Ο ορφικός ύμνος στην Λητώ
την μητέρα των διδύμων
Ο
35ος ορφικός ύμνος αναφέρεται στην Λητώ / Λατώ (< γραμμική Β Rato):
Θυμίαμα σμύρναν
Λητὼ κυανόπεπλε, θεὰ διδυματόκε, σεμνή,
Κοιαντίς, μεγάθυμε, πολυλλίστη[1]
βασίλεια,
εὔτεκνον Ζηνὸς γονίμην ὠδῖνα λαχοῦσα,
γειναμένη Φοῖβόν τε καὶ Ἄρτεμιν ἰοχέαιραν[2],
τὴν μὲν ἐν Ὀρτυγίηι, τὸν δὲ κραναῆι ἐνὶ Δήλωι,
βαῖν' ἐπὶ πάνθειον τελετὴν τέλος
ἡδὺ φέρουσα.
 |
| Ο ναός της μητέρας Λητούς / Λατούς (λητώον) στο κέντρο λατρείας της, στην Λατώ Κρήτης. Αντίστοιχο κέντρο λατρείας της υπήρχε και στην Ξάνθο της Λυκίας, όπου, κατά την τοπική παράδοση, έτεκε τον ξανθό υιό της, Απόλλωνα - βλ. Γ. Λεκάκης "Η άγνωστη Μικρά Ασία". |
Καίμε
θυμίαμα σμύρνα:
Λητώ μελανόπεπλε, θεά διδυμοτόκε,
σεμνή,
κόρη του Κοίου[5],
μεγαλόθυμη, πολυλιτάνευτη βασίλισσα,
που από τον Δία σου έλαχε εύτεκνη γόνιμη ωδίνη,
και γέννησες τον Φοίβο[6]
και την Άρτεμη, που χαίρεται με τα φαρμακερά βέλη,
την μεν στην Ορτυγία, τον δε στην κρανοφόρο Δήλο,
άκουσε, θεά δέσποινα, και έχουσα ευμενή ψυχή,
βάδιζε στην πάνθεο τελετή, να φέρεις γλυκό τέλος.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ - ΣΧΟΛΙΑ Γ. Λεκάκη:
[1] λίσσεσθαι = λιτανεύειν.
[2] ιός = δηλητήριο παραγόμενο από φυτά / άνθη / ία. Το έβαζαν
επιδέξια σε βέλη, και το τόξευαν – εξ ου και τοξικά, τοξινη, τοξικό…
[3] ίλαος = ευμενής.
[4] ήτορ = ψυχή.
[5] Ο Κόιος / Κοίος, ήταν ένας από τους Τιτάνες / Γίγαντες,
υιός του Ουρανού και της Γαίας – βλ. Ησίοδου «Θεογονία». Πατέρας της Λητούς και
της Αστερίας, τις οποίες απέκτησε με την αδελφή του και Τιτανίδα Φοίβη /
Σελήνη. Οι κόρες του Κόιου σχετίζονται με το φως, την μαντική και την προορατική
ικανότητα. Ο Κόιος έδωσε το όνομά του στην νήσο Κω, όπου και εγεννήθη, η Λητώ. Ήταν
προσωποποίηση της πρωταρχικής πηγής όλης της Γνώσης. Ο Απόλλων, λοιπόν, πήρε τις
ιδιότητες του πάππου του. Μαζί με τους άλλους Τιτάνες, ο Κόιος κατακρημνίσθηκε
στα Τάρταρα από τον Δία και άλλους ολύμπιους θεούς μετά την Τιτανομαχία. Στην
ρωμαϊκή μυθολογία ο Κόιος ταυτίζεται με τον Πώλο / Polus.
[6] Ο Φοίβος (Απόλλων) φέρει το όνομα της γιαγιάς του, Φοίβης.
ΛΕΞΕΙΣ: ορφικος υμνος, Λητω, διδυμα, ορφικοι υμνοι, Λατω, θυμιαμα, σμυρνα, κυανοπεπλος, θεα, διδυματοκος, σεμνη, Κοιαντις, μεγαθυμος, πολυλλιστη, βασιλεια, ευτεκνος, Ζευς, γονιμη, ωδινη, λαχειο, Φοιβος, Αρτεμις, ιοχεαιρα, Ορτυγια, κρανος, Δηλος, δεσποινα, ιλαος, ητορ, πανθειος, τελετη, ηδυ, σμυρνη, μελανοπεπλος, πεπλο, διδυμοτοκος,
σεμνοτητα, Κοιος, μεγαλοθυμια, λιτανευση, βασιλισσα, Διας, ευτεκνια, Αρτεμη, φαρμακερο βελος, κρανοφορος, ψυχη, πανθεος τελετη, γλυκο τελος, λιτανεια, ιος, δηλητηριο, φυτα, ανθη, βελη, τοξο, τοξινη, τοξικο, τοξικοτητα, ψυχη, Τιτανες, Γιγαντες, Ουρανος, Γαια, Ησιοδου Θεογονια, Αστερια, Τιτανιδα Φοιβη, Σεληνη, φως, μαντικη, μαντειο, προορατικη, διορατικη, Κως, Γνωση, Απολλων, Τιτανας, Ταρταρα, ολυμπιοι θεοι, Τιτανομαχια, ρωμαικη μυθολογια, Πωλος Απολλωνας, Ρατω, Ρατο, γραμμικη Β, Ξανθος Λυκιας, Λυκια, λητωο, λητωον Λατω Κρητης
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook