Του αθλητικογράφου Ανδρέα Γ. Λεκάκη
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του
1928 διοργανώνονται στο Άμστερνταμ, με την ολλανδική πρωτεύουσα να παίρνει το
χρίσμα μετά από τρεις προσπάθειες χωρίς επιτυχία στο παρελθόν να φιλοξενήσει τη
διοργάνωση. Οι Ολλανδοί έδειξαν έτοιμοι να φιλοξενήσουν το σπουδαιότερο
αθλητικό γεγονός, κατασκευάζοντας ένα όμορφο και μεγάλο στάδιο 40.000 θέσεων,
το οποίο διέθετε και στίβο 400 μέτρων, αποτελώντας πρόδρομο για τα επόμενα
ολυμπιακά στάδια.
Συνολικά 46 χώρες πήραν μέρος στην Ολυμπιάδα του Άμστερνταμ, δύο περισσότερες από το ρεκόρ των προηγούμενων Αγώνων στο Παρίσι. Ανάμεσα σε αυτές, για πρώτη φορά από το 1912, η Γερμανία, η οποία δεν είχε λάβει πρόσκληση το 1920 και του 1924 λόγω των δεινών που προκάλεσε στην ανθρωπότητα με τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αξίζει να αναφερθεί επίσης πως για πρώτη φορά μετά από τους Ολυμπιακούς της Αθήνας η διοργάνωση διαρκεί λίγες μόνο ημέρες (28/7-12/8) και όχι μήνες, όπως συνέβη με τις άλλες χώρες που τη φιλοξένησαν.
Τρία πολύ σημαντικά γεγονότα κάνουν την εμφάνισή τους σε αυτούς τους Ολυμπιακούς:
- Το πρώτο είναι ότι για πρώτη φορά ανάβει η Ολυμπιακή Φλόγα και καίει σε όλη τη διάρκεια.
- Το δεύτερο είναι πως αποφασίζεται η ελληνική αποστολή, που στην προκειμένη περίπτωση αποτελείτο από 25 αθλητές, να μπει πρώτη στην τελετή έναρξης ως ένας φόρος τιμής στη χώρα που γέννησε τους Ολυμπιακούς, κάτι που τηρείται έως σήμερα.
- Το τρίτο είναι πως τα μέλη της ΔΟΕ αποφασίζουν τη συμμετοχή των
γυναικών για πρώτη φορά στο στίβο. Βεβαίως υπήρξαν αντιδράσεις, με πιο έντονη
αυτή του Πιέρ ντε Κουμπερτέν, με το γυναικείο κίνημα να ξεσηκώνεται εναντίον
του γι’ αυτό το λόγο.
Οι γυναίκες πήραν τελικά
μέρος στα αγωνίσματα των 100 μ., 800 μ., στη δισκοβολία, στο ύψος και στη
σκυταλοδρομία 4x100.
Ωστόσο, το γεγονός πως πολλές αθλήτριες εμφάνισαν ιδιαίτερη εξάντληση στα 800
μ. έκανε πολλούς να μιλούν πάλι για την εξαίρεσή τους από το στίβο. Τελικά
αποφασίστηκε να συμμετέχουν μέχρι το αγώνισμα των 200 μ., κάτι που ίσχυσε ως το
1960. Πρώτη γυναίκα Ολυμπιονίκης στο στίβο αναδείχθηκε η Αλίνα Κονόπατσκα από
την Πολωνία, στη δισκοβολία. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει και στην Έθελ
Κάθεργουντ από τον Καναδά, η οποία πήρε το χρυσό μετάλλιο στο ύψος και όταν
επέστρεψε στη χώρα της μαζί με τον συμπατριώτη της και θριαμβευτή στα 100 και
200 μ. Πέρσι Ουίλιαμς, λέγεται πως έτυχαν υποδοχής αντίστοιχης των αρχαίων
Ελλήνων Ολυμπιονικών.
Οι Φινλανδοί συνέχισαν την
εξαιρετική παράδοση που είχαν χτίσει στις τελευταίες διοργανώσεις, κυριαρχώντας
στις μεγάλες αποστάσεις. Ο Χάρι Λάρβα βγήκε πρώτος στα 1.500 μ., ο Βίλε Ρίτολα,
χρυσός στο Παρίσι στα 10.000 μ. πήρε άλλο ένα χρυσό στα 5.000 μ. και ο θρυλικός
Παάβο Νούρμι τερμάτισε πρώτος στα 10.000 μ., κερδίζοντας το ένατο χρυσό του σε
Ολυμπιακούς Αγώνες. Μαζί με το χρυσό αυτό κέρδισε και άλλα δύο αργυρά στα 5.000
μ. και στα 3.000 μ. στιπλ, ολοκληρώνοντας μια εντυπωσιακή συγκομιδή. Λέγεται
πως στην κούρσα των 5.000 μ. άφησε τον Ρίτολα να τον προσπεράσει κατόπιν
εντολής των υπευθύνων της φινλανδικής αποστολής, ούτως ώστε να μοιραστούν οι
δυο τους τις επιτυχίες, κάτι που πάντως δεν άρεσε στο Νούρμι. Ο ίδιος ήταν
έτοιμος να πάρει μέρος και το 1932 στο Λος Άντζελες, όντας 35 ετών, αλλά
αποκλείστηκε από τους Αγώνες λόγω ενασχόλησής του με τον επαγγελματικό
αθλητισμό, μια παρόμοια περίπτωση με τον Τζιμ Θορπ. Έτσι έχασε την ευκαιρία να
κερδίσει τον μαραθώνιο, μια διάκριση που του έλειπε και ήταν όνειρό του. Τον
μαραθώνιο του Άμστερνταμ παρεμπιπτόντως τον κέρδισε ο Γαλλοαλγερινός Μπουγκέρα
Ελ Ουάφι μετά από συγκλονιστική μάχη, με τη διαφορά του πρώτου με τον όγδοο
στον τερματισμό να είναι πέντε λεπτά.
Μιας και μιλάμε πάντως για
θρύλους των Ολυμπιακών Αγώνων, ο Αμερικανός κολυμβητής Τζόνι Βαϊσμίλερ, μετά τα
τρία χρυσά του στο Παρίσι, πήρε άλλα δύο στην Ολλανδία, στα 100 μ. ελεύθερο και
στα 4x200 ελεύθερο με την εθνική
του ομάδα. Οι Αμερικανοί για μια ακόμη φορά θριάμβευσαν στην κολύμβηση, με το
χρυσό επίσης του Τζορτζ Κότζακ στα 100 μ. ύπτιο, της Μάρθα Νορέλιους στα 400 μ.
ελεύθερο και της μόλις 14χρονης Αλμπίνα Οσίποβιτς στα 100 μ. ελεύθερο.
Αξίζει επίσης να σταθούμε
στο ποδοσφαιρικό τουρνουά και στη νέα επιτυχία της εθνικής Ουρουγουάης. Η
“σελέστε” κέρδισε το χρυσό επικρατώντας σε επαναληπτικό παιχνίδι της Αργεντινής
με 2-1 (1-1 ο πρώτος αγώνας). Οι δυο τους θα τα έλεγαν ξανά σε δύο χρόνια, στον
πρώτο τελικό Παγκοσμίου Κυπέλλου στην ιστορία, με την Ουρουγουάη να επικρατεί
με 4-2.
Οι Ολυμπιακοί του
Άμστερνταμ σε γενικές γραμμές χαρακτηρίστηκαν επιτυχημένοι και συνέβαλαν και
εκείνοι στην εδραίωση του θεσμού, ο οποίος έδειχνε να γιγαντώνεται.
ΠΗΓΕΣ-Βιβλιογραφία: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 2.5.2021.
Μιχαηλίδης Τ.“
Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια του
Αθλητισμού”, εκδ. Δρακόπουλου, 1961.
Billioud Jean-Michel, “40 Πρωταθλητές των Ολυμπιακών Αγώνων”,εκδ. ΜΙΝΩΑΣ, 2020.
Νάτσιος Αντ. “Ένας αιώνας Ολυμπιακοί Αγώνες”, 1997.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook