«Πάντα
εσύ έχεις δίκιο
και ποτέ κανένας άλλος!»
Ο Γεράσιμος Βώκος
και οι «Ρωμιοί» «ξερόλες»…
Του Στέφανου Μίλεση
Αν προσπαθούσαμε να δώσουμε
έναν επαγγελματικό προσδιορισμό στον Γεράσιμο Βώκο, σε αυτήν την σπουδαία
πνευματική μορφή, με καταγωγή από την Ύδρα, που δραστηριοποιήθηκε κύρια στον
Πειραιά, θα λέγαμε ότι ήταν δημοσιογραφος, λογοτεχνης, κριτικος, εκδοτης
περιοδικων, ζωγραφος και όπως είπε ο Κώστας Βάρναλης, αν ζούσε μερικά χρόνια
περισσότερο θα είχε προλάβει να γίνει και γλύπτης και αρχιτέκτονας και πολλά
άλλα.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΥΔΡΑ, ΕΔΩ.
Ο Βώκος σε όλη του τη ζωή αναζήτησε νέους πνευματικούς δρόμους σε
Λονδίνο, Παρίσι, Αλεξάνδρεια, Νέα Υόρκη, κ.α. Το κυριότερο όμως πρόβλημα του
Βώκου ήταν μια μερίδα Ελλήνων που τους αποκαλούσε "Ρωμιούς" που
έφεραν τα χαρακτηριστικά εκείνα που σήμερα αποδίδουμε καλύτερα στον όρο
"Νεοέλληνες". Αυτούς τους τύπους τους απέφευγε και διόλου δεν
επιζητούσε διάλογο μαζί τους πρωτίστως διότι ήθελε την ησυχία του αλλά και για
το λόγο ότι δεν υπήρχε περίπτωση να τους μεταπείσει. Ήταν ισχυρογνώμονες και ξερόλες.
Κάθονταν αραχτοί στα διάφορα καφενεία και στις ταβέρνες του Πειραιά, ξεκινώντας
με καφέ τα πρωινά και τελείωναν την μέρα τους με κρασί, γνώριζαν να εκφέρουν
άποψη επί παντός επιστητού και διαρκώς μάλωναν μεταξύ τους με διάφορες αιτίες
σπαταλώντας αναίτια το χρόνο τους για το ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τον ΠΕΙΡΑΙΑ, ΕΔΩ.
Η διαφωνία τους αυξανόταν
τόσο, όσο περισσότερο ήταν άγνωστο το θέμα της συζήτησης. Παρ’ ότι κανείς τους
δεν είχε τεκμηριωμένη άποψη, τόσο περισσότερο υποστήριζαν με ζήλο τα γεννήματα
της φαντασίας τους. Ο Βώκος απέδιδε αυτό την νοοτροπία όχι στην έλλειψη γνώσης,
αλλά στην έλλειψη ψυχικής ευγένειας που αποτελούσε βασικό συστατικό της
Παιδείας και της Δημοκρατίας.
Ένα από τα αγαπημένα μέρη που
εγκαταστάθηκε για καιρό εγκαταλείποντας τον Πειραιά ήταν το Παρίσι. Εκεί
έβρισκε την πολυπόθητη ησυχία του και απολάμβανε την ευγένεια, την λεγόμενη
γαλλική φινέτσα, την λεπτότητα των τρόπων. Καθώς είχε παραμείνει για μεγάλο
χρονικό διάστημα στην Γαλλία άρχιζε να νοσταλγεί την Ελλάδα και να κάνει αυτές
τις σκέψεις που κάνουν όλοι οι Έλληνες που ζουν στο εξωτερικό που ξεχνούν τα
άσχημα που τους ώθησαν να φύγουν και να προσκολλώνται μονάχα στα όμορφα.
Εκείνη την στιγμή της
περισυλλογής και της αμφιβολίας για το αν θα παραμείνει στην Γαλλία ή αν θα
επιστρέψει, αποφάσισε να καθίσει σε ένα καφέ από εκείνα που βρίσκονταν μέσα στα
πάρκα, όπου οι θαμώνες επέλεγαν κυρίως για να απολαύσουν την φύση, το ποτάμι
που έρεε δίπλα στα τραπέζια, τα πουλιά και το θρόισμα των δένδρων. Το Καφέ ήταν
κατάμεστο αλλά επικρατούσε ησυχία μέχρι την άφιξη των δύο «Ρωμιών» από εκείνους
που στάθηκαν αιτία να φύγει από την χώρα. Αυτοί - για κακή του τύχη - κάθισαν
ακριβώς δίπλα του και άρχισαν να διαφωνούν. Η ζωηρά συζήτηση γρήγορα εξελίχθηκε
σε φωνές, χειρονομίες, γροθιές στο τραπέζι... Ξαφνικά ο ένας από τους δύο
Ρωμιούς γύρισε στον Βώκο, αναγνωρίζοντάς τον ότι ήταν επίσης Έλληνας και τον
ρώτησε:
- Μα δεν έχω
δίκιο;
- Έχεις και πολύ
δίκιο!, του απάντησε ο Βώκος.
- Πάντα εσύ έχεις δίκιο
και ποτέ κανένας άλλος!
Τότε σηκώθηκε αμέσως από το
τραπέζι έκανε μια βαθιά υπόκλιση στους δύο Έλληνες του καφενείου και βγάζοντας
το καπέλο του, αφού του χαιρέτισε είπε:
"Χαίρε ευγενική
Γαλλία" και αποχώρισε. Μόλις είχε αποφασίσει να παραμείνει κι άλλο στην
Γαλλία.
Ο Βώκος αυτή η σπουδαία μορφή
προσέφερε πολλά στον πνευματικό Πειραιά αναδεικνύοντας μέσα από τα άρθρα του
έντυπου που εξέδιδε "Το Περιοδικό μας" πολλούς Πειραιώτες λογοτέχνες.
Η περίπτωση του Βώκου δεν είναι μοναδική. Πολλοί Έλληνες που αποφάσισαν να
δράσουν στο εξωτερικό πέτυχαν και προσέφεραν τα μέγιστα στην γενέτειρά τους και
στην χώρα τους. Το γνωστότερο εκπαιδευτικό ίδρυμα του Πειραιά οφείλει άλλωστε
την ύπαρξή του σε Έλληνα του Εξωτερικού στον Ιωνίδη. Αλλά και οι Ράλληδες από
την Αγγλία υπήρξαν ευεργέτες και ο Βασσάνης από την Αίγυπτο στον οποίο
οφείλεται η οικοδόμηση της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων και πολλοί άλλοι που αν τους
αναφέραμε θα ξεπερνούσαμε το μέγεθος ενός άρθρου. Ακόμα και η ιδέα της εθνικής
μας παλιγγενεσίας γεννήθηκε εκτός ελλαδικού χώρου, στην Οδησσό από Έλληνες
εμπόρους, αλλά και η πρώτη μάχη της ανεξαρτησίας μας δόθηκε από τον Ιερό Λόχο
που απαρτιζόταν από φοιτητές του εξωτερικού. Και τότε όπως και σήμερα η Ελλάδα
όφειλε και οφείλει πολλά στους Έλληνες του εξωτερικού σε όλους τους τομείς.
Εμπόριο, ναυτιλία, επιστήμες, τέχνες και αθλητισμό. Για να μην αρχίσω να
απαριθμώ τους Έλληνες του εξωτερικού που φορώντας τα ελληνικά χρώματα σήκωσαν
την Σημαία μας στον ψηλότερο ιστό.
Αφορμή του άρθρου στάθηκε η
λεκτική "υποδοχή" που έκαναν κάποιοι Ρωμιοί κατά τον Βώκο ή
Νεοέλληνες για τους περισσότερους, στους φοιτητές του εξωτερικού που
αναζητούσαν την επιστροφή τους στην Ελλάδα λόγω των γεγονότων με την πανδημία…
ΠΗΓΗ: ΠΕΙΡΑΙΟΡΑΜΑ, 28.3.2020.
ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 28.2.2020.
ΛΕΞΕΙΣ: δικιο, Βωκος, Ρωμιοι, ξερολες, Μιλεσης, Υδρα, Υδραιοι, Πειραιας, δημοσιογραφια, λογοτεχνια, κριτικη, εκδοση περιοδικο, ζωγραφικη, Βαρναλης, γλυπτικη, αρχιτεκτονικη, Λονδινο, Παρισι, Αλεξανδρεια, Νεα Υορκη, Ρωμιος, Νεοελληνας, ισχυρογνωμοσυνη, ισχυρογνωμων, ξερολας, καφενειο, ταβερνα, Πειραιευς, καφε, κρασι, αποψη, ευγενεια, Παιδεια, Δημοκρατια, γαλλικη φινετσα, λεπτοτητα, διαφωνια, Γαλλια, αρθρο, Το Περιοδικο μας, Πειραιωτης λογοτεχνης, εξωτερικο, Ιωνιδης, Ιωνιδειος, Ραλλης, Ραλλειος, Αγγλια, Βασσανης, Αιγυπτος, Σχολη Ναυτικων Δοκιμων, εθνικη παλιγγενεσια, Οδησσος, Ιερος Λοχος, φοιτητης, πανδημι, διασπορα
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook