Οι αρχαίοι πυραμιδοειδείς τάφοι στην Κραννώνα Θεσσαλίας!

Οι αρχαίοι πυραμιδοειδείς τάφοι

στην Κραννώνα Θεσσαλίας!

Στον αρχαιολογικό χώρο της Κραννώνας δεσπόζει η χαμηλή τραπεζιόσχημη έξαρση, εμβαδού περίπου 160 τ.μ., η οποία ταυτίζεται με την πόλη των αρχαϊκών και κλασικών χρόνων. Με δοκιμαστικές ανασκαφικές έρευνες διαπιστώθηκε η ύπαρξη πλινθόκτιστου οχυρωματικού τείχους, πλάτους 3 μ. περίπου. Στους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους η πόλη εξαπλώθηκε περιμετρικά της κλασικής και συμπεριέλαβε μέσα στον πολεοδομικό ιστό της και τα παλιότερα νεκροταφεία.

Ο πυραμιδοειδής τάφος της Κραννώνας είναι από τα πιο σημαντικά μνημεία του είδους, που έχουν αποκαλυφθεί στο νεκροταφείο των τύμβων της αρχαίας πόλης, το οποίο περιείχε τάφους θολωτούς, καμαρωτούς και πυραμιδοειδείς. Διακρίνεται τόσο λόγω της αρχιτεκτονικής του δομής όσο και λόγω του γραπτού διακόσμου του, που τον τοποθετεί χρονολογικά στον 4ο αι. π.Χ.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑ, ΕΔΩ.

Ο τάφος είναι άριστης κατασκευής, κτισμένος από κιτρινωπούς πελεκημένους κυβόλιθους, που εξωτερικά φέρουν ίχνη βελονιού. Ο δρόμος του είναι κατασκευασμένος με τρόπο που θυμίζει μυκηναϊκούς τάφους. Είναι ακάλυπτος, κτισμένος με κυβόλιθους χωρίς άλλη συνδετική ύλη, και αποκλίνει ελαφρά από τον άξονα του τάφου. Οι πλευρές του είναι ψηλότερες κοντά στην είσοδο και ελαττώνονται καθώς απομακρύνονται από τη θύρα, ενώ αντίστοιχα, το πλάτος του αυξάνει προς τα έξω. Η θύρα και το στόμιο πίσω από αυτή, που οδηγεί στο θάλαμο, καλύπτονται με συγκλίνοντες λίθους κατά το εκφορικό σύστημα. Η κορυφή της θύρας επιστέφεται με μονολιθικό αετωματικό υπέρθυρο, από το οποίο έχει λαξευθεί το κορυφαίο τρίγωνο. Κατά την ανασκαφή η θύρα βρέθηκε σφραγισμένη με μια μεγάλη πλάκα και λιθοπλίνθους, από τις οποίες η ανώτερη ήταν σφηνωμένη κατά το ήμισυ μέσα στην είσοδο, ενώ έξω από αυτά υπήρχε μικρό τοιχάριο από πλίνθους. Ο θάλαμος είναι τετράγωνος με διαστάσεις 2,63 x 2,63 μ. και βρίσκεται 0,26 μ. χαμηλότερα από το δάπεδο της εισόδου. Καλύπτεται με πυραμιδοειδή στέγη, που αρχίζει σε ύψος 1,18 μ. από το δάπεδο. Δεν είναι γνωστό, αν η στέγη κατέληγε σε οξεία κορυφή ή αν έκλεινε με τετράγωνη πλίνθο, καθώς το ανώτατο τμήμα της είχε καταστραφεί από αρχαιοκάπηλους. Σήμερα το ανώτατο ύψος του θαλάμου είναι 3,30 μ. Οι κυβόλιθοι που χρησιμοποιήθηκαν στο εσωτερικό του είναι πολύ καλά λαξευμένοι, με λεία επιφάνεια και τέλεια εφαρμογή. Στους εσωτερικούς τοίχους και σε κανονικές αποστάσεις διακρίνονται τα ίχνη σιδερένιων καρφιών, στα οποία θα ήταν κρεμασμένα διάφορα αντικείμενα. Στη δυτική πλευρά, στους δύο κατώτερους δόμους υπάρχει τοιχογραφική παράσταση, που χρονολογείται στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. Απεικονίζεται σκηνή νεκρόδειπνου, θέμα που συναντάται πολύ συχνά σε ταφικά μνημεία. Το δάπεδο του θαλάμου καλύπτεται με ασύμμετρες πλάκες, όπως και το δάπεδο του στομίου.

Στο εσωτερικό του τάφου αποκαλύφθηκαν τμήματα δύο σαρκοφάγων. Η μία, εξαίρετης κατασκευής, κατελάμβανε το μήκος της βόρειας πλευράς και βρέθηκε σπασμένη (από τους αρχαιοκάπηλους) σε πάρα πολλά κομμάτια. Έφερε γραπτό διάκοσμο, ο οποίος διατηρήθηκε σε καλή κατάσταση και χρονολογήθηκε στον 4ο αι. π.Χ. Διέθετε σαμαρωτό κάλυμμα, αποτελούμενο από δύο κομμάτια που κατέληγαν σε αετώματα, τα οποία έφεραν επίσης ζωγραφικές παραστάσεις, με σκηνές κυνηγιού κάπρου. Το αέτωμα της πρόσοψης επιστεφόταν με ακρωτήρια. Η δεύτερη σαρκοφάγος, που καταλάμβανε το μήκος της νότιας πλευράς, διατηρήθηκε ακέραια. Ήταν μονολιθική, καλυπτόταν με μια πλάκα και έφερε ως μόνη διακόσμηση τα ίχνη βελονιού. Στο εσωτερικό της περιείχε ξύλινη λάρνακα, το περιχείλωμα της οποίας έφερε ανάγλυφη διακόσμηση μαιάνδρου. Στα ευρήματα του τάφου ανήκουν χάλκινα καρφιά, ζεύγος σιδερένιων καττυμάτων (σόλες από υποδήματα), ζεύγος τροχών, όστρακα μικρών μελαμβαφών αγγείων και κομμάτια ξύλων από τις λάρνακες. Στα περιεχόμενα του τάφου πρέπει να ανήκε και το χρυσό περιδέραιο, που βρέθηκε τυχαία κοντά στο άνοιγμα της κορυφής του μνημείου.

Ο πυραμιδοειδής A΄

Ιδιαίτερα εντυπωσιακός από αρχιτεκτονική άποψη είναι ο πυραμιδοειδής τάφος Α΄, που ανήκει στο νεκροταφείο τύμβων της Κραννώνας, στα δυτικά της αρχαίας πόλης. Βρέθηκε τελείως συλημένος και από τα ελάχιστα ευρήματα, που αποκαλύφθηκαν στο εσωτερικό του, δεν είναι δυνατό να χρονολογηθεί με ακρίβεια, αλλά από τα επιμέρους μορφολογικά του χαρακτηριστικά τοποθετείται στις αρχές του 4ου αι. π.Χ.

Είναι κτισμένος κατά το ισόδομο σύστημα τοιχοποιίας από λαξευτούς πωρόλιθους. Ο ταφικός θάλαμος είναι τετράγωνος, με πλάτος 3,15 μ. και μήκος 3,17 μ. και η πρόσβαση σε αυτόν γινόταν μέσω του στομίου, μήκους 1,18 μ. και πλάτους 1,37 μ. Λείψανα κτιστού δρόμου δεν έχουν βρεθεί. Η θύρα του τάφου, πλάτους 1,03 μ., βρέθηκε φραγμένη με σωρό λίθων, που αποτελούσαν προφανώς το τοιχάριο που την έφραζε αρχικά και διαλύθηκε από τους αρχαιοκάπηλους, που έφθασαν στο εσωτερικό του. Το δάπεδο του θαλάμου, 0,16 μ. χαμηλότερα από το κατώφλι της θύρας, είναι στρωμένο με μεγάλες πλάκες πωρόλιθου, ενώ το στόμιό του είναι 0,22 μ. ψηλότερα από το κατώφλι. Η στέγαση του θαλάμου γίνεται με διπλή σύγκλιση των τεσσάρων πλευρών του από ύψος 1,31 μ., όσο είναι δηλαδή το ύψος της βάσης του. Δημιουργείται έτσι μια κόλουρος πυραμίδα και πάνω από αυτή μια δεύτερη, οξύτερη. Στη βάση της δεύτερης πυραμίδας υπάρχει στενή εξέχουσα ταινία που λειτουργεί ως διάζωμα. Το ανώτερο μέρος του τάφου είναι κατεστραμμένο και έτσι δε σώζεται η ιδιόμορφη αυτή στέγη, βρέθηκε, όμως, ο κορυφαίος λίθος, διαστάσεων 0,28 x 0,33 x 0,18 μ., που συγκρατούσε τη στέγη. Ο τάφος σώζεται σε ύψος 3,23 μ., αλλά υπολογίζεται ότι αρχικά θα έφθανε στα 4,20 μ., ίσως και περισσότερο. Στην επίχωση του θαλάμου βρέθηκαν αγγεία, μελανόμορφου και ερυθρόμορφου ρυθμού, που χρονολογούνται στον 5ο και στον 4ο αι. π.Χ.

ΚΕΙΜΕΝΟ-ΠΗΓΗ: ΙΕ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.9.2021.

αρχαιος πυραμιδοειδης ταφος Κραννων Θεσσαλιας, αρχαιολογικος χωρος Κραννωνα Λαρισας Λαρισης Λαρισα τραπεζιοσχημη εξαρση, πολη αρχαικα κλασσικα χρονια ανασκαφη πλινθοκτιστος οχυρωματικος τειχος, ελληνιστικα ρωμαικα χρονια πολεοδομια νεκροταφειο πυραμιδα ταφοι Κρανωνα μνημειο νεκροταφεια τυμβος θολωτος, καμαρωτος πυραμιδοειδεις αρχιτεκτονικη δομη γραπτος διακοσμος 4ος αιωνας πΧ, κιτρινωπος πελεκημενος κυβολιθος, βελονι δρομος μυκηναικος ταφος ακαλυπτος, κυβολιθοι συνδετικη υλη, θυρα, στομιο λιθος εκφορικο συστημα μονολιθικο αετωματικο υπερθυρο, λαξευμα κορυφαιο τριγωνο ανασκαφες πλακα λιθοπλινθος, τοιχαριο πλινθος θαλαμος τετραγωνο οξεια κορυφη τετραγωνη πλινθος, αρχαιοκαπηλος σιδερενιο καρφι δομος τοιχογραφικη παρασταση, νεκροδειπνο, ταφικο μνημειο ασυμμετρη πλακα σαρκοφαγος, αρχαιοκαπηλια διακοσμηση σαμαρωτο καλυμμα, αετωμα ζωγραφικη παρασταση κυνηγι καπρος ακρωτηριο μονολιθικη βελονα ξυλινη λαρνακα περιχειλωμα αναγλυφη διακοσμηση μαιανδρος ευρηματα χαλκινο καρφι, ζευγος σιδερενιο καττυμα καττυματα παπουτσι, παπουτσια, παπουτσιων σολα υποδηματα, υποδημα, τροχος, οστρακο μελαμβαφη αγγεια λαρνακα χρυσο περιδεραιο, συλημενος συληση ευρημα ισοδομο συστημα τοιχοποιια λαξευτος πωρολιθος κτιστος δρομος κατωφλι κολουρος πυραμιδα ταινια διαζωμα επιχωση αγγειο μελανομορφο ερυθρομορφο 5ος πΧ ΙΕ Εφορεια Προϊστορικων και Κλασσικων Αρχαιοτητων

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ