Των Γιώργου Λεκάκη – Ανδρέα Γ. Λεκάκη
Η Αταλάντα είναι ποδοσφαιρική ομάδα που
εδρεύει στην πόλη Μπέργκαμο της Λομβαρδίας, μια πόλη 120.000 κατοίκων στη
βόρεια Ιταλία και στους πρόποδες των Άλπεων.
Η Αταλάντα ιδρύθηκε στις 17.10.1907 από
μαθητές του κλασσικού λυκείου Paolo Sarpi και επήρε το όνομά της από την
Αταλάντη, γνωστή στην ελληνική μυθολογία για την ικανότητά της στο κυνήγι και
για την απίστευτη ταχύτητά της, αφού θεωρείτο η πιο γρήγορη από όλους τους
θνητούς.
Η φανέλλα της ομάδος αρχικά ήταν ασπρόμαυρη
με κάθετες ρίγες, όμως μετά την συγχώνευσή της με τη Μπεργκαμάσκα το 1920 (όταν
και πήρε την σημερινή ονομασία της Atalanta Bergamasca Calcio) το μπλε
αντικατέστησε το άσπρο και ο σύλλογος μέχρι σήμερα αγωνίζεται φορώντας μπλε και
μαύρες ρίγες.
Παρά το γεγονός πως οι “μπεργκαμάσκι” δεν
έχουν πολλές μεγάλες επιτυχίες στην ιστορία τους (ένα Κύπελλο Ιταλίας
ουσιαστικά το σπουδαιότερο επίτευγμά τους το μακρινό 1963) και για πολύ καιρό
υπήρξαν ένα μικρομεσαίο μέγεθος στο ιταλικό ποδόσφαιρο, τα τελευταία χρόνια
είναι ίσως η ομάδα με την εντυπωσιακότερη εξέλιξη στην Ευρώπη, αφού για τρεις
συνεχόμενες σεζόν έχουν καταφέρει να εξασφαλίσουν την συμμετοχή τους στο Champions League, φτάνοντας
μάλιστα ως τα προημιτελικά το 2020, έχουν αγωνιστεί δυο φορές στον τελικό του
Κυπέλλου Ιταλίας (2019, 2021) και γενικά έχουν καθιερωθεί σαν ένα από τα
υπολογίσιμα μεγέθη διεθνώς.
Δύο Έλληνες ποδοσφαιριστές έχουν φορέσει τη φανέλλα της Αταλάντα, ο Απόστολος Λιολίδης τη σαιζόν 2002-2003 και ο Λάμπρος Χούτος το 2004. Η ομάδα του Μπέργκαμο μόλις δυο φορές έχει συναντήσει ελληνικούς συλλόγους στα ευρωπαϊκά κύπελλα, το 1987 όταν είχε αντιμετωπίσει τον ΟΦΗ στο Κύπελλο Κυπελλούχων (ήττα με 1-0 στην Κρήτη και νίκη με 2-0 στη ρεβάνς), ενώ η δεύτερη φορά είναι εφέτος βρίσκοντας τον Ολυμπιακό Πειραιώς στα μπαράζ για την πρόκριση στους “16” του Europa League, με τους Ιταλούς να έχουν νικήσει το πρώτο ματς με 2-1 και τον επαναληπτικό στο “Γεώργιος Καραϊσκάκης” να διεξάγεται σήμερα.
Το Μπέργκαμο (Bergomum, Bergamo, Bèrghem) ίδρυσαν
οι ελληνικής καταγωγής Γαλάτες[1],
μετά την εκδίωξή τους από τους επίσης ελληνικής καταγωγής Ετρούσκους[2].
Στην ουσία μιλάμε για ακόμη έναν ελληνικό εμφύλιο πόλεμο… Οι Ετρούσκοι ελέγοντο
και Τυρρηνοί / Τυρσηνοί[3].
Ήταν Πελασγοί, εκ του ανατολικού Αιγαίου. Το όνομά τους προέρχεται από τήν λέξη
τύρσις = πύργος[4].
Και η ετυμολογία του Μπέργκαμο προκύπτει από
την αρχαία ελληνική ομηρική λέξη πύργος > πέργαμον (= ακρόπολη, φρούριο, οχυρές
κατοικίες στην κορυφή λόφου – θυμηθείτε «τα πέργαμα της Τροίας, την «πυργήρη κώμη»,
«πύργωμα» = πόλις τειχισμένη, κλπ.)[5],
κλπ.[6]
Η πόλις ανήκε στην φυλή των Κενομανών[7]
ή στους Οροβίους[8]
που τους αποκαλούσαν Πάρρες.[9]
Στην πόλη κατοικούσαν Λίγυρες. Οι Ρωμαίοι εμφανίζονται περί το 196 π.Χ.
Κατ’ άλλους, η πόλις οφείλει την ονομασία της
στην αρχαία ελληνική Πέργαμο της Μικράς Ασίας, απ’ όπου έφτασαν οι πρώτοι
κάτοικοί της, με τον Αινεία, μετά την πτώση της Τροίας…
Από την άλλη μεριά, η Αταλάντη της Λοκρίδος
Φθιώτιδος, έχει μια κατοίκηση 7.000 χρόνων τουλάχιστον…
Οι Ιταλοί ξέχασαν γρήγορα του ευεργέτες και
εκπολιτιστές τους Λοκρούς, και συμπεριφέρθηκαν άσχημα στην πρωτεύουσα της Λοκρίδος,
Αταλάντη: Στις 23.3.1943 οι ιταλικές κατοχικές δυνάμεις εγκατέλειψαν την πόλη, και
την θέση τους επήραν οι Γερμανοί, αλλά ένα από τα τραγικότερα γεγονότα της
Κατοχής στην Λοκρίδα, συνέβη στις 29.5.1943, όταν οι Ιταλοί οδήγησαν στο
εκτελεστικό απόσπασμα 9 κατοίκους της πόλεως… - ΔΙΑΒΑΣΤΕ περισσότερα για την ΚΑΤΟΧΗ στα βιβλία του Γ. Λεκάκη, ΕΔΩ.
Η όμορφη Αταλάντη ή/και Αταλάντα της μυθολογίας
μας, ήταν σύμφωνα με την αρκαδική παράδοση κόρη του Μαινάλου ή Ιάσου / Ιασίου /
Ιασίωνος και της Κλυμένης (του Μινύου) και σύμφωνα με την βοιωτική κόρη του
Σχοινέα (του Αθάμαντος). Προσωποποίηση του αταλάντευτου και αδάμαστου
πνεύματος. Έλαβε μέρος και στα Αργοναυτικά, και στο Κυνήγι του Καλυδωνίου
Κάπρου, και στα άθλα του Πελία, κ.α.
Δεν αποκλείεται οι φιλαπόδημοι Αρκάδες, που
από τους πρώτους κατοίκησαν και εκπολίτισαν την ιταλική χερσόνησο, να διέδωσαν
τον μύθο και τα κατορθώματά της… και η Αταλάντη να λατρεύθηκε ως θεά…
Τέλος, ενα ελληνικό μαρμάρινο άγαλμά της, του
1ου αιώνα π.Χ. υπάρχει στην Galleria dei Candelabri των Μουσείων του Βατικανού.
Η νικήτρια νεαρή γυναίκα στέκεται δίπλα σε ένα κλαδί δάφνης…
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 24.2.2022.
[1] Ας αναφερθεί εδώ και ο φόβος και
τρόμος των Γαλατών, Μειδίας ο Λοκρός, από το νησί Αταλάντη, που επί κεφαλής στρατού,
πολέμησε το 279 π.Χ. στις Θερμοπύλες τους Γαλάτες (βλ. Παυσ. 10/20.3-4).
[2] Βλ. Ιουστίνος – Iustinus «Epitoma historiarum Philippicarum Pompei Trogi», 20, 5, 8.
[3] τύρσις > turris, ιταλ. και ισπ
. torre, γαλλ. tour, αγγλ. tower, γερμ. Turm, dorre, κλπ.
[4] Πύργος, πυργί > μπούρτζι, bϋrc, pirqa
(= τείχη) > γοτθ. Burg, borgo, burgo, bourg, Βϋrger (πολίτης, όταν ακόμη οι πόλεις ήταν εντός τειχών), burgomaestre,
burgus, αλλά και bourgeois
(ο κάτοικος ή κάτοχος πύργου, αστός, μεγαλοαστός) > Borghese, burgues > faubourg (προάστιο), faubourg
> sobborgo, κλπ. > barga (= καπέλο) > bherg, Berg (= βουνό, υψηλός).
[5] Σχετική και η Bergima της Λιγουρίας.
κοντά στην αρχαία ελληνική Μασσαλία, ίδρυμα και αποικία Φωκαέων. Αλλά και ο
Πύργος (> Μπουργκάς) Βουλγαρίας, κ.ά. πόλεις και τοπωνύμια με αυτό το όνομα.
[6] ΠΗΓΕΣ: Dizionario
di toponomastica, εκδ. UTET, Τορίνο, 1990, σελ. 85. Franco Montanari «Vocabolario della lingua greca», εκδ. Loescher,
Τορίνο, 1995, σελ. 1539. Nomi d'Italia, Novare, εκδ. Istituto geografico De Agostini, 2009, σελ. 48.
[7] Βλ. Κλ. Πτολεμαίος, 3, 1, 31.
[8] Ίσως εκ των Οροβίων (Ροβιών)
Ευβοίας – ως γνωστόν οι Ευβοιείς είχαν πολλές και σπουδαίες αποικίες στην
ιταλική χερσόνησο.
[9] Βλ. Κάτων - Cato
bei Plinius dem Älteren, Naturgeschichte 3, 124f.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook