Θεόφιλος Κορυδαλλεύς: Ένας αριστοτελικός μητροπολίτης Άρτας...




Εργογραφία Θεοφίλου Κορυδαλλέως (1563-1645/1646): 

Τρία υπομνήματα στην Λογική του Αριστοτέλους:

- «Εἰς ἅπασαν τὴν Λογικὴν Ἀριστοτέλους ὑπομνήματα καὶ ζητήματα» - (Logica), Βενετία, 1729),

- «Έκθεσις κατ' επιτομήν της Λογικής πραγματείας», και

- «Κατά Κρεμονέαν τον εν Παταβίω [...] εκφωνηθέντα υπό Θεοφίλου Κορυδαλλέως [...] Προοίμιον εις άπασαν την της Λογικής πραγματείαν»[1].

Ακόμη:

- Είσοδος φυσικής ακροάσεως κατ' Αριστοτέλην (Fizica), Βενετία, 1779.

- Γενέσεως και φθοράς περί, κατ' Αριστοτέλην (Tratatul despre generare și corupere, după Aristotel), Βενετία, 1780.

- Υπομνήματα και ζητήματα εις την περί ουρανού πραγματείαν

- Υπομνήματα εις τα μετά τα φυσικά

- Σύνοψις εἰς Γεωγραφίαν[2].

Γεωγραφικά και αστρονομικά[3] έργα:

- «Περί αστρολάβου»[4]

- «Ἀπόκρισις πρὸς τοὺς ζητήσαντας τὴν πρόγνωσιν τοῦ ἀέρος», και

- «Περὶ γνώσεως τῶν μελλόντων».

Και:

- Επιστολή δογματική προς τον Πανοσιώτατον Πατέρα Σωφρόνιον Ποκζάσκην, τον Ρέκτορα μεν πρώην χρηματίσαντα της εν Κιεβία Σχολής, τότε δε εν Γιασίω της Μολδαβίας ηγουμενεύοντα...περί εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος εκ μόνου του Πατρός.

- Περὶ επιστολικῶν τύπων (Epistolar), Λονδίνο, Ex officina G[ulielmi] S[tansby] typographi, 1625, Μοσχόπολις, 1743, Χάλλη Σαξωνίας (en Allē tēs Saxonias [Halle], en tē typographia tou Baer), 1768, Βενετία, 1786.

- Έκθεσις Ρητορικής

- Διαίρεσις της Ποιητικής και τα είδη αυτής

- Επιστολαί

- Λόγοι επικήδειοι.

ΠΗΓΕΣ: Γ. Λεκάκης «Ελληνική Βιβλιογραφία». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 2.1.2003.

- Jochem Otto «Scholastiches, Christliches und Medizinisches aus dem Kommentar des Theophilos Korydalleus zu Aristoteles Schrift von der Seele», Giessen, Inaugural-dissertation, Kindt, 1935.

- Παπανούτσος Ευ. «Θεόφιλος Κορυδαλεύς», Νεοελληνική Φιλοσοφία, τ.Α, εκδ. Βασική Βιβλιοθήκη, αρ. 35, Αθήνα, χ.χ.

- Τσούρκας Κλ. (Cléobule Tsourkas) «Les débuts de l’enseignement philosophique et de la libre pensée dans les Balkans. La vie et l’oeuvre de Théophyle Corydalée (1570-1646)», β΄ έκδ., Θεσσαλονίκη, Ινστιτούτο Βαλκανικών Σπουδών, 1967.

- Commentaria in Aristotelem Graeca et Byzantina (CAGB) της Ακαδημίας Βερολίνου - Βραδεμβούργου.

- Ψηφιακή βιβλιοθήκη "Ελληνομνήμων".

- Oeuvres philosophiques de Théophile Corydalée, Association internationale d'études du sud-est européen (vol. 1 Introduction à la logique, vol. 2 Commentaire à la Métaphysique), 1973.

Και:

Τσιότρας Β. Ι. «Αυτόγραφη επιστολή του Θεόφιλου Κορυδαλλέως προς τον Antoine Léger»[5], εκδ. «Ο Ερανιστής (Όμιλος Μελέτης του Ελληνικού Διαφωτισμού)» 20: 235–242, 1995. «Πολύπους εναντίον πύθωνος. Μια μαρτυρία για τη δράση του Θεοφίλου Κορυδαλλέως στη Ζάκυνθο», πρακτικά του Διεθνούς Συνεδρίου «Άγιοι και εκκλησιαστικές προσωπικότητες στη Ζάκυνθο» (Ζάκυνθος 1997), Αθήναι, 1999, τ. α', σελ. 313-326. «The Manuscripts of Theophilos Korydalleus' Commentaries on Aristotle's Logic», Cesare Cremonini: Aspetti del pensiero e scritti, (Atti del Convegno di Studio - Padova, 26-27 Φεβρ. 1999), Accademia Galileiana di Scienze, Lettere ed Arti, Padova 2000, σελ. 219-248. «Τρεις ανέκδοτες επιστολές του Θεοφίλου Κορυδαλλέως και οι αριστοτελικές πηγές τους»[6] εκδ. «Ο Ερανιστής (Όμιλος Μελέτης του Ελληνικού Διαφωτισμού)», 24, σελ. 11–27. 2003. «Ένα εγχειρίδιο αρχαιοελληνικής μετρικής του 17ου αιώνα»[7], εκδ. «Ο Ερανιστής (Όμιλος Μελέτης του Ελληνικού Διαφωτισμού)», 25: 407–417, 2005. «Η εξηγητική παράδοση της Γεωγραφικῆς ὑφηγήσεως του Κλαυδίου Πτολεμαίoυ. Οι επώνυμοι Σχολιαστές», εκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήναι, 2006.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] Βλ. Tsiotras, 2000.

[2] Επηρεασμένος από την ανάπτυξη των σπουδών του έργου του Έλληνα γεωγράφου Κλαυδίου Πτολεμαίου («πτολεμαϊκών σπουδών»), του 2ου μ.Χ. αι. στην Ιταλία. Σε αυτό, ερμήνευσε συνοπτικά επιλεγμένες ενότητες και θεωρητικά ζητήματα από το βιβλίο Ι της «Γεωγραφίας» του Κλ. Πτολεμαίου. Ήταν το πρώτο επιστημονικό γεωγραφικό έργο των νέων χρόνων! Ο Κορυδαλλεύς επανασυνέδεσε τον νεώτερο ελληνισμό, με την βυζαντινή εξηγητική παράδοση, και με την τότε επιστημονική γεωγραφική κίνηση της Δυτικής Ευρώπης (βλ. Τσιότρας, 2006).

[3] Ως σχολιαστής της «Τετραβίβλου Μαθηματικῆς Συντάξεως» του Κλ. Πτολεμαίου ο Θεόφιλος Κορυδαλλεύς γράφει σύντομα κείμενα, για επιλεγμένες ενότητες, από το αστρονομικό (τότε αστρολογικό) έργο του αρχαίου Έλληνα γεωγράφου, ώστε να αποτελέσουν μια εισαγωγή στην αστρονομία (τότε αστρολογία) – βλ. Β. Ι. Τσιότρας «Κλαύδιος Πτολεμαίος και Θεόφιλος Κορυδαλλεύς: Τα αστρολογικά κείμενα», στα Σιναϊτικά Ανάλεκτα, τ. α' , Αθήναι, 2002, σελ. 171-208.

[4] Με το έργο αυτό ο Κορυδαλλευς εμφανίζεται ως συνεχιστής μιας μακράς επιστημονικής παράδοσης των Ελλήνων, που εδράζεται στον Κλ. Πτολεμαίο, και ανεπτύχθη ιδιαιτέρως από μεταγενεστέρους Έλληνες συγγραφείς (όπως λ.χ. οι Ιωάννης Φιλόπονος, Νικηφόρος Γρηγοράς, Ισαάκ Αργυρός, κ.ά.) – βλ. Β. Ι. Τσιότρας Τσιότρας «Η ανέκδοτη πραγματεία Περί αστρολάβου του Θεοφίλου Κορυδαλλέως» εκδ. «Ο Ερανιστής (Όμιλος Μελέτης του Ελληνικού Διαφωτισμού)», 22, σελ. 5 – 28, doi:10.12681/er.178, 1999.

[5] doi:10.12681/er.245.

[6] doi:10.12681/er.2.

[7] doi:10.12681/er.48.


Θεοφιλος Κορυδαλλευς, αριστοτελικος μητροπολιτης Αρτας, Θεοφιλος Κορυδαλλεας, αριστοτελιστης, μητροπολιτης Αρτης, Αρτα, Λογικη Αριστοτελους, Λογικη Αριστοτελη, υπομνημα, Βενετια, 1729, πραγματεια Λογικης, Κρεμονεας, Παταβια, Λογικης πραγματεια, φυσικη ακροαση, 1779, Γενεση και φθορα, 1780, περι ουρανου, μετα τα φυσικα, μεταφυσικα, Γεωγραφια, Γεωγραφικα, αστρονομικα, Περι αστρολαβου, αστρολαβος, προγνωση του αερος, μετεωρολογια, μετεωρολογικα, Περι γνωσεως των μελλοντων, μελλουμενα, μελλον, δογμα, Σωφρονιος Ποκζασκης, Ρεκτορας, Σχολη Κιεβου, Κιεβο, Κιεβια Σχολη, Γιασιο, Ιασιο, Μολδαβια, περι εκπορευσεως του Αγιου Πνευματος εκ μονου του Πατρος, φιλιοκβε, Αγιο Πνεύμα, επιστολη, επιστολικος τυπος, Λονδινο, 1625, Μοσχοπολις, Μοσχοπολη, 1743, Χαλλη Σαξωνιας, Alle Saxonias, Halle, Σαξωνια, Baer, 1768, 1786, Ρητορικη, Ποιητικη, επικηδειος, Τσιοτρας, Παπανουτσος, Τσουρκας, Κλαυδιος Πτολεμαιος, Αλεξανδρος Καγκελλαριος,Αλεξανδρος Καγκελαριος, Ζακυνθος, Κεφαλονια, Κυπρος
Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

    ΣΧΟΛΙΑ
    ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ