Η τριγωνέλλα το "χόρτο των Ελλήνων"! Λέγεται και τσιμένι διότι είναι ένα από τα 4 συστατικά με τα οποία φτιάχνουν το περίβλημα του παστουρμά!

Η τριγωνέλλα

το "χόρτο των Ελλήνων"!

Λέγεται και τσιμένι

διότι είναι ένα από τα 4 συστατικά

με τα οποία φτιάχνουν

το περίβλημα του παστουρμά!

Τα ζωηρά πράσινα φύλλα και τα τρυφερά κλωνάρια της καλλιεργημένης τριγωνέλλας τρώγονται σαν χόρτο, σε όλην την Ανατολική Μεσόγειο. Στην χώρα μας το συναντούμε ιδία σε Κεφαλονιά, Μεσσηνία και Κρήτη. Σήμερα πωλούνται σε μάτσα στις λαϊκές αγορές στην Μέση Ανατολή και τις περισσότερες αραβικές χώρες.

Το σπέρνουν την ίδια εποχή με την φακή (φθινόπωρο ή Φλεβάρη). Το μαζεύουν Ιούλιο-Αύγουστο.

Η τριγωνέλλα έχει στυφή και πικρή γεύση.

Στην ΗΠΕΙΡΟ, οι νοικοκυρές το φυτεύουν επιλεκτικά, όπως και τα μυρώνια, για να προσθέσουν μερικά κλωνάρια στα υπόλοιπα χόρτα και μυρωδικά για να φτιάξουν την παραδοσιακή ηπειρώτικη χορτόπιττα! Καταπληκτικό μυρωδικό για πίττες.

Στην ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ και συγκεκριμένα στα χωριά των Γρεβενών, την περίοδο των νηστειών, έτσι όπως ήταν αλεσμένο, το έκαναν πάστα, προσθέτοντας αλάτι, πιπέρι, σκόρδο και άλλα μπαχαρικά, με λαδάκι. Το βάζουν σαν άλειμμα σε φέτες ψωμιού. Τρώγεται όπως η μουστάρδα.

Η συνταγή

Παίρνουν μια κούπα τσαγιού τριγωνέλα, τριμμένη την πλένουν δυό-τρία νερά. Βάζουν τρεις σκελίδες σκόρδο, πολτό μαύρο πιπέρι, ένα κουταλάκι, λίγο κύμινο, κόκκινο πιπέρι, ένα κουτάλι φαγητού αλάτι και νερό. Ανακατεύουν. Τρώγεται την άλλη μέρα. Προαιρετικώς ρίχνουν και μπούκουβο. Αν γίνεται σκληρό βάζουν λίγο νερό ακόμη.

Τον καρπό του τον κάνουν αλεύρι (σήμερα με το μηχάνημα που σπάζουν το σιτάρι για να το κάνουν πλιγούρι και τροφή για τα ζώα – την  χαρμανιέρα).

Τέλος, η τριγωνέλλα έχει πολλές ιδιότητες!

Ονόματα

Η Τριγωνέλλα η Ελληνική (Trigonella foenum-graec) στην Ελλάδα λέγεται και τριγονέλλα, τριγωνίσκος, τήλιδα, τήλις, τηντιλίδα, τηντιλίνα, τήλι, χόρτο των Ελλήνων, ελληνικό σανό, ελληνικός σανός, μοσχοσίταρο[1], (το) αιγόκερας, (το) βούκερας, γραικόχορτο, ελληνικό τριφύλλι, νυχάκι, στροφίλι, χέλμπα, τσιμένι…

Τσιμένι λέγεται γιατί είναι ένα από τα 5 συστατικά με τα οποία φτιάχνουν το περίβλημα του παστουρμά (< παστό κρέας), που επίσης λέγεται τσιμένι: Τα άλλα τρία: Λάδι, πιπέρι, πάπρικα, σκόρδο. Είναι αυτό που δίνει στον παστουρμά το χαρακτηριστικό του άρωμα.

ΠΗΓΗ: Ομάδα Παραδοσιακών Σπόρων Πύργου Ηλείας.

Πλατής Ν. Δ. «Μπαχαρικό Λεξικό», εκδ. Κέδρος, 2003.

Λεκάκης Γ. «Λεξικό των παραδόσεων».

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:

---

[1] Στην Ήπειρο.

ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: τριγωνελλα, χορτο, Μεσογειος, Μεση Ανατολη, αραβια, σπορα, φακη, φθινοπωρο, Φεβρουαριος, Ιουλιος, Αυγουστος, τριγωνελα, στυφο, πικρο, γευση, ΗΠΕΙΡΟΣ, μυρωνια, μυρωνι, χορτα, χορταρικο, μυρωδικο, χορτοπιττα, χορτοπιτα, πιττα, πιτα, ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, Γρεβενα, νηστεια, παστα, αλατι, πιπερι, σκορδο, μπαχαρικα, λαδι, μπαχαρικο, αλειμμα, αλοιφη, ψωμι, μουσταρδα, συνταγη, τσιμενη, κυμινο, μπουκουβο, αλευρι, σιταρι, πλιγουρι, χαρμανιερα, τριγονελλα, τριγονελα, τριγωνισκος, τηλιδα, τηλις, τηντιλιδα, τηντιλινα, τηλι, χορτο των Ελληνων, σανο, σανος, μοσχοσιταρο, αιγοκερας, βουκερας, γραικοχορτο, τριφυλλι, νυχακι, στροφιλι, χελμπα, τσιμενι, παστουρμας, παπρικα, Κεφαλονια, Μεσσηνια, Κρητη.

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ