Η Μεσοολυμπιάδα,
στην Αθήνα του 1906
9 χρυσά η Ελλάς!
Χρυσός Ολυμπιονίκης
ο Πατρινός Δημήτρης Τόφαλος
– έκτοτε κάθε εύσωμος άνθρωπος
λέγεται και «τόφαλος»…
Του αθλητικογράφου Ανδρέα Γ. Λεκάκη,
Δέκα χρόνια μετά την τέλεση των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων
στην Αθήνα, η ελληνική πρωτεύουσα διοργάνωσε ένα ακόμη πολύ σημαντικό αθλητικό
γεγονός, τους λεγόμενους Μεσοολυμπιακούς Αγώνες. Μετά τη λήξη των Αγώνων του
1896, υπήρχε η πεποίθηση ανάμεσα σε πολλούς Έλληνες αλλά και ξένους πως οι
Ολυμπιακοί θα έπρεπε να διεξάγονται κάθε φορά στη χώρα που τους “γέννησε”,
δηλαδή την Ελλάδα, ενώ άπαντες είχαν ακόμη νωπές τις μνήμες από την άριστη
διοργάνωση του 1896, σε αντίθεση με την αποτυχία που είχαν οι δύο επόμενες
Ολυμπιάδες το 1900 και το 1904. Ο Κουμπερτέν όμως ήταν αντίθετος με αυτό και
στο τέλος συμβιβάστηκε με τη διοργάνωση του 1906, η οποία είχε τον χαρακτήρα
των Ολυμπιακών Αγώνων αλλά δεν αναγνωρίστηκε επίσημα από τη ΔΟΕ.
Η Αθήνα πάντως για μια ακόμη φορά οργάνωσε άψογα τους αγώνες
αυτούς που έγιναν από 22 Απριλίου έως 2 Μαΐου. Η προσέλευση του κόσμου ήταν
πολύ μεγάλη και αυτό βοήθησε στη δημιουργία ενός εξαιρετικού κλίματος, με τη
διαφορά σε σχέση με τους 2ους και 3ους Ολυμπιακούς σε Παρίσι και Σεντ Λούις να
είναι εμφανής. Δύο μάλιστα στοιχεία που έκαναν την εμφάνισή τους σε αυτή τη
διοργάνωση ήταν πολύ σημαντικά και υιοθετήθηκαν από τις επόμενες Ολυμπιάδες. Το
ένα ήταν η ύψωση των σημαιών των τριών πρώτων νικητών σε κάθε αγώνισμα και το
άλλο η χρησιμοποίηση ενός κοινού χώρου για όλους τους αθλητές, ένας “πρόγονος”
δηλαδή του ολυμπιακού χωριού. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκε το Ζάππειο
Μέγαρο και βοήθησε στο να υπάρξει ένα κλίμα συναδελφικότητας και αλληλεγγύης
ανάμεσα στους αθλητές και όχι αντιπαλότητας.
 |
| Το Καλλιμάρμαρο Παναθηναϊκό Στάδιο, κατά την Μεσοολυμπιάδα, του 1906. |
Η ελληνική συμμετοχή, παρ’ ότι περιορισμένη στις δύο προηγούμενες Ολυμπιάδες, σε αυτούς τους αγώνες ήταν εξαιρετικά πλούσια. Τριακόσιοι αθλητές και έξι αθλήτριες εκπροσώπησαν τη χώρα μας κατακτώντας συνολικα 9 χρυσά μετάλλια, 22 αργυρά και 14 χάλκινα. Ξεχωρίζει ιδιαίτερα η παρουσία του φημισμένου αθλητή της Παναχαϊκής, Δημήτρη Τόφαλου (το όνομα του οποίου φέρει και το κλειστό γυμναστήριο των Πατρών), ο οποίος αναδείχθηκε χρυσός Ολυμπιονίκης στην άρση βαρών με δύο χέρια, σηκώνοντας 142,5 κιλά.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τον ΤΟΦΑΛΟ, ΕΔΩ.
..................................
ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΕΤΑΛΛΙΑ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ 1906
9 ΧΡΥΣΑ ΜΕΤΑΛΛΙΑ:
Αλιμπράντης Νικ. Στο Γυμναστικό Πένταθλο.
Αλιμπράντης Γεωργ. Στην Αναρρίχηση επί κάλω με χρόνο 11,4.
Γεωργαντάς Νικ. Στη Λιθοβολία με 19.92,5.
Γεωργιάδης Ιωανν. Στη Σπάθη (Sabre)
Ορφανίδης Γεωργ. Στο Πιστόλι Ακριβείας από 50 μ. με 221 β.
Σημηριώτη – Μεταξά Εσμέ Στο απλό Τένις γυναικών.
Σκαρλάτος Κων. Στο Πιστόλι ταχύτητος από 25 μ. με 29/133.
Τόφαλος Δημήτριος Στην Άρση Βαρών με 142,4 κ.
16κωπος μετά πηδ. Λέμβου, Ναυτοπαίδων Πόρου. Αγώνας 3.000 μ.: Αγρίμης
Ι., Γεωργάς Ι., Δρίβας Αν., Καισαρεύς Ι., Κακούσης Δ., Καραγκιώζης Π., Κεφάλας
Κ., Λαφιώτης Ε., Λουκάς Ι., Μίχας Ισ., Μουράτης Μ., Μυλωνάς Αργ., Πιαδίτης Δ.,
Πηλούρης Ι., Σώκος Μιχ., Τσιριγωτάκης Χ. και ο Π. Βελλιώτης ως Πηδαλιούχος.
17 ΑΡΓΥΡΑ ΜΕΤΑΛΛΙΑ:
Αλιμπράντης Γεωργ. Στο Γυμναστικό Πένταθλο με 86β.
Γεωργαντάς Νικ. Στην Ελεύθερη Δισκοβολία με 38.06
Γεωργαντάς Νικ. Στην Ελληνική Δισκοβολία με 32.80
Θεοφιλάκης Αλεξ. Στο Στρατ. Περίστροφο από 20 μ. με 250 β.
Μαρίνου Σοφία. Στο Απλό Τένις γυναικών.
Μαρίνου Σοφία και Γεωργ. Σημηριώτη, στο Διπλό – Μικτό Τένις.
Μεταξάς Αναστάσιος στο Κυνηγετικό όπλο από 14 μ. (νταμπλ Τραπ) με
επίδοση 13 δίσκων.
Μπαλλής Ιωάννης και Κάσδαγλης Ξενοφ. Στο Διπλό Τένις ανδρών.
Περίδης – Μεταξάς Ιωάννης. Στο κυνηγετικό όπλο (τραπ) από 16 μ. με
επίδοση 24/3.
Πολάκης Α. Στο Γυμναστικό Έξαθλο με 102 β.
Πολάκης Α. Στο Γυμναστικό Πένταθλο με 86 β.
Ραΐσης Ιωάννης. Στον Αγώνα Σπάθης Καθηγητών Ξιφασκίας.
Ο μικρός Θεοφιλάκης Ψιλλιακός, προσληφθείς ως πηδαλιούχος στη
Βελγική δίκωπο λέμβο συμμετείχε στην κατάκτηση της Β’ θέσης, χρόνος 8.00.0.
Ομάδα Διελκυστίνδας: Βέλλας Σπ., Λάζαρος Κ., Λάζαρος Σπ.,
Παπαχρήστου Γεωργ., Τριβουλίδης Παν., Τσίτας Αντων.
Ομαδικό Αγώνισμα Εθνών Σπάθης (Sabre): Γεωργιάδης Ι., Ζορμπάς Χρ.,
Κορδογιάννης Τρ., Ραΐσης Ι., Σακοράφος Μεν.
Δεκαεξάκωπος μετά πηδ. Λέμβος Πολεμικού «ΥΔΡΑ». Αγών 3.000 μ. με
χρόνο 17.09.6.: Γρυπαίος Ι., Διοματάρας Στ., Δόλας Ι., Κανακάρης Ευαγγ.,
Κατσούλης Μιχ., Μηλάκας Ι., Νικολούτσος Γ., Νιώτης Κ., Παπαγιαννούλης Κ.,
Παπαπαναγιώτου Ι., Πτερνέας Π., Στέλλας Ξεν., Στεργίου Ν., Τσιράκης Ι., Φασιλής
Ι., Χαλδαίος Ευαγγ., Λεμονής Σ.
Εξάκωπος, μετά πηδ. Λέμβος Θωρηκτού «Σπέτσαι». Αγών 2.000 μ.: Δεκαβάλας
Ν., Καρσούβας Ν., Κυπραίος Π., Μισογγίνης Κ., Μπαλούρδος Δ., Νταής Δ., Βεσσαλάς
Σπ.
15 ΧΑΛΚΙΝΑ ΜΕΤΑΛΛΙΑ:
Ακεστορίδης Νικ. Στο Γυμναστικό Πένταθλο με 83 β.
Διακίδης Θεμιστ. Στο Άλμα εις Ύψος με 1.72,5
Δώριζας Μιχ. Στη Λιθοβολία με 18.58,5.
Κοζανιτάς Κων. στην Αναρρίχηση επί κάλω με χρόνο 13’’8
Μάτσα Ασπασία στο Διπλό – μικτό Τένις.
Πασπάτη Ευφροσύνη στο Απλό Τένις γυναικών.
Ραγκαβής Αριστείδης . Στο Πιστόλι Ακριβείας από 25 μ. με 244 β.
Ραγκαβής Αριστείδης. Στο Πιστόλι Ακριβείας από 50 μ. με 218 β.
Ραϊσης Ιωάννης. Στο Τριγωνικό Ξίφος Καθηγητών Ξιφασκίας.
Σαριδάκης Γεωργ. Στο αγώνισμα Βάδην 3.000 μ.
Σκοτάδης Γεωργ. Στρατ. Περίστροφο από 20 μ. με επίδοση 240.
Σπετσιώτης Κων. Στο αγώνισμα Βάδην 1.500 μ. με χρόνο 7.22.
Φωτιάδης Κωνστ. Ξιφασκία. Στη Σπάθη (Sabre).
Ομάδα Ποδοσφαίρου Θεσσαλονίκης: Άββοτ Ι., Βαπόρης Γ., Ζαρκάδης Β.,
Καραγκονίδης Αλ., Κύρου Ι., Μιχιτσόπουλος Α., Πεντσίκης Ν., Πίνδος Ν., Σαριδάκης
Ι., Σωτηριάδης Γ., Τέγος Α.
Εξάκωπος μετά πηδ. Λέμβος Θωρηκτού «ΥΔΡΑ». Αγών 2.000μ.: Γκρους
Δ., Λομβάρδος Π., Μαρούλης Γ., Μέξης Π., Σουράνης Δ., Φωτεινάκης, Χρηστέας
Διον.
ΣΥΝΟΛΟΝ: 41 (9 – 17 – 15)
...................................................................
 |
| Οι πρώτοι ολυμπιονίκαι των Ολυμπιακών Αγώνων του 1906, του λαϊκού ζωγράφου Σωτ. Χρηστίδη. Από λεύκωμα του Απ. Δούρβαρη (ΕΛΙΑ). |
Για ακόμη μια φορά, το αγώνισμα που τράβηξε πάνω του τα περισσότερα βλέμματα ήταν ο μαραθώνιος. Οι Έλληνες, επιθυμώντας να πανηγυρίσουν μια επιτυχία ανάλογη με αυτή του Σπύρου Λούη πριν από δέκα χρόνια, ήλπιζαν να είναι και πάλι Έλλην εκείνος που θα τερματίσει πρώτος, αφού για εμάς αποτελεί άλλωστε ένα αγώνισμα εθνικής σημασίας λόγω και της ιστορικότητας του χαρακτήρα του. Μιας και αναφέραμε τον Λούη, πάντως, ο ίδιος παρευρέθηκε στο Στάδιο τη μέρα του μαραθωνίου, φορώντας την “απαστράπτουσαν φουστανέλλαν του και το αρειμάνιον φέσι του” όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Τύπος, και μόλις έγινε αντιληπτός απ' τον κόσμο άρχισαν ζητωκραυγές και χειροκροτήματα. Εκείνος έβγαζε διαρκώς το φέσι του και υποκλινόταν στο πλήθος, ενώ μετά το τέλος του αγωνίσματος βγήκε από το Στάδιο συνοδευόμενος από πάρα πολύ κόσμο.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τους ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ, ΕΔΩ.
Οι Έλληνες λοιπόν είχαν εναποθέσει τις ελπίδες τους στον δρομέα Κουτουλάκη, που σύμφωνα με τις τότε εκτιμήσεις είχε τις περισσότερες ελπίδες για τη νίκη. Οι ελπίδες αυτές όμως διαψεύστηκαν, αφού νικητής αναδείχθηκε ο σπουδαίος Καναδός δρομέας Σέριγκ, με χρόνο 2 ώρες, 52 λεπτά και 23 δευτερόλεπτα. Ο Σέριγκ είχε κάνει μία άψογη προετοιμασία όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η εφημερίδα “ΑΣΤΡΑΠΗ”, αφού βρισκόταν ήδη από ενάμιση μήνα πριν στην Αθήνα, είχε μελετήσει τη διαδρομή καλά και είχε υποβληθεί από καιρό στην κατάλληλη δίαιτα, σε αντίθεση με τους δικούς μας δρομείς οι οποίοι δεν ήταν καλά προετοιμασμένοι. Ο Κουτουλάκης, μάλιστα, σύμφωνα με αναφορές έπεσε αναίσθητος και κατακίτρινος λόγω... δυσπεψίας και μεταφέρθηκε στον Ευαγγελισμό, δηλώνοντας λίγο αργότερα: “Με έφαγε το πολύ φαΐ! Εάν δεν πάθαινα ότι έπαθα θα έφτανα ένα χιλιόμετρο μπροστά από τον Καναδό στο Στάδιο!”. Ενδιαφέροντα είναι τα όσα είπε ο χρυσός Ολυμπιονίκης Σέριγκ στον Τύπο: “Επιτρέψτε μου να μιλήσω με ειλικρίνεια. Οι Έλληνες δρομείς ήταν εντελώς ακατάρτιστοι. Ο δρομεύς πρέπει να έχει μια ίδια δίαιτα που οφείλει να ακολουθεί. Πολλοί εξ αυτών μέχρι χθες εργάζονταν διανέμοντας τηλεγραφήματα ή πουλώντας εφημερίδες και σήμερα έρχονται να διαγωνισθούν στο μαραθώνιο. Μεγάλη πράγματι η τόλμη τους. Εμάς μας ακολουθεί γιατρός ο οποίος μας επιβάλλει σε δίαιτα. Ο Κουτουλάκης, που με ακολουθούσε μέχρι ένα σημείο, έμαθα πως δύο μέρες πριν τον αγώνα είχε στρατιωτική υπηρεσία. Πώς θέλατε να νικήσει; Έπρεπε τουλάχιστον επί τέσσερις μήνες να κάνει πλήρη αποχή από κάθε εργασία”. Τα λόγια του φανερώνουν την ακόμη και εκείνη την εποχή μεγάλη διαφορά επιπέδου και προετοιμασίας που είχαν οι ξένοι αθλητές, ωστόσο στη συνέχεια οι δηλώσεις του υπήρξαν άκρως τιμητικές για τη χώρα μας. Συνεχίζει λοιπόν ο Σέριγκ: “Δεν έμεινα ευχαριστημένος από την υποδοχή που μου έγινε στο Στάδιο, περίμενα κάτι θερμότερο. Η αποτυχία των Ελλήνων δρομέων αποθάρρυνε τους Έλληνες φιλάθλους, δεν έχουν όμως δίκιο. Έπρεπε ίσα ίσα να χαίρονται που νικητής είναι ξένος και που τόση μαγεία και σημασία έχει προσλάβει για τους ξένους ο μαραθώνιος, ώστε όλοι περνούν θάλασσες και βουνά για να έρθουν στην Αθήνα και να τρέξουν στο δρόμο εκείνο που έτρεξε ο άγγελος της ελευθερίας που ανήγγειλε στους προγόνους των Ελλήνων τη μεγάλη νίκη. Είναι η πρώτη φορά στη ζωή μου που δε θα ήθελα να είμαι Αμερικανός αλλά Έλλην. Γράψτε ότι η Ελλάς απέκτησε τον Καναδό φίλο της. Τόση σημασία αποδίδουμε εμείς οι ξένοι στο μαραθώνιό σας. Θα ήταν ευτυχές το κράτος εκείνο το οποίο θα είχε να επιδείξει δρόμο όπως τον μαραθώνιο, με τέτοια αίγλη και δόξα”
Για πρώτη φορά σε αυτή τη διοργάνωση, έκαναν την εμφάνισή τους
αθλήματα όπως το ακόντιο, το πένταθλο, ο δρόμος αντοχής 5 μιλίων, το βάδην και
η λιθοβολία, όπου στην τελευταία αναδείχθηκε νικητής ο Νίκος Γεωργαντάς, ο
οποίος στους Ολυμπιακούς του Σεντ Λούις είχε καταλάβει την τρίτη θέση στη
δισκοβολία και για τη χώρα μας υπήρξε ένας εξαιρετικός αθλητής στις ρίψεις,
κατέχοντας τα πανελλήνια ρεκόρ σε λιθοβολία, δισκοβολία και σφαιροβολία.
Οι Αμερικανοί για μια ακόμη φορά δεν έλειψαν από τους πίνακες των
μεταλλίων, με μερικούς αθλητές που διακρίθηκαν και στο Σεντ Λούις, όπως ο Άρτσι
Χαν και ο Ρέι Ιούρι, να επαναλαμβάνουν τις νίκες τους. Πιο επιτυχημένοι πάντως
ήταν οι Γάλλοι, κατακτώντας 20 χρυσά, 10 αργυρά και 14 χάλκινα μετάλλια.
Παρά το γεγονός πως οι Μεσοολυμπιακοί Αγώνες δεν είχαν συνέχεια,
αφού όπως είπαμε η ΔΟΕ δεν τους αναγνώριζε, συνέβαλαν τα μέγιστα στην εδραίωση
του θεσμού των Ολυμπιακών Αγώνων και στην ανάκτηση της χαμένης αίγλης τους,
διασώζοντας για πολλούς μια διοργάνωση που κινδύνευε να εξαφανιστεί ακόμη καλά
καλά δεν είχε επιστρέψει, εξαιτίας των αποτυχημένων προσπαθειών σε Παρίσι
(1900) και Σεντ Λούις (1904). Μετέδωσαν άριστα σε όλο τον κόσμο το ολυμπιακό
πνεύμα και βοήθησαν στο να έχουν σαφώς καλύτερη οργάνωση και μεγαλύτερη απήχηση
οι επόμενες Ολυμπιάδες.
Βιβλιογραφία:
Νάτσιος Αντ. “Ένας αιώνας Ολυμπιακοί Αγώνες”, 1997.
Συρράκος Κ. “Ολυμπιακοί Αγώνες: Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα”, ΕΥΡΩΤΥΠ, 1984.
HOA, Μεσο-ολυμπιάδα 1906.
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 31.5.2021.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook