ΤΟ ΠΑΝΑΚΡΙΒΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΗΣ ΤΣΙΠΙΑΝΗΣ ή του Καραγκούνη ή του Πασπαλιάρη - ΠΕΤΡΙΝΟ ΕΡΓΟ ΤΕΧΝΗΣ του 1875 στο ΖΑΓΟΡΙ - του Σπ. Μαντά

ΤΟ ΠΑΝΑΚΡΙΒΟ

ΓΕΦΥΡΙ ΤΗΣ ΤΣΙΠΙΑΝΗΣ

ή του Καραγκούνη ή του Πασπαλιάρη

ΠΕΤΡΙΝΟ ΕΡΓΟ ΤΕΧΝΗΣ του 1875

στο ΖΑΓΟΡΙ

Του Σπύρου Μαντά / ΑΡΧΕΙΟΝ ΓΕΦΥΡΙΩΝ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΩΝ

Κατασκευάστηκε με σημαντικό για την εποχή ποσό, αλλά – λένε - και χιλιάδες αυγά!

Τα χρήματα τα έδωσε η κοινότητα Γρεβενήτι* (700 οθωμανικές λίρες), και ο Αναστάσιος Καραγκούνης ή Πασπαλιάρης, από το διπλανό χωριό Δρεστινίκο (Τρίστενο). Τούτος, μόνος του, προσέφερε 340 λίρες. Γι’ αυτό μέχρι τελευταία οι γύρω κάτοικοι, τιμής ένεκεν, το αποκαλούσαν και… Γιοφύρι του Πασπαλιάρη.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για ΓΕΦΥΡΙΑ, ΕΔΩ.

ΑΚΟΥΣΤΕ την ραδιοφωνική εκπομπή του Γ. Λεκάκη
για τα ΠΕΤΡΙΝΑ ΓΕΦΥΡΙΑ, ΕΔΩ.

Φωτογραφία του 1931 από τον Κωστάκη Τόδουλο.

Βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Δόλιανη, Μηλιωτάδες και Ντρεστινίκου (Τρίστενο), στην θέση Τσίπιανη. Εκεί γεφυρώνει τον Βάρδα, ποταμό απορροής όλης της κοιλάδας του ανατολικού Ζαγοριού.  Στο σημείο συνέκλιναν όλοι οι δρόμοι και τα μονοπάτια που οδηγούσαν στα Γιάννινα, ενώ σε μικρή απόσταση λειτουργούσε το χάνι του Κατσαλιά. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκάκης "ΗΠΕΙΡΟΣ, η γωνιά που πέτρωσε στο 5".

Γράφει ο Νικόλαος Σχινάς το 1897: «Από του χωρίου Γρεβενίτι οδός κατωφερής, βαίνουσα προς Μ. και πλησιάζουσα την αριστεράν του άνω ρεύματος όχθην [του Βάρδα], διαβαίνει μετά μίαν και ημίσειαν ώρα το ρεύμα τούτο επί γεφύρας κατά την θέσιν Φτέρη, δεξιόθεν της οποίας εκτείνονται άμπελοι του χωρίου Γρεβενίτι…».

Πρόκειται για γεφύρι εντυπωσιακό, από τα σημαντικότερα του χώρου. Έχει ένα μεγάλο τόξο στη βαθιά κοίτη του ποταμού και τρία ακόμη κατά πολύ μικρότερα, βοηθητικά, προς την όχθη την αριστερή. Το μεγάλο - μεσιακιά καμάρα - σχηματίζεται από δυο σειρές καμαρολίθια που, ψηλά, κλειδώνουν οξυκόρυφα. Όμως, στην πραγματικότητα τούτη η γωνία φαίνεται πως προέκυψε παρά τη θέληση των μαστόρων, από “κάθισμα” κατά την αφαίρεση των καλουπιών. Τελικά το τόξο κρατήθηκε, γεφυρώνοντας απόσταση 26.60 μ. με ύψος 12.00 - να πούμε πως δεκατρείς ανά όψη άρπιζες μαρτυρούν πως τούτο κυριολεκτικά  …σιδερώθηκε! Όσο για τα μικρά βοηθητικά τόξα, φεύγοντας προς την όχθη, μετράμε αντίστοιχα άνοιγμα και ύψος: 3,00/1,10 μ., 5,10/2,80, 3,00/1,20 μ.

Ο διάδρομος διάβασης ανασηκώνεται πάνω απ’ το νερό - κορυφώνεται στο μεγάλο τόξο - 13,80 μ. Αποκτά έτσι μεγάλες κλίσεις. Το μήκος του φτάνει τα 58,40 μ., κατανεμημένο το περισσότερο στο αριστερό του σκέλος όπου και τα τόξα τα βοηθητικά. Πλάτος, ωφέλιμο, διαθέτει 2,50 μ., αφού αρκάδες τοποθετημένες σε συνεχή σειρά προστατεύουν, όσο μπορούν (0,50 Χ 0,15 μ.), τους διαβάτες.

Το γεφύρι κατασκευάστηκε το 1875 με σημαντικό για την εποχή ποσό, αλλά - λένε - και χιλιάδες αυγά! Τα χρήματα τα έδωσε η κοινότητα Γρεβενίτι (700 οθωμανικές λίρες), και ο Αναστάσιος Καραγκούνης ή Πασπαλιάρης από το διπλανό Ντρεστινίκου (Τρίστενο). Τούτος, μόνος του, προσέφερε 340 λίρες, γι’ αυτό μέχρι τελευταία οι γύρω κάτοικοι, τιμής ένεκεν, το αποκαλούσαν και …γιοφύρι του Πασπαλιάρη.

ΠΗΓΗ: Σπ. Μαντά «Γεφυρογραφία Ηπείρου». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 29.11.2023.

(*) Χωριό του Ανατολικού Ζαγορίου, νομού Ιωαννίνων.

Γνωστό για το μοναστήρι της Βουτσάς, και το γεφύρι της Τσίπιανης.

Αλλά και γιατί επί Κατοχής, εκτελέστηκαν 22-25 κάτοικοί του από τα γερμανικά ναζιστικά στρατεύματα!

Στο βλαχοχώρι Γρεβενίτι εγεννήθη ο εκπαιδευτικός Βράνος Βωζάνης [1846- ].

ΔΙΑΒΑΣΤΕ για τον ΒΡΑΝΟ ΒΩΖΑΝΗ και το ΓΡΕΒΕΝΗΤΙ, ΕΔΩ.

Από εδώ καταγόταν ο συγγραφέας και ιστορικός Λέανδρος Βρανούσης (1921-1993).

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις».

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΗΠΕΙΡΟ, ΕΔΩ.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για το ΓΡΕΒΕΝΙΤΙ, ΕΔΩ.

1931, Τοδουλος, Ανατολικο Ζαγορι, νομος Ιωαννινων, μοναστηρι της Βουτσας, Βουτσα, γεφυρι της Τσιπιανης, Τσιπιανη, Κατοχη, εκτελεση, Γερμανια, ναζι, βλαχοχωρι, βλαχοι, Γρεβενιτι, εκπαιδευτικος, Βωζανης, συγγραφεας, ιστορικος, Βρανουσης, ΓΙΟΦΥΡΙ ΤΗΣ ΤΣΙΠΙΑΝΗΣ, Καραγκουνης, Πασπαλιαρης, ΠΕΤΡΙΝΟ ΓΕΦΥΡΙ, 1875, ΖΑΓΟΡΙ, Μαντας, αυγα, αυγο, Γρεβενητι, οθωμανικη λιρα, Δρεστινικο, Τριστενο, Γιοφυρι του Πασπαλιαρη, ευεργετες, ευεργετης, ευεργεσια ΠΕΤΡΙΝΟ ΓΕΦΥΡΙ της ΤΣΙΠΙΑΝΗΣ ΠΑΣΠΑΛΙΑΡΗ χωριο Δολιανη Τριστενο - Μηλιωταδες Ζαγοριου Μαντας Ντρεστινικου Ντρεστινικο θεση Τσιπιανη πετρογεφυρο Βαρδας, ποταμος κοιλαδα ανατολικο Ζαγορι μονοπατια Γιαννινα, χανι του Κατσαλια Ζαγορια μονοπατι Γιαννενα, Κατσαλιας Ζαγοροχωρια Σχινας 1897 χωριο Γρεβενιτι οδος κατωφερης, ρευμα ρεμα οχθη γεφυρα Φτερη, αμπελοι αμπελια τοξο κοιτη βοηθητικο καμαρα καμαρολιθια καμαρολιθι οξυκορυφα μαστορας καθισμα καλουπι αρπιζες αρπιζα σιδερωμα βοηθητικα τοξα, διαδρομος διαβαση νερο αρκαδες αρκαδας 19ος αιωνας μχ 1875 ποσον ποσο αυγα αυγο χρηματα κοινοτητα οθωμανικη λιρα Καραγκουνης Πασπαλιαρης λιρες, γιοφυρι μεσιακια

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ