Τρίτομο
«Λεξικόν
της ελληνικής γλώσσης»
του Ανθίμου Γαζή,
του 1809!
Του Γιώργου Λεκάκη
Το «Λεξικόν ἑλληνικόν,
πρός χρῆσιν τῶν περί τούς παλαιούς συγγραφεῖς ἐνασχολουμένων», και με την
επεξήγηση «ἔκδοσις πρώτη, ἐπιστασίᾳ καί διορθώσει Σπυρίδωνος Βλαντῆ», είναι από
τις σημαντικότερες προσφορές του Ανθίμου Γαζή στην ελληνική γλώσσα και ιστορία.
Η έκδοσις
έγινε στην Βενετία, από τον Μιχαήλ Γλυκύ, του εξ Ιωαννίνων, από το 1809 έως το 1816! Δηλαδή πήρε 7 χρόνια!!!
Ήταν 3 τόμοι, σε σχήμα 4ο,
κ’ σ. + 1994 στ., 1774 στ. και 1312 + 76 στ. + 41 σ.
κ’ σ. + 1994 στ., 1774 στ. και 1312 + 76 στ. + 41 σ.
Είχε χαλκόγραφη
προμετωπίδα (πορτραίτο του Γαζή), χαλκόγραφες βινιέτες στους τίτλους, και
κατάλογο συνδρομητών.
ΠΗΓΕΣ: Ηλιού
1809.2, 1812.4 & 1816.11, Legrand & Pernot, 801, Ελληνική Βιβλιοθήκη,
1396 (τ. Α’ & Γ’). ΒΕΡΓΟΣ. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.
Από τις πρώτες εκδοτικές
κινήσεις που έκαναν οι Έλληνες, μετά την επανάσταση και απελευθέρωσή τους, το
1821, ήταν να εκδώσουν λεξικό της γλώσσης τους - και δη να επανεκδώσουν το εν λόγω λεξικό! Αυτό εκρίθη – και ορθώς - το
πρώτον απαραίτητο.
Με συνδρομές ιδιωτών, που εμπιστεύονταν τον αρχιμανδρίτη
Άνθιμο Γαζή (από τις Μηλιές Πηλίου Μαγνησίας), εξεδόθη εν τέλει στην Βιέννη…
Και φυσικά για ευνόητους πρακτικούς
(πολιτικούς) λόγους αφιερώθηκε στον νεαρό τότε βασιλιά της Ελλάδος, τον Βαυαρό Όθωνα…
(Είναι τεραστία η προσφορά της
Θεσσαλίας στην πνευματική Αναγέννηση του τόπου. Αρκεί να σκεφτούμε μόνο τον
Ρήγα και τον Γαζή, φτάνει…).
Έτσι, το λεξικό επανεκδόθηκε με τίτλο «Λεξικόν
τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης τρίτομον, νῦν τό δεύτερον ἐκ διαφόρων νεωτέρων ἑλληνικογερμανικῶν
καί ἑτέρων λεξικῶν ἐπεξεργασθέν [...] καί ἐκδοθέν ἐπιστασίᾳ, ἐπιμελείᾳ καί
δαπάνῃ Κωνσταντίνου Γκαρπολᾶ καί Χριστοδούλου Ματακίδου», και στο τέλος του Γ΄
τόμου «Λεξικόν τῶν ἀρχαίων κυρίων ὀνομάτων τῆς μυθολογίας, ἱστορίας καί
γεωγραφίας, ὡς παράρτημα τοῦ παρόντος ἑλληνικοῦ λεξικοῦ, νῦν τό πρῶτον ἐκ τοῦ
γερμανικοῦ [τοῦ G. Ch. Crusius] μεταφρασθέν καί πλείσταις λέξεσι καί ἑρμηνείαις
ἐπαυξηθέν ὑπό Νικολάου Λωρέντη».
Εκδόθηκε ο 1ος τόμος στην Βιέννη (εκδ. Haykul), το 1835, και ο 2ος και 3ος από τον Benko (μαζί με παράρτημα), το 1836-1837, από τον αρχιμανδρίτη Άνθιμο Γαζή!
Εκδόθηκε ο 1ος τόμος στην Βιέννη (εκδ. Haykul), το 1835, και ο 2ος και 3ος από τον Benko (μαζί με παράρτημα), το 1836-1837, από τον αρχιμανδρίτη Άνθιμο Γαζή!
Και οι τρεις τόμοι, ήταν σε
σχήμα 4ο (8 φ. + (9-815) και κάθε τόμος είχε 931, 532, 329 σελίδες. Σύνολο: 1.792 σελίδες! Το
κείμενο ήταν σε 3 στήλες, με χαλυβόγραφη προμετωπίδα στον πρώτο τόμο, με πορτραίτο
του βασιλιά Όθωνα, και κατάλογο συνδρομητών.
Είχε δε δερμάτινη ράχη!
ΠΗΓΕΣ: Ἠλιού 1835.101, 1836.126,
1837.128 και 130.
Ἑλληνική Βιβλιοθήκη,
1459-1460,
Λαγανᾶς 962-4.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Ο Χάρτης της Ευρώπης του Ανθ. Γαζή, ΕΔΩ.
λεξικο, ελληνικη γλωσσα, Γερμανοι, εκδοση, Γκαρπολας, Ματακιδης, μυθολογια, ιστορια, γεωγραφια, Κρουσιους, μεταφραση, Λωρεντης, Βιεννη, Χαικουλ, 1835, Μπενκο, Γαζης, Οθωνας, Οθων, Ηλιου, Ελληνικη Βιβλιοθηκη, Λαγανας, Μηλιες, Πηλιο, Μαγνησια, Θεσσαλια, Λεξικον, ελληνικο λεξικο, συγγραφεας, Βλαντης, ελληνικη γλωσσα, Βενετια, Γλυκυς, 1809, 1816, χαλκογραφια, προμετωπιδα, χαλκογραφη βινιετα, συνδρομητης, Ιωαννινων, Ιωαννινα, Ηπειρος Λεξικον τριτομο, ελληνικογερμανικες ελληνικογερμανικο λεξεις επιστασια, Επιμελεια δαπανῃ Γκαρπολας Ματακιδης αρχαιο κυριο ονομα μυθολογια, ιστορια γεωγραφια γερμανικο Κρουσιους Crusius μεταφραση λεξη ερμηνεια Λωρεντης Βιεννη εκδοσεις Χαικουλ Haykul 1835, Μπενκο Benko 1836 1837, αρχιμανδριτης
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook