Η μυκηναϊκή Εφύρα
Θεσπρωτίας,
συνέχισε να ευδοκιμεί
και μετά την κατάρρευση
των μυκηναϊκών
κέντρων!
Του Γιώργου Λεκάκη
Μέχρι τώρα γνωρίζαμε, πως όταν "κατέρρευσε" ο μυκηναϊκός κόσμος... περί το 1200 π.Χ. όλα κατέρρευσαν... Πως δεν υπήρχε τίποτε όρθιο, ακμαίο και ισχυρό... Πόσο βολικό, στ' αλήθεια, για θεωρίες που κτίσθηκαν πάνω σε αυτό το χρονικό ορόσημο του 1200 π.Χ... - ο νοών νοείτο... Νέο χαστούκι στην... "απρόσκοπτη κάθοδο των Ινδοευρωπαίων"... Τώρα μαθαίνουμε, πως όχι μόνον δεν κατέρρευσαν όλοι και όλα, στον ελλαδικό χώρο, αλλά πως μια (τουλάχιστον) πόλις, στην Ήπειρο, συνέχισε να ακμάζει...
Το Νεκρομαντείον του Αχέροντος, κοντά στην αρχαία Εφύρα Θεσπρωτίας... |
Τα αποτελέσματα των ανασκαφών
στην Εφύρα εκυκλοφόρησαν σε βιβλίο με τίτλο «Ephyra-Epirus: The Mycenaean Acropolis - Results
of the Excavations 1975-1986 and 2007-2008» / «Εφύρα Ηπείρου: Αποτελέσματα των
ανασκαφών 1975-1986 και 2007-2008» από τους Θανάση Ι. Παπαδόπουλο και Ευαγγελία
Παπαδοπούλου.
Η Εφύρα[1] της Ηπείρου
έχει να επιδείξει, μεταξύ άλλων, προϊστορική και Μυκηναϊκή Ακρόπολη, μια από
τις πιο σημαντικές τοποθεσίες της Εποχής του Χαλκού στην Ήπειρο.
Η Εφύρα είναι ένας μικρός
παράκτιος οχυρωμένος χώρος στην περιοχή της κάτω κοιλάδας του Αχέροντος και ο
μόνος που έχει ανασκαφεί συστηματικά, παράγοντας εντυπωσιακά και, σε ορισμένες
περιπτώσεις, μοναδικά ευρήματα της Εποχής του Χαλκού (αρχιτεκτονικά, ταφικά,
κεραμικά, αντικείμενα). Ευρίσκεται σε έναν ψηλό λόφο, σε εξαιρετική θέση, που
βλέπει την κάτω κοιλάδα του Αχέροντα και παρέχει εύκολη πρόσβαση τόσο στο
κοντινό Λιμάνι της Γλυκύς, στο Ιόνιο Πέλαγος, όσο και στην ενδοχώρα.
Περιβάλλεται από τρεις
διαδοχικές περιβόλους, δύο εκ των οποίων (μεσαία και κάτω) ανήκουν στην LH III περίοδο
(1400-1300 π.Χ.), με μια μνημειακή πύλη στην νότια είσοδο.
Η Εφύρα πληροί τα κριτήρια
ενός μεγάλου οχυρωμένου οικισμού, καθώς καλύπτει μια σημαντική και στρατηγική
προϊστορική ακρόπολη, νεκροταφείο, κατοικίες και λιμάνι, για όσους ταξιδεύουν
στην Δύση. Με βάση αυστηρά τα αρχαιολογικά δεδομένα που παρουσιάστηκαν, αυτή η
μελέτη υποδηλώνει ότι η ακρόπολη είχε μόνιμο μυκηναϊκό πληθυσμό, καθ’ όλην την
διάρκεια της LH III περιόδου, και συνέχισε να ευδοκιμεί μετά την κατάρρευση των
μυκηναϊκών κέντρων, μέχρι και την αρχαϊκή περίοδο.
Τέλος, είναι δελεαστικό να
προτείνουμε μια συσχέτιση των αρχαιολογικών ευρημάτων με την ομηρική παράδοση
Για την Ομηρική Εφύρα: α,259, β.238.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΗΠΕΙΡΟ, ΕΔΩ.
Σχετικά με τους συγγραφείς:
Ο Θανάσης Ι. Παπαδόπουλος
απέκτησε το διδακτορικό του στην Προϊστορική Αρχαιολογία του Αιγαίου στο
Bedford College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου το 1972. Εργάστηκε στο
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο ως
επιμελητής, λέκτορας, αναπληρωτής καθηγητής, επισκέπτης καθηγητής και πλήρης
καθηγητής, διδάσκοντας την Προϊστορία του Αιγαίου, την Κυπριακή, την Αιγυπτιακή
και τη Βορειοανατολική Αρχαιολογία.
Η Ευαγγελία Παπαδοπούλου ήταν
αρχαιολόγος με διδακτορικό στην Προϊστορική Αρχαιολογία από το Πανεπιστήμιο
Ιωαννίνων. Από το 1996, είναι ενεργό μέλος των ανασκαφών σε Πάτρα, Όλυνθο Χαλκιδικής,
Δωδώνη, Ιθάκη και Ιορδανία, επιβλέποντας την αρχαιολογική έρευνα και
εκπαιδεύοντας μαθητές σχετικά με τις ανασκαφικές τεχνικές.
Το βιβλίο είναι 205 x 290
χλστ. 300 σελ. ISBN 9781789693713.
Πληροφορίες ΕΔΩ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης:
Ephyra-Epirus:
The Mycenaean Acropolis
Results of the Excavations 1975-1986
and 2007-2008
edited by Thanasis I.
Papadopoulos
and Evangelia Papadopoulou
Ephyra-Epirus: The Mycenaean Acropolis presents the results of the
1975-1986 and 2007-2008 excavations on the prehistoric-Mycenaean acropolis of
Ephyra, one of the most important Bronze Age sites of Epirus. Ephyra is a small
coastal fortified site in the region of the lower Acheron valley and the only
one that has been systematically excavated, producing impressive and, in some
cases, unique Bronze Age remains (architectural, burial, pottery, artefacts).
It stands on a high hill, in an exceptional position that overlooks and
commands the lower Acheron valley and provides easy access both to the nearby
Glykis Limin, the Ionian sea and the hinterland. Moreover, it is surrounded by
three successive perivoloi, two of which (middle and lower) belong to LH III
times, with a monumental south entrance gate.
Ephyra fits the criteria of a major fortified settlement, as it covers
an important and strategic prehistoric citadel, cemetery, residence and port of
call for those travelling to the West. Strictly based on the archaeological
data presented, this study suggests that the acropolis had a permanent
Mycenaean population during the entire LH III period and continued to thrive
after the collapse of Mycenaean centres until (and including) the Archaic period.
Finally, it is tempting to suggest a correlation of the archaeological record
with the Homeric tradition (Homeric Εφύρα, Od.a..259,b.238).
About the Editors
Thanasis J. Papadopoulos obtained his PhD in Aegean Prehistoric
Archaeology at Bedford College, University of London in 1972. He has worked at
the University of Ioannina, the University of Crete and Ionian University as
epimeletes, lecturer, associate professor, visiting professor and full
professor, teaching Aegean Prehistoric, Cypriot, Egyptian and Neareastern
Archaeology.
Evangelia Papadopoulou is an archaeologist with a PhD in Prehistoric
Archaeology from the University of Ioannina, Greece. Since 1996, she has been
an active member of excavations at Patras, S.Olynthus at Halkidiki, Dodoni,
Ithaca and Jordan, overseeing archaeological research and educating students on
excavation techniques.
Paperback; 205x290mm; 300pp; 600 figures approx.. 602 2020.
ISBN
9781789693713, email.
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
[1] Εφύρα =
τόπος που εφορά, βλέπει, παρατηρεί. Μια από τις πολλές αρχαία πόλεις με αυτό το
όνομα.
ΛΕΞΕΙΣ: Μυκηναικη ακροπολη, Εφυρα
Θεσπρωτιας, μυκηναικος πολιτισμος, ανασκαφες, Εφυρα Ηπειρου, Παπαδοπουλος, Παπαδοπουλου, προιστορια, Ακροπολις, Εποχη Χαλκου, Ηπειρος, Αχεροντας, αρχιτεκτονικη, ταφος, κεραμικη, Αχερων, Γλυκυ, Ιονιο Πελαγος, περιβολος, 1400 πΧ, 1300 πΧ, μνημειακη πυλη, οχυρωμενος οικισμος, νεκροταφειο, λιμανι, Ομηρικη Εφυρα, Προιστορικη Αρχαιολογια Αιγαιου, Πατρα, Ολυνθος Χαλκιδικης, Δωδωνη,
Ιθακη, Ιορδανια
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook