Του Γιώργου Λεκάκη
Το έργο με τίτλο
«Αγαθάγγελος» (μετέπειτα προσθήκη στον τίτλο: «ήτοι προφητείαι περί του
μέλλοντος των εθνών και ιδίως περί της Ελλάδος: οπτασία ερανισθείσα εκ παλαιών
χειρογράφων μετ' ακριβούς ερμηνείας όλων των συμβησομένων») είναι ένα «προφητικό»
«αποκαλυπτικό» χριστιανικό κείμενο. Θεωρείται ότι εγράφη από κάποιον ιερομόναχο,
ονόματι Ιερώνυμος Αγαθάγγελος το 1279, στην Μεσσήνη Σικελίας.
Το έργο ως κείμενο του
Θεοκλήτου είχε τεράστια απήχηση στην αυλή της Αικατερίνης Β’ στην Αγία Πετρούπολη,
η οποία τότε ήταν ένα σπουδαίο ελληνικό πνευματικό κέντρο – ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκάκης «Κωνσταντινούπολη και Αγία Πετρούπολη».
Το έργο έχει επανεκδοθεί πολλάκις
με διάφορες προσθήκες! Ήταν γνωστό επίσης στους Έλληνες, πριν την Επανάσταση
του 1821. Προσέφερε παρηγορία και ελπίδα για ανάσταση της Ορθοδοξίας και του
Γένους. Το κείμενο διαπνέεται από την νοσταλγία της «τελικής νίκης» των
υπόδουλων ορθοδόξων χριστιανών και την αποκατάσταση μιας χριστιανικής
αυτοκρατορίας. Θεωρείται μια ύστατη υπόμνηση του οικουμενικού χαρακτήρα του
Ελληνισμού.
Αλλά το μεγαλύτερο μέρος του
αφορά μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης (Γερμανία, Γαλλία, Αυστρία, Ρωσία), ενώ ως
κύριο αντίπαλο της Ορθοδοξίας θεωρεί το Καθολικό και Προτεσταντικό δόγμα.
Οι αναφορές του περί του «ξανθού
γένους» (δηλ. των Ρώσων), οι οποίες έγιναν ιδιαιτέρως δημοφιλείς μετά την
Επανάσταση, είναι μάλλον προσθήκες του Ρήγα Βελεστινλή, από τον οποίον
επενεξεδόθη με τον τίτλο «Οι χρησμοί του Αγαθάγγελου», ή των συντρόφων αυτού,
ώστε να τονώσουν το φρόνημα των ορθοδόξων. Σε μικρό βιβλίο επενεξεδόθη σε Αθήνα
και Ερμούπολη (1837-1838).[2]
ΔΕΙΤΕ το βιβλίο ΕΔΩ.
ΠΗΓΕΣ-Βιβλιογραφία: Γ.
Λεκάκης «Ελληνική Βιβλιογραφία». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.3.2020.
- Βρανούσης Λ. Ι. «Ρήγας», Αθήναι, 1953.
- Δόικος Δαμ. «Ο Αγαθάγγελος ως προφητικόν αποκαλυπτικόν έργον και το μήνυμά του», Επιστημονική Επετηρίς Θεολογικής Σχολής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 1971, σελ. 98.
- Μιχαλόπουλος Δημ. «Αγαθάγγελος. Από τη
νοσταλγία της νίκης στο όραμα του σύγχρονου κόσμου», περ. «Ευθύνη, τ. 230,
Φεβρ. 1991, σελ. 56-60.
- Φ.Κ.[3] «Ἑρμηνεία
τῶν χρησμῶν τοῦ Ἀγαθαγγέλου», Αθήναι, Θ. Β. Χ. Παναγιώτου, 1849.[4]
[1] Η Ιερά Μητρόπολις Πολυανής και Κιλκισίου έχει νυν έδρα
το Κιλκίς Μακεδονίας.
[2] 11η έκδ. Αθήναι, εκδότης Μιχ. Σαλίβερος Α.Ε., [χ.χ.]. 30 σελ. 17 εκατ.
[3] Πρόκειται για τον Κοσμά Φλαμιάτο.
[4] Το βιβλίο ήταν σε σχήμα 8ο, ιγ´ + (18-92) σελ. βλ.
και Γκίνης & Μέξας, 4940.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook