Μια από τις μεγαλύτερες συλλογές προϊστορικής βραχογραφίας στον κόσμο έχει ανακαλυφθεί στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου, γνωστή πια ως «η Καπέλα Σιξτίνα της αρχαιότητας». Οι αρχαιολόγοι έχουν βρει δεκάδες χιλιάδες ζωγραφιές ζώων και ανθρώπων που δημιουργήθηκαν πριν από 12.500 χρόνια σε βράχους που εκτείνονται σε περίπου οκτώ μίλια στην Κολομβία - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΚΟΛΟΜΒΙΑ, ΕΔΩ.
Η ημερομηνία τους βασίζεται εν μέρει στις απεικονίσεις ζώων της
εποχής των παγετώνων που έχουν εξαφανιστεί τώρα, όπως ο μαστόδοντας,
προϊστορικός συγγενής του ελέφαντα που δεν έχει εμφανιστεί στη Νότια Αμερική
για τουλάχιστον 12.000 χρόνια. Υπάρχουν επίσης εικόνες από παλαιολάμα, μιας
εξαφανισμένης καμήλας, καθώς και του γιγάντιου βραδύποδα και αλόγων της εποχής
του πάγου.
Όλα αυτά τα ζώα τα είχαν δει και ζωγραφίσει μερικοί από τους
πρώτους ανθρώπους που έφτασαν ποτέ στον Αμαζόνιο. Οι φωτογραφίες τους
προσφέρουν μια ματιά σε έναν χαμένο, αρχαίο πολιτισμό.
Η ανακάλυψη έγινε πέρυσι, αλλά έχει κρατηθεί μυστική μέχρι τώρα
καθώς υπήρξαν γυρίσματα για μια μεγάλη σειρά του Channel 4 που θα προβληθεί τον
Δεκέμβριο με το όνομα: “Jungle Mystery: Lost Kingdoms of the Amazon”.
Η ανακάλυψη έγινε από μια βρετανο-κολομβιανή ομάδα,
χρηματοδοτούμενη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, η οποία καθοδηγήθηκε από
τον José Iriarte, καθηγητή αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Exeter και κορυφαίου
εμπειρογνώμονα στην ιστορία του Αμαζονίου και της προκολομβιανής ιστορίας.
Είπε: «Όταν είσαι εκεί, τα συναισθήματά σου ρέουν… Μιλάμε για αρκετές δεκάδες
χιλιάδες ζωγραφιές. Θα χρειαστούν γενεές για να τις καταγράψουν… Κάθε στροφή
που κάνετε, είναι ένας νέος τοίχος με ζωγραφιές. Αρχίσαμε να βλέπουμε ζώα που
τώρα έχουν εξαφανιστεί. Οι εικόνες είναι τόσο φυσικές και τόσο καλοφτιαγμένες που δεν έχουμε μερικές αμφιβολίες ότι βλέπεις ένα άλογο, για παράδειγμα. Το άλογο της
εποχής του πάγου είχε ένα άγριο, βαρύ πρόσωπο. Είναι τόσο λεπτομερές, μπορούμε
να δούμε ακόμη και τα μαλλιά του. Είναι συναρπαστικό».
Οι εικόνες περιλαμβάνουν ψάρια, χελώνες, σαύρες και πουλιά,
καθώς και ανθρώπους που χορεύουν και κρατούν τα χέρια, μεταξύ άλλων σκηνών. Μια
φιγούρα φοράει μάσκα που μοιάζει με πουλί με ράμφος.
Η τοποθεσία είναι τόσο απομακρυσμένη που, μετά από δύο ώρες με
το αυτοκίνητο από το San José del Guaviare, μια ομάδα αρχαιολόγων και
κινηματογραφιστών περπατούσαν με τα πόδια για περίπου τέσσερις ώρες. Με κάποιο
τρόπο απέφυγαν τους πιο επικίνδυνους κατοίκους της περιοχής: «Τα καϊμάν (είδος
αλιγάτορα) είναι παντού», είπε η Al-Shamahi, ενώ θυμόταν έναν τεράστιο bushmaster,
«το πιο θανατηφόρο φίδι στην Αμερική με ποσοστό θνησιμότητας 80%» - που
μπλόκαρε το μονοπάτι της ζούγκλας. Είχαν καθυστερήσει να επιστρέψουν και είχε
ήδη νυχτώσει. Δεν είχαν άλλη επιλογή από το να το περάσουν, γνωρίζοντας ότι,
εάν τους επιτεθούν, δεν υπάρχει πιθανότητα να φτάσουν στο νοσοκομείο. «Είσαι
στη μέση του πουθενά», είπε. «Αλλά άξιζε 100% να δει κανείς τις ζωγραφιές»,
πρόσθεσε.
Όπως τονίζεται στο ντοκυμανταίρ, η Κολομβία είναι μια χώρα
χωρισμένη μετά από 50 χρόνια εμφυλίου πολέμου που ξέσπασε ανάμεσα στους
αντάρτες του FARC και την κολομβιανή κυβέρνηση. Η περιοχή όπου
ανακαλύφθηκαν οι ζωγραφιές ήταν εντελώς εκτός ορίων μέχρι πρόσφατα και
εξακολουθεί να απαιτεί προσεκτική διαπραγμάτευση για ασφαλή είσοδο.
Οι ζωγραφιές ποικίλλουν σε μέγεθος. Υπάρχουν πολλά αποτυπώματα
και πολλές από τις εικόνες είναι σε αυτήν την κλίμακα, είτε πρόκειται για
γεωμετρικά σχήματα, ζώα ή ανθρώπους. Άλλες είναι πολύ μεγαλύτερες. Η Al-Shamahi
εντυπωσιάστηκε από το πόσο υψηλά είναι πολλές από αυτές: «Είμαι 1,55 μ. και θα έσπαγα τον λαιμό μου κοιτώντας
ψηλά. Πώς ανέβαιναν αυτούς τους τοίχους;»… Μερικές από τις ζωγραφιές είναι τόσο
υψηλά που μπορούν να ειδωθούν μόνο με drone!!!
Ο Iriarte πιστεύει ότι η απάντηση έγκειται στις απεικονίσεις
ξύλινων πύργων ανάμεσα στις ζωγραφιές, συμπεριλαμβανομένων των μορφών που
μοιάζουν να πηδούν από αυτούς σαν να κάνουν bungee jumping. Πρόσθεσε: «Αυτές οι ζωγραφιές έχουν κοκκινωπό
χρώμα από τερακότα. Βρήκαμε επίσης κομμάτια ώχρας». Στην ερώτηση για το εάν οι
ζωγραφιές είχαν ιερό ή άλλο σκοπό, είπε: «Είναι ενδιαφέρον να δούμε ότι πολλά
από αυτά τα μεγάλα ζώα εμφανίζονται περιτριγυρισμένα από μικρούς άνδρες με τα
χέρια τους υψωμένα, σχεδόν σαν να τα λατρεύουν». Παρατηρώντας ότι η εικόνα
περιλαμβάνει δένδρα και παραισθησιογόνα φυτά, πρόσθεσε: «Για τους ανθρώπους του
Αμαζονίου, τα ζώα και τα φυτά έχουν ψυχή, επικοινωνούν και αλληλεπιδρούν με
ανθρώπους με φιλικούς ή εχθρικούς τρόπους μέσω των τελετών και των σαμανικών
πρακτικών που βλέπουμε να απεικονίζονται στην τέχνη των βράχων».
Η Al-Shamahi πρόσθεσε: «Ένα από τα πιο συναρπαστικά πράγματα
ήταν να βλέπεις ολόκληρη την πανίδα της εποχής των παγετώνων, γιατί αυτό είναι
χαρακτηριστικό της εποχής κατά την οποία δημιουργήθηκαν αυτές οι ζωγραφιές. Σε
αντίθεση με το τι μπορεί να πιστεύουν κάποιοι, ο Αμαζόνιος δεν ήταν πάντα αυτό
το τροπικό δάσος. Τα άλογα ή οι μαστόδοντες που βρίσκονται σε αυτές τις
ζωγραφιές, φυσικά δεν θα ζούσαν σε ένα δάσος. Είναι πολύ μεγάλα. Επομένως, όχι
μόνον δίνουν ενδείξεις για το πότε τα ζωγράφισαν μερικοί από τους πρώτους
ανθρώπους, αλλά επίσης μας βοηθούν να καταλάβουμε πώς θα έμοιαζε αυτό το σημείο
τότε: περισσότερο σαν σαβάνα».
Ο Iriarte υποψιάζεται ότι υπάρχουν πολλές περισσότερες
ζωγραφιές. «Αυτή απλώς είναι η αρχή», είπε. Η ομάδα θα επιστρέψει μόλις το
επιτρέψει η πορεία της πανδημίας του κορωνοϊού.
ΠΗΓΗ: «'Sistine Chapel of the ancients' rock art discovered in remote Amazon forest», Guardian, 29.11.2020. Μετάφραση του Α.Λ. για το ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 30.11.2020.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook