”, βιβλίο Δ΄, 87, 4,2-).
(=
Πρωτότυπος, ασφαλώς, είναι ο τρόπος αυτός της συκοφαντίας, να καταστρέφει δηλ.
κανείς τους άλλους όχι με το να τους κατηγορεί, αλλά επαινώντας τους· και
προπαντός και κυρίως παρουσιάζεται η τέτοιου είδους κακεντρέχεια και ο φθόνος και η δολιότητα σ’ αυτούς που συχνάζουν
στις βασιλικές αυλές - αυλοκόλακες /γαλίφηδες - και προέρχεται από την αναμεταξύ
τους ζηλοτυπία και πλεονεξία).
Ποια είναι τα
μελλοντικά σας σχέδια; “Να πεθάνω ευπρεπώς”.
Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΘΥΜΙΑ
Να αφήσει την
τελευταία του πνοή αξιοπρεπώς οίκοι μεταξύ των προσφιλών του οικείων. Και την
πραγμάτωσε με “λογισμό και όνειρο”.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Κακεντρέχεια: εμπάθεια, φθόνος, κακοβουλία, κακολογία, πονηρία, μοχθηρία,
φαυλότητα, πανουργία, σκευωρία, κακορραφία, δολιότητα, κακοήθεια, ραδιουργία,
επιβουλή, ευτέλεια, χαιρεκακία, κακόνοια, κακογνωμοσύνη.
ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: Καργακος, Ιωαννιδης, απιτε, κακεντρεχεια, Πολυβιος, Θουκυδιδης, Σκοπια, σκοπιανο
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook