Της αρχαιολόγου Ελένης Παναγοπούλου
Το σπήλαιο «Μαύρη Σπηλιά» [1]
βρίσκεται βορειοανατολικά του οικισμού Αγίου Νικολάου, σε υψόμετρο 38 μ. και σε
απόσταση 800 μ. από την ακτή, στην περιοχή της βορειοδυτικής Μεσσηνιακής Μάνης (*). Πρόκειται για μικρό και σχετικά αβαθές έγκοιλο (μέγιστες διαστάσεις 20 x 13 x 7
μ.), το οποίο αποτελεί τμήμα εκτενούς συμπλέγματος σπηλαίων και βραχοσκεπών στους πρόποδες χαμηλού ασβεστολιθικού εξάρματος και έχει εύκολη πρόσβαση μέσω
ελαιώνων.
Η Μαύρη Σπηλιά εντάσσεται στο
πλέγμα θέσεων της Μέσης Παλαιολιθικής της Μάνης (σπήλαια Απήδημα, Καλαμάκια,
Λακωνίας), τεκμηριώνει την επέκταση του οικιστικού δικτύου των Νεάντερταλ στο
δυτικό τμήμα της και ενισχύει την άποψη ότι η χερσόνησος αποτέλεσε ένα από τα
τελευταία καταφύγια του είδους αυτού στην Ευρώπη.
ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ και την επιστημονική εργασία όπου παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της ανάλυσης των λιθίνων ευρημάτων από τα
παλαιολιθικά στρώματα της Μαύρης Σπηλιάς της δυτικής Μάνης, που ανασκάφηκαν το
2013.
Ως επί το πλείστον, αυτά τα
λιθικά σύνολα συνδέθηκαν με σχηματισμούς εστίας, τόσο στο πίσω μέρος, όσο και
στην είσοδο του σπήλαιου. Γι’ αυτά χρησιμοποιήθηκε μεγάλη ποικιλία πρώτων υλών,
τόσο τοπικών όσο και μη, πιθανότατα μορφές βοτσάλων.
Τα στοιχεία δείχνουν την
εφαρμογή τόσο της τεχνικής Levallois, όσο και μη Levallois, χωρίς καμμία
ένδειξη ότι εφαρμόστηκαν διαφορετικές τεχνικές σε διαφορετικά υλικά. Ο πιο
συνηθισμένος τύπος εργαλείου είναι η ξέστρα, με τα περισσότερα από αυτά να
είναι συνηθισμένες ξύστρες (στην πλαϊνή μεριά) και μόνο μερικά υποδεικνύουν πιο
επεμβατική επεξεργασία, τύπου Quina.
Χρησιμοποιώντας όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες, γίνεται μια προσπάθεια κατανόησης της τοποθεσίας, στο πλαίσιο της κατοίκησης των Νεάντερταλ στην Χερσόνησο της Μάνης κατά την Μέση Παλαιολιθική[2] (300.000 - 30.000 χρόνια πριν) - Ύστερο Πλειστόκαινο (129.000 – 11.700 χρόνια πριν) και εξάγονται ορισμένα ενδεικτικά συμπεράσματα.
(*) ΣΧΟΛΙΟ Γ. Λεκάκη: Η Μάνη είναι μία και αδιαίρετος. Ο επιθετικός προσδιορισμός καμμιά φορά γίνεται για γεωγραφικούς λόγους, όχι πολιτικούς.
ΠΗΓΗ: Charalampos Garefalakis, Eleni Panagopoulou, Katerina Harvati «Late Pleistocene Neanderthal occupation of Western Mani: The evidence from the Middle Palaeolithic assemblages of Mavri Spilia», DOI, στο Quaternary International, volume 497, 20.12.2018, sel 4-13. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 25.12.2018.
This paper presents the results of the analysis of the lithics from the
Palaeolithic layers of Mavri Spilia, excavated during the field season of 2013.
For the most part, these lithic assemblages were associated with hearth
formations, both at the back and at the entrance of the cave. A wide range of
raw materials both local and non-local was used, most likely in the form of
pebbles. Evidence points to the application of both Levallois and non-Levallois
reduction sequences, with no indication that different techniques were applied
on different materials. The most common retouched tool type is the scraper,
with most of these being ordinary side scrapers and only a few indicating more
invasive, Quina-like retouch. Using all available information, an attempt to
understand the site in the context of the Late Pleistocene Neanderthal
occupation of the Mani Peninsula is made and some tentative conclusions are
drawn.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης:
The Palaeolithic cave of Kalamakia (Mani Peninsula), Greece: new insights on the palaeoenvironment using microvertebrates and mesowear analysis of ruminant teeth
In the present study, results from the examination of mammalian teeth from the cave of Kalamakia with modern techniques, as well as a qualitative overview of the microvertebrate and lithic material, are presented together with a revision of previous related work done for the site, in order to assess the palaeoenvironmental conditions in the area and the role they played in the Neanderthal's repeated occupation of the cave. Geometric morphometrics analyses performed on the first lower molars of Microtus spp. individuals revealed persistent populations of the subgenus Terricola, in which the presence of Microtus thomasi and Microtus subterraneus are continuous through the stratigraphic units. Mesowear analyses performed on ruminant teeth showed no significant variation in toothwear through time, except for relatively elevated levels of dietary abrasion for the more recent samples. The study of the lithics revealed that Neanderthals visited the cave in alternating short and more permanent episodes of occupation, with the human occupants exhibiting special concern for raw material economy, while exploiting poor raw materials for the construction of their tools. The overview of the microvertebrate remains showed a growing trend towards the upper stratigraphic units, where taxa typical of temperate climate, open woodland and shrubland become more dominant. These results, along with observations derived from previous studies, suggest that temperate climate and open environment were the factors that mainly contributed to making the cave of Kalamakia attractive as a habitation site to the humans of the area.
ΠΗΓΗ / SOURCE: Maria Kolendrianou, Stefanos Ligkovanlis, Ioannis Maniakas, Marianthi Tzortzia, George Iliopoulos στο "Heliyon", Volume 6, Issue 5, Μάιος 2020, e03958.
[1] Σημειώνω απλώς ότι σπήλαια με το όνομα «Μαύρη Σπηλιά / Μαυροσπηλιά» απαντώνται και
- στο Δερμάτι στον Προυσσό Ευρυτανίας (η θεωρούμενη ως «μαντείο του Οδυσσέα» - μια ώρα πεζοπορία),
- στην Βόνιτσα Αιτωλοακαρνανίας,
- στην Αιγείρα Αχαΐας,
- στο Αφράτι Ευβοίας,
- στην Καλλιθέα Ζακύνθου,
- στην Κίμωλο Κυκλάδων,
- στην Φτελιά Μυκόνου Κυκλάδων (με νεολιθικά ευρήματα),
- στους Μολάους Λακωνίας – η τελευταία λέγεται και «Άνοιγμα του Καρχαρία», με ιστορική χρήση από αντάρτες επί Κατοχής.
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης
Ελλάδος περιήγησις».
[2] Σε αυτήν την περίοδο στην Ελλάδα, επισήμως, έως τώρα,
έχει αναγνωριστεί η κατοίκηση στο Σπήλαιο Πετραλώνων Χαλκιδικής – βλ. Papamarinopoulos Stavros et al. "Palaeomagnetic and Mineral Magnetic Studies of
Sediments from Petralona Cave, Greece". Στο Archaeometry. 29 (1): 50–59. doi:10.1111/j.1475-4754.1987.tb00397.x,
Φεβρ. 1987 και "Hypogene Speleogenesis and Karst Hydrogeology of
Artesian Basins" 18.8.2016.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook