Πώς… επικνάουν το πιπέρι;

Πώς… επικνάουν το πιπέρι;

Του Γιώργου Λεκάκη

Η αρχαία ελληνική μαγειρική / γαστρονομική τέχνη, άρα και γλώσσα, ήταν αιώνες μπροστά…

Σήμερα, όταν λ.χ. ξύνουμε φλούδα λεμονιού πάνω από ένα έμβαμμα, απλώς λέμε πολυλογώντας… «ξύνουμε λεμόνι και ρίχνουμε από πάνω»… Ή εάν ρίχνουμε άχνη ζάχαρης, λέμε "πασπαλίζω"... Ή εάν τρίβουμε το πιπέρι στον πιπερόμυλο και ρίχνουμε στο πιάτο μας, λέμε… «βάζω / ρίχνω πιπέρι»…

Στην αρχαία ελληνική γραμματεία, όμως, είχαν μια ειδική λέξη, η οποία εκάλυπτε όλα αυτά τα περιφραστικά σχήματα:

ἐπικνάω = επιβάλλω, επικόπτω, βάλλω (= ρίχνω), κόπτω / κόβω, ξύνω, τρίβω από πάνω…

> επικνώ = επιτρίβω (απαρέμφ. επικνήν)

< κνισμός, κνησμός = τρίψιμο, φαγούρα (εκ πάθους), ερεθισμός… που είχε και θεραπευτική αξία (μάλιστα είχαν και σιδηρούς όνυχες / σιδερένα νύχια για κάτι τέτοιο)…

Στην αρχαία ελληνική μαγειρική / γαστρονομική έτριβαν και έριχναν / πασπάλιζαν πάνω από χύτρες με φαγητά, τυρί και σίλφιο[1] / ηδύοσμο = δυόσμο.

Το ρήμα απαντάται ήδη από τον 5^ο αιώνα πΧ.

Και υπάρχει 23 φορές στην αρχαία ελληνική γραμματεία (βλ. Αριστοφάνη «Όρνιθες», Θεόφραστος, Ορειβάσιος, κ.ά.)…

ΠΗΓΗ: TLG. Λεξικό ΣΟΥΔΑΣ. Λεξικό Δημητράκου. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 9.11.2021.

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:

---

[1] Γένος εδώδιμων φυτών, φαρμακευτικών για τους αρχαίους Έλληνες, που μάζευαν από αγρούς.

Πως το τριβουν το πιπερι, αρχαια ελληνικη μαγειρικη / γαστρονομικη τεχνη, γλωσσα, ξυνω φλουδα λεμονιου εμβαμμα, πολυλογια ξινω λεμονι ριχνω τριβω μυλος πιπερομυλος πιατο πασπαλιζω αχνη ζαχαρης, ζαχαρη, αρχαια ελληνικη γραμματεια, λεξη, επικναω = επιβαλλω, επικοπτω, βαλλω κοπτω / κοβω, επικνω απαρεμφατο επικνην κνισμος, κνησμος = τριψιμο, φαγουρα παθος, ερεθισμος θεραπεια σιδηρους ονυχας / σιδερενιο νυχι, νυχια μαγειρεμα, γαστρονομια χυτρα φαγητο, τυρι σιλφιον σιλφιο ηδυοσμος = δυοσμος, ρημα 5ος αιωνας πΧ, Αριστοφανης Αριστοφανη Ορνιθες, Θεοφραστος, Ορειβασιος, Λεξικο ΣΟΥΔΑΣ, Δημητρακου γενος εδωδιμα φυτα, φαρμακευτικα αγρος

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ