ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΚΑΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ - του Ν. Μπαραμπούτη


ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ
ΚΑΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ


Τό ἔτος ἐνάρξεως τῶν Ὀλυμπιακῶν ἀγώνων ἀναφέρεται ὅτι εἶναι τό 776 π.Χ, καθ΄ ὅτι οἱ Ὀλυμπιακοί προϋπῆρχον...


...καί ἕως τό 58 μ.Χ. συμετεῖχον μόνον Ἕλληνες, δηλ. ἀδιαλείπτως διά 800 καί πλέον ἔτη συμμετεῖχον μόνον Ἕλληνες, ἀπό ὅλα τά μήκη καί πλάτη τοῦ πλανήτη Γῆ. Ἐκτός ἀπό τό 56 Μ.Χ ποῦ συμμετεῖχεν ὁ Νέρων, ἀλλά καί αὐτός ἐπικαλέσθηκεν ὡς ἐπιχείρημα, τό ὅτι καί ἐμεῖς οἱ Ρωμαίοι Ἕλληνες ἤμαστε, βεβαίως δέ καί τήν ἰσχύν του.
 Σκοπός τῶν Ὀλυμπιακῶν ἀγώνων ἦτο ἡ σφυρηλάτησις τῆς Ἐθνικῆς ὁμοψυχίας καί ἡ καθιέρωσις τῆς ἀνωτερότητος τοῦ γένους τῶν Ἑλλήνων ἐν συγκρίσει μέ τούς βαρβάρους. Εἰς τούς Ὀλυμπιακούς ἀγῶνας συνευρίσκοντο οἱ Ἕλληνες καί ἀντήλλασον ἀπόψεις διά ὅλα τά θέματα.


Τίθεται ἕνα ἐρώτημα, οἱ ἀρχαῖοι ἡμῶν πρόγονοι ἐγνώριζαν τήν μπάλα;
ἤ ἐγνώριζαν τήν ποδοσφαίραν;
Μά καί βεβαίως ἐγνώριζαν τήν σφαίραν (μπάλα), ἐγνώριζαν καί τό ποδόσφαιρον τό ὀνόμαζαν δέ ἐπίσκυρον ἤ σφαιρομαχία. Μᾶς διασώζονται ἀκόμη καί τά ὀνόματα διασήμων ποδοσφαιριστῶν τῆς ἀρχαιότητος, ὅπως τοῦ Αριστόνικου τοῦ Καρυστίου, τοῦ Δημοτέλη τοῦ Χίου, τοῦ Χαιρεφάνη καί τοῦ Κτησιβίου, Χαλκιδέων.
Σκῦρον ὠς λέξις μᾶς εἶναι ἄγνωστη, ἀλλά εἰς τούς πολιτικούς μηχανικούς καί οἰκοδόμους, εἶναι πασίγνωστος ὠς σκυρόδεμα, ἦτο ἠ μέση γραμμή π.χ ἀπό γαρμπίλι ἤ ἄλλο τί.

Ἡ σφαίρα ἦτο γνωστή ἀπό τά Ὁμηρικά χρόνια, εἰς τήν ραψωδίαν θ 370-375 διαβάζωμεν:

Ἀλκίνοος δ᾿ Ἅλιον καὶ Λαοδάμαντα κέλευσεν
μουνὰξ ὀρχήσασθαι, ἐπεί σφισιν οὔ τις ἔριζεν.
οἱ δ᾿ ἐπεὶ οὖν σφαῖραν καλὴν μετὰ χερσὶν ἕλοντο,
πορφυρέην, τήν σφιν Πόλυβος ποίησε δαί̈φρων,
τὴν ἕτερος ῥίπτασκε ποτὶ νέφεα σκιόεντα
ἰδνωθεὶς ὀπίσω, ὁ δ᾿ ἀπὸ χθονὸς ὑψόσ᾿ ἀερθεὶς
ῥηιδίως μεθέλεσκε, πάρος ποσὶν οὖδας ἱκέσθαι.
 
Ἀλκίνοος ἐκάλεσεν τόν Ἅλιον καί τόν Λαοδάμαντα
νά ἀρχήσουν μόνοι τους νά παίζουν καί μέ τούς ὁποίους κανείς δέν μπορεῖ νά ἀνταγωνισθῆ αὐτοί λοιπόν ἐπῆραν τήν ὡραίαν σφαίραν πορφυροῦ χρώματος εἰς τά χέρια τους καί τήν ὁποίαν γιά χάρη τους εἶχεν φτιάξει τό κοφτερό μυαλό τοῦ Πόλυβου, τήν ὁποίαν δέ ὁ ἕνας ἔκ τῶν δύο τήν ἔρριψεν πρός τά σκιοφόρα νέφη τεντωθείς πρός τά πίσω, ὁ δέ ἄλλος ἀπό τήν Γῆν ὑψώθηκεν καί εὐκόλως τήν ἔπιασεν πρωτοῦ τά πόδια του ἀγγίξουν τήν Γῆ.

 Ἀλλά καί ὁ Σωκράτης μᾶς κάμει περιγραφήν τῆς σφαίρας:

 Λέγεται τοίνυν, ἔφη, ὦ ἑταῖρε, πρῶτον μὲν εἶναι τοιαύτη ἡ γῆ αὐτὴ ἰδεῖν, εἴ τις ἄνωθεν θεῷτο, ὥσπερ αἱ δώδεκα σκυτοι[1] σφαῖραι, ποικίλη, χρώμασιν διειλημμένη, ὧν καὶ τὰ ἐνθάδε εἶναι χρώματα ὥσπερ δείγματα, οἷς δὴ οἱ γραφῆς καταχρῶνται.


Δηλ. Λέγεται λοιπόν ὦ φίλε, πρῶτον μέν, πῶς ἡ Γῆ, ἐάν κάποιος θά ἡδύνατο νά τήν ἴδῃ ἀπό ἄνωθεν (ἀπό ψηλά), νά εἶναι ὡσάν τάς δώδεκα ἰμαντοδερμάτινας σφαίρας διαχωριζομένη σέ ποικίλα χρώματα καί τῶν ὁποίων τά χρώματα αὐτά ἐδῶ εὐρίσκονται ὡς δείγματα, μέ τά ὁποία οἱ ζωγράφοι χρωματίζουν.

Ὁ Σωκράτης μᾶς περιγράφει πῶς ἡ σφαίρα ἦτο κατασκευασμένη ἀπό 12 ποικιλοχρώμους δερματίνους ἱμάντας.
Δηλ.ἀπό τότε οἱ πρόγονοι μας ἤξευρον ὄτι ἡ Γῆ εἶναι σφαιρική.



Ο Διαγόρας ὁ Ρόδιος ὑπῆρξεν ἕνας μεγάλος ἀθλητής τῆς πυγμαχίας, τοῦ 5ου π.Χ αἰῶνος, εἶχεν ἀνακηρυχθεῖ πρωταθλητής εἰς τούς τέσσερις πανελληνίους ἀγῶνας, Πύθια, Νέμεα, Ὀλύμπια, καί Ἴσθμια, καθώς καί σέ ἄλλους τοπικούς ἀγῶνας εἰς τάς Ἀθήνας, Πελλήνη, Μέγαρα, Ρόδο καί Αἴγινα. Ὅταν ἐγέρασεν εἶχεν τήν εὐτυχίαν νά εἴδῃ καί τούς τρεῖς υἱούς Ὀλυμπιονίκας, τόν Ἀκουσίλαον, τόν Δημάγετον καί Δωριέα. Τά παιδιά του ἀμέσως μετά τήν νίκην τους, εἰς τούς Ὀλυμπιακούς ἀγώνας, ἔβγαλαν τά στεφάνια ἀπό τά κεφάλια τους καί στεφάνωσαν τόν πατέρα τους. Κατόπιν σηκώνοντας τον εἰς τούς ὤμους των τόν περιέφεραν θριαμβευτικά εἰς τό Ὀλυμπιακόν στάδιον. Οἱ θεαταί ἐζητωκραύγαζαν τόν πατέρα καί τά παιδιά του, κάποιος δέ θεατής ἐκ Κρήτης φώναξε: "Κάτθανε Διαγόρα, οὐκ εἰς τόν Ὄλυμπο ἀναβήσε", δηλ. πέθανε Διαγόρα διατί δέν δύνασαι νά γίνης καί Ὀλύμπιος, τώρα εἶναι ἡ εὐτυχεστέρα στιγμή τῆς ζωῆς σου. Καί πραγματικά ὁ γέρων ἀθλητής ἀπέθανεν μέσα σέ λίγα λεπτά σέ μεγάλη εὐτυχία. Ἡ ὡδή ποῦ τοῦ ἔγραψε ὁ Πίνδαρος ἐγράφει μέ μεγάλα γράμματα εἰς τόν τοῖχον τοῦ Ναοῦ τῆς Ἀθηνᾶς εἰς τήν Ρόδον. Εἶχεν καί μίαν κόρην τήν Καλλιπάτειραν, ἡ ὁποία καί αὐτή εἶχεν υἱόν ἀθλητήν. Τότε εἰς τούς Ὀλυμπιακούς ἀγῶνας ἀπαγορευόταν ἡ εἴσοδος τῶν γυναικῶν, ἡ δέ παραβάτης κατακρημνιζόταν ἀπό τό βραχῶδες ὄρος Τύπαιον. Ἡ Καλλιπάτειρα προκειμένου νά ἴδῃ τόν υἱόν της Πεισίρροδον ἀγωνιζόμενον, μετεμφιέσθη σέ γυμναστήν καί εἰσῆλθεν ἐντός τοῦ σταδίου. Ὁ υἱός της ἐνίκησεν, ἀλλά ἀπό τήν χαράν της διά τήν νίκην τοῦ υἱοῦ της ἐζητωκραύγασεν καί ἐγένετο ἀντιληπτή. Δέν τῆς ἐπεβλήθει ἡ τιμωρία, διότι οἱ Ἑλλανόδικοι ἔκριναν ὅτι τῆς ὀφείλουν σεβασμόν, καθ΄ὅτι εἶχεν πατέραν, ἀδέλφια καί παιδιά Ὀλυμπιονίκας.

 Πολλαί ποδοσφαιρικαί καί ὄχι μόνον ὁμάδες, ἀναβιώνοντας τόν ἀθλητισμόν ὀνομάσθησαν μέ αὐτά τά ἐπιφανῆ ὀνόματα, ὥς Ἄρης, Ὀλυμπιακός, Παναθηναϊκός, Ἡρακλῆς, Ἀπόλων, Πανιώνιος, Ἐργοτέλης [2], κ.τ.λ.
Μέχρις προσφάτως ἐσυνεχίζετο αὐτή ἡ παράδοσις καί εἰς τάς ποδοσφαιρικάς ὁμάδας ἡγωνίζοντο μόνον τά Ἑλληνόπουλα. Ἕως ὅτου ἔφθασεν ἡ παρακμή εἰς τήν ἀγαπημένη μας Ἑλλάδα, καί εἰς τάς ποδοσφαιρικάς ὁμάδας βλέπεις αὐτό τό γελεῖον φαινόμενον, πού προκαλεῖ μόνον οἶκτον διά τήν κατάντια μας καί τόν ξεπεσμόν μας νά ἀγωνίζωνται καί νά φοροῦν ἀθλητικήν περιβολήν τῶν παναρχαίων καί δοξασμένων αὐτῶν ὀνομάτων, ὁ κάθε περιπλανόμενος ἀλλά καί χρυσοπληρωμένος ἀπό ἐμᾶς τούς ἰδίους, καί ἐμεῖς ὡς ἡλίθιοι μαζάνθρωποι νά τούς χειροκροτουμε.


                                                              

Σεβαστέ μου Ἕλληνα καί ἀγαπητέ μου φίλε τοῦ ποδοσφαίρου, μέ αὐτό τό παράδειγμα, ἔφθασεν ἡ ὥρα νά ἀπαιτήσης. Νά ἀπαιτήσης εἰς τούς ποδοσφαιρικούς ἀγῶνας νά βλέπης τά παιδιά σου καί τά ἐγγόνια σου νά ἀγωνίζεται, αὐτά νά χειροκροτῆς καί αὐτά νά σηκώσης εἰς τούς ὤμου σου μέ χαρά καί μέ καμάρι. Καί ἐσύ νεαρέ, νά ἀπαιτήσης νά βλέπης τόν Πατέρα σου νά ἀγωνίζεται εἰς τό γήπεδον καί αὐτόν νά σηκώσης μέ καμάρι εἰς τούς ὤμους σου. Σήκωσε ψηλά τά ἰδανικά καί τήν μεγαλοπρέπειαν τῆς Ἑλλάδος. Τρέξε καί ἐσύ διά τά ἄϋλα ἀγαθά καί τά μεγάλα ἰδανικά ποῦ ἐθεμελίωσαν οἱ πρόγονοι μας, πατρίδα, θρησκεία οἰκογένεια, νά βγῆς ὁ νικητής γιά νά φορέσης τό στεφάνι τῆς ἐλιάς, τό στεφάνι τῆς δόξας τῆς Ἑλλάδος.

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 8.3.2020.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:


[1] σκῦτος=δέρμα, ἱμάς ἐκ δέρματος.

[2] Ἐργοτέλης ὁ Κνώσειος, σπουδαῖος δρομεύς, δύο φορές Ὀλυμπιονίκης εἰς τόν δόλιχον.


ΛΕΞΕΙΣΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ, ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ, Μπαραμπουτης, 776 πΧ, Ολυμπια, 58 μΧ, Ελληνες, Νερων, Ρωμαιοι,Εθνικη ομοψυχια, βαρβαροι, μπαλα, ποδοσφαιρα, σφαιρα, μπαλλα, ποδοσφαιρο, επισκυρον, επισκυρο, σφαιρομαχια, ποδοσφαιριστης, Αριστονικος, Καρυστος, Δημοτελης, Χιος, Χαιρεφανης, Κτησιβιος, Χαλκιδα, Σκυρον, σκυρο, σκυροδεμα, μεση γραμμη, γαρμπιλι, Ομηρος, ραψωδια θ, Αλκινοος, Αλιος, Λαοδαμαντας, Πολυβος, πορφυρο χρωμα, Σωκρατης, γη, δωδεκα, 12, ιμαντας, δερμα, σκυτος, σφαιρικη γη, Διαγορας ο Ροδιος, Ροδος, αθλητης, πυγμαχια, πυγμαχος, 5ος αιωνας πΧ, πρωταθλητης, πανελληνιοι αγωνες, Πυθια, Νεμεα, Ολυμπια, Ισθμια, Αθηνα, Πελληνη, Μεγαρα, Αιγινα, ολυμπιονικης, Ακουσιλαος, Δημαγετος, Δωριεας, νικη, στεφανι, Ολυμπιακο σταδιο, θεατης, Κρητη, Κρητικος, Ολυμπος, Ολυμπιος, ευτυχια, ωδη, Πινδαρος, Ναος Αθηνας, Καλλιπατειρα, γυναικα, παραβατης, παραβαση, κατακρημνιση, βραχος, Τυπαιον ορος, Τυπαιο, Πεισιρροδος, αγωνας, μεταμφιεση, γυμναστης, ελλανοδικης, σεβασμος, ποδοσφαιρικη ομαδα, αθλητισμος, Αρης, Ολυμπιακος, Παναθηναικος, Ηρακλης, Απολλων, Πανιωνιος. Εργοτελης, στεφανι ελιας, Κνωσος, δρομευς, δρομεας, δολιχος δρομος
Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

    ΣΧΟΛΙΑ
    ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ