Του Γιώργου Λεκάκη
Το Σπήλαιο της Αροείρας / Aroeira
ευρίσκεται στο ασβεστολιθικό οροπέδιο Estremadura, στο χωριό Αλμόντα / Almonda της
Ζιμπέιρα / Zibreira, του Τόρρες Νόβας / Torres Novas, στην περιοχή Σανταρέμ / Santarém
της Κεντρο-Δυτικής Πορτογαλίας. - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ, ΕΔΩ.
Το σπήλαιο περιείχε λίθινα
εργαλεία από τον παλαιολιθικό πολιτισμό Acheulean, και ένα κρανίο, μάλλον του είδους
Homo heidelbergensis, ηλικίας περίπου 400.000 χρόνων.
 |
| Το κρανίο "Aroeira 3", 400.000 χρόνων. Φωτ.: Javier Trueba. |
Το σπήλαιο Aroeira είναι
μέρος του καρστικού συστήματος του Almonda. Ευρίσκεται σε ύψος 70 μέτρων πάνω
από την υπάρχουσα πηγή του ποταμού Almonda, που είναι παραπόταμος του ποταμού
Τάγου.
Οι εναποθέσεις στο σπήλαιο
έχουν πάχος περίπου 4 μέτρα και κατηγοριοποιούνται σε τρία στρώματα. Η ηλικία
των 400.000 χρόνων, πιστοποιήθηκε λόγω της ανίχνευσης του σταδίου ισότοπου
οξυγόνου MIS 11c. Οι πιο πρόσφατες καταθέσεις στο σπήλαιο είναι ηλικίας 60.000 χρόνων
(MIS 3c).
Το σπήλαιο της Aroeira
διερευνήθηκε για πρώτη φορά από το 1998–2002, αποκαλύπτοντας μια πλούσια λίθινη
συλλογή εργαλείων περιόδου Acheulean και δύο ανθρώπινα δόντια:
- Aroeira 1 (ένας αριστερός κυνόδοντας
κάτω γνάθου) αρκετά μεγάλος, και
- Aroeira 2 (ένας αριστερός
γογγυλός τρίτος γομφίος), ένας από τους μεγαλύτερους τρίτους γομφίους ανθρώπου,
του μέσου Πλειστόκαινου!
 |
| Χειροπέλεκεις του ιδίου σπηλαίου. Φωτ.: Rolf Quam. |
Το 2013 ανανεώθηκε η επιτόπια
εργασία, που οδήγησε στην ανακάλυψη ενός μερικώς διατηρημένου ανθρώπινου
κρανίου (Aroeira 3). Το κρανίο αποκαταστάθηκε μέσα σε δύο έτη. Η ταξινομική
ταυτότητά του ακόμη συζητείται.
Η είσοδος στο σπήλαιο σφραγίστηκε πλήρως από κατάρρευση στέγης όταν ξεκίνησε η ανασκαφή το 1998. Η ανακάλυψη του Aroeira 3 ανακοινώθηκε την άνοιξη του 2017 και είναι το αρχαιότερο έως τώρα, ανθρώπινο ίχνος στην Πορτογαλία!
ΠΗΓΕΣ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,
15.3.2017, εφημ. ΚΟΝΤΡΑ NEWS, 16.3.2017 και 17.6.2021.
Daura, J., Sanz, M., Arsuaga,
J.L.J.L., Hoffmann, D.L.D.L., Quam, R.M.R.M., Ortega, M.C.M.C., Santos, E.,
Gómez, S., Rubio, A., Villaescusa, L., Souto, P., Mauricio, J., Rodrigues, F.,
Ferreira, A., Godinho, P., Trinkaus, E., Zilhão, J. «New Middle
Pleistocene hominin cranium
from Gruta da Aroeira (Portugal)», στο Proceedings of the National Academy of Sciences 114, 3397–3402. https://doi.org/10.1073/pnas.1619040114, 13.3.2017.
Daura, J., Sanz, M., Deschamps, M., Matias, H., Igreja, M., Villaescusa,
L., Gómez, S., Rubio, A., Souto, P., Rodrigues, F., Zilhão, J. «A
400,000-year-old Acheulean assemblage associated with the Aroeira-3 human
cranium (Gruta da Aroeira, Almonda karst system, Portugal)», στο Comptes Rendus Palevol 17, 594–615. https://doi.org/10.1016/j.crpv.2018.03.003,
2018.
Sanz, M., Sala, N., Daura, J., Pantoja-Pérez, A., Santos, E., Zilhão,
J., Arsuaga, J.L. «Taphonomic inferences about Middle Pleistocene hominins: The
human cranium of Gruta da Aroeira (Portugal)», στο American Journal of Physical Anthropology 167, 615–627 https://doi.org/10.1002/ajpa.23689,
2018.
Sanz, M., Daura, J., Cabanes, D., Égüez, N., Carrancho, Á., Badal, E.,
Souto, P., Rodrigues, F., Zilhão, J. «Early evidence of fire in south-western
Europe: the Acheulean site of Gruta da Aroeira (Torres Novas, Portugal)», στο Scientific Reports 10, 12053. https://doi.org/10.1038/s41598-020-68839-w,
2020.
Phys Org «400,000-year-old fossil human cranium is oldest ever found in
Portugal», 13.3.2017.
«The primitive man from Portugal», εφημ. Hamburger
Abendblatt, 16.3.2017.
«Crânio de 400 mil anos é o fóssil humano mais antigo descoberto em
Portugal 400,000 year old skull found the oldest human fossil in Portugal», εφημ. Público, 13.3.2017.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook