Ο ποθεινός Έρως γεννήθηκε-βλάστησε με φτερούγες χρυσές από το αυγό, που έτεκε η μελανόπτερος Νύχτα στους κόλπους του Ερέβους. Ενώθηκε με το φτερωτό Χάος στον Τάρταρο και το γένος των αθανάτων έφερε πρώτη φορά στο φως:
«Ἐρέβους δ’ ἐν ἀπείροσι κόλποις τίκτει πρώτιστον ὑπηνέμιον Νὺξ ἡ μελανόπτερος ᾠόν, ἐξ οὗ περιτελλομέναις ὥραις ἔβλαστεν Ἔρως ὁ ποθεινός, στίλβων νῶτον πτερύγοιν χρυσαῖν, εἰκὼς ἀνεμώκεσι δίναις. οὗτος δὲ Χάει πτερόεντι μιγεὶς νύχιος κατὰ Τάρταρον εὐρὺν ἐνεόττευσεν γένος ἡμέτερον, καὶ πρῶτον ἀνήγαγεν εἰς φῶς.»
Αριστοφάνης, Όρνιθες, 695.
Πλάτων Συμπόσιο:
188: «Οὕτω πολλὴν
καὶ μεγάλην, μᾶλλον δὲ πᾶσαν δύναμιν
ἔχει συλλήβδην μὲν ὁ πᾶς Ἔρως, ὁ δὲ περὶ τἀγαθὰ μετὰ σωφροσύνης καὶ δικαιοσύνης ἀποτελούμενος καὶ παρ’ ἡμῖν καὶ
παρὰ θεοῖς, οὗτος τὴν μεγίστην δύναμιν ἔχει καὶ πᾶσαν
ἡμῖν εὐδαιμονίαν παρασκευάζει καὶ ἀλλήλοις δυναμένους ὁμιλεῖν καὶ φίλους εἶναι
καὶ τοῖς κρείττοσιν ἡμῶν θεοῖς.»
196. «καὶ μὴν εἴς
γε ἀνδρείαν Ἔρωτι (d) “οὐδ’ Ἄρης ἀνθίσταται.” οὐ γὰρ ἔχει Ἔρωτα Ἄρης, ἀλλ’ Ἔρως
Ἄρη-Ἀφροδίτης, ὡς λόγος-κρείττων δὲ ὁ ἔχων τοῦ ἐχομένου, τοῦ δ’ ἀνδρειοτάτου
τῶν ἄλλων κρατῶν πάντων ἂν ἀνδρειότατος εἴη. περὶ μὲν οὖν δικαιοσύνης καὶ σωφροσύνης καὶ ἀνδρείας τοῦ
θεοῦ εἴρηται»
203. «ἡ οὖν Πενία ἐπιβουλεύουσα διὰ τὴν αὑτῆς
ἀπορίαν παιδίον ποιήσασθαι ἐκ τοῦ Πόρου,
κατακλίνεταί τε παρ’ αὐτῷ καὶ ἐκύησε τὸν
Ἔρωτα. διὸ δὴ καὶ τῆς Ἀφροδίτης
ἀκόλουθος καὶ θεράπων γέγονεν ὁ Ἔρως, γεννηθεὶς ἐν τοῖς ἐκείνης γενεθλίοις,
καὶ ἅμα φύσει ἐραστὴς ὢν περὶ τὸ καλὸν καὶ τῆς Ἀφροδίτης καλῆς οὔσης. ἅτε οὖν
Πόρου καὶ Πενίας ὑὸς ὢν ὁ Ἔρως ἐν τοιαύτῃ τύχῃ (5) καθέστηκεν. πρῶτον μὲν πένης ἀεί ἐστι,
καὶ πολλοῦ δεῖ ἁπαλός
τε καὶ καλός, οἷον οἱ πολλοὶ οἴονται, ἀλλὰ σκληρὸς (d) καὶ αὐχμηρὸς καὶ ἀνυπόδητος
καὶ ἄοικος, χαμαιπετὴς ἀεὶ ὢν καὶ ἄστρωτος, ἐπὶ θύραις καὶ ἐν ὁδοῖς
ὑπαίθριος κοιμώμενος, τὴν τῆς μητρὸς φύσιν ἔχων, ἀεὶ ἐνδείᾳ σύνοικος. κατὰ δὲ
αὖ τὸν πατέρα ἐπίβουλός
ἐστι τοῖς καλοῖς καὶ τοῖς ἀγαθοῖς, ἀνδρεῖος ὢν καὶ ἴτης καὶ σύντονος, θηρευτὴς (5)
δεινός, ἀεί τινας πλέκων μηχανάς, καὶ φρονήσεως ἐπιθυμητὴς καὶ πόριμος,
φιλοσοφῶν διὰ παντὸς τοῦ βίου, δεινὸς γόης καὶ φαρμακεὺς καὶ σοφιστής».
Πλάτων
Κρατύλος:
«204. ἔστιν γὰρ δὴ
τῶν καλλίστων ἡ σοφία, Ἔρως δ’ ἐστὶν ἔρως περὶ τὸ καλόν, ὥστε ἀναγκαῖον Ἔρωτα φιλόσοφον εἶναι,
φιλόσοφον δὲ ὄντα μεταξὺ εἶναι σοφοῦ καὶ ἀμαθοῦς. αἰτία δὲ αὐτῷ καὶ (5) τούτων
ἡ γένεσις, πατρὸς μὲν γὰρ σοφοῦ ἐστι καὶ εὐπόρου, μητρὸς δὲ οὐ σοφῆς καὶ
ἀπόρου. ἡ μὲν οὖν φύσις τοῦ δαίμονος, ὦ φίλε Σώκρατες, αὕτη»
ΟΡΦΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ 58. Ἔρωτος
θυμίαμα ἀρώματα
Κικλήσκω μέγαν, ἁγνόν, ἐράσμιον, ἡδὺν
Ἔρωτα,
τοξαλκῆ, πτερόεντα, πυρίδρομον,
εὔδρομον ὁρμῆι,
συμπαίζοντα θεοῖς ἠδὲ θνητοῖς ἀνθρώποις,
εὐπάλαμον, διφυῆ, πάντων κληῖδας
ἔχοντα,
αἰθέρος οὐρανίου, πόντου, χθονός, ἠδ'
ὅσα θνητοῖς
πνεύματα παντογένεθλα θεὰ βόσκει
χλοόκαρπος,
ἠδ' ὅσα Τάρταρος εὐρὺς ἔχει πόντος∙ θ'
ἁλίδουπος∙
μοῦνος γὰρ τούτων πάντων οἴηκα
κρατύνεις.
ἀλλά, μάκαρ, καθαραῖς γνώμαις μύσταισι
συνέρχου,
φαύλους δ' ἐκτοπίους θ' ὁρμὰς ἀπὸ
τῶνδ' ἀπόπεμπε.
Απόδοσις:
Καλώ τον μέγα, αγνό, εράσμιο, ηδύν[1]
Έρωτα[2],
τον ισχυρό στην τόξευση[3],
τον φτερωτό, με τον πύρινο δρόμο[4],
τον ταχύ[5]
σε ορμή,
που παίζει μαζί με τους θεούς και τους θνητούς
ανθρώπους[6],
τον ευπάλαμο[7],
τον διφυή[8],
που έχει τα κλειδιά[9] των
πάντων[10],
του ουρανίου αιθέρος[11],
του πόντου, της γης,
και όσα παντογένεθλα[12]
πνεύματα[13]
θρέφει[14]
στους θνητούς η χλοόκαρπη θεά,
και όσες έχει ο ευρύς Τάρταρος[15]
και ο θαλασσόηχος[16]
πόντος.
Γιατί μόνος εσύ όλων αυτών το τιμόνι (*) εξουσιάζεις[17].
Αλλά μακάριε, με καθαρές διαθέσεις[18]
έλα μαζί με τους μύστες,
Και απομάκρυνε[19]
από αυτούς τις φαύλες και έκτοπες[20]
ορμές.
ΠΗΓΕΣ: ΑΡΧΕΙΟΝ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 14.2.2022.
Λεξικά: TLG, H. LIDDELL – R. SCOTT, ΣΟΥΔΑΣ, Ησύχιος.
[1] ἡδύς: γλυκύς, ευάρεστος, ευχάριστος
[2] Ο Έρως ονομάζεται
έτσι, διότι εισρέει από έξω και δεν είναι οικεία η ροή σε αυτόν που την έχει
αλλά μπαίνει από τα μάτια.
Ο ήρως προέρχεται
από τον έρωτα:
Πλάτων Κρατύλος:
«“ἔρως” δέ, ὅτι εἰσρεῖ ἔξωθεν καὶ
οὐκ οἰκεία ἐστὶν ἡ ῥοὴ (b) αὕτη τῷ ἔχοντι ἀλλ’ ἐπείσακτος διὰ τῶν ὀμμάτων, διὰ ταῦτα ἀπὸ τοῦ
ἐσρεῖν “ἔσρος” τό γε παλαιὸν ἐκαλεῖτο - τῷ γὰρ οὖ ἀντὶ τοῦ ὦ ἐχρώμεθα - νῦν δ’
“ἔρως” κέκληται διὰ τὴν τοῦ ὦ ἀντὶ τοῦ οὖ μεταλλαγήν. ἀλλὰ τί ἔτι σὺ λέγεις ὅτι
σκοπῶμεν; (5)
«ὁ δὲ δὴ “ἥρως” τί ἂν εἴη;
ΣΩ. Τοῦτο δὲ οὐ
πάνυ χαλεπὸν ἐννοῆσαι. σμικρὸν γὰρ παρῆκται αὐτῶν τὸ ὄνομα, δηλοῦν τὴν ἐκ τοῦ
ἔρωτος γένεσιν».
[3] τοξαλκής: ο με
αλκή, δύναμη, τεξεύων, ο ισχυρός εν τω τοξεύειν, στην τόξευση
Ο Ευριπίδης
(Ιππόλυτος) αναφέρει ότι δεν υπάρχει ούτε του πυρός ούτε των άστρων υπέρτερον
βέλος από του Έρωτος:
Χο. Ἔρως Ἔρως, ὃ κατ’ ὀμμάτων
στάζεις πόθον, εἰσάγων γλυκεῖαν (525)
ψυχᾷ χάριν οὓς ἐπιστρατεύσῃ,
μή μοί ποτε σὺν κακῷ φανείης
μηδ’ ἄρρυθμος ἔλθοις.
οὔτε γὰρ πυρὸς
οὔτ’ ἄστρων ὑπέρτερον βέλος,
οἷον τὸ τᾶς Ἀφροδίτας (532)
ἵησιν ἐκ χερῶν Ἔρως, ὁ Διὸς παῖς
[4] πυρίδρομος: ο έχων
πύρινο δρόμο
[5] εὔδρομος: τρέχων καλώς, ταχύς, ωκύς
[6] Ο Ἔρως οὔτ’ ἀδικεῖ
οὔτ’ ἀδικεῖται οὔτε ὑπὸ θεοῦ οὔτε θεόν, οὔτε ὑπ’ ἀνθρώπου οὔτε ἄνθρωπον.
Ο ίδιος ο Απόλλων ήταν μαθητής του Έρωτος.
Ο Έρως, κατά τον Παρμενίδη, σχεδίασε όλους τους θεούς.
Πλάτων Συμπόσιο:
196. «πολλὰ λείπεται, περὶ δὲ ἀρετῆς Ἔρωτος μετὰ ταῦτα
λεκτέον, (5) τὸ μὲν μέγιστον ὅτι Ἔρως οὔτ’ ἀδικεῖ οὔτ’ ἀδικεῖται οὔτε ὑπὸ θεοῦ οὔτε θεόν, οὔτε
ὑπ’ ἀνθρώπου οὔτε ἄνθρωπον.»
197. «τοξικήν γε μὴν καὶ ἰατρικὴν καὶ μαντικὴν Ἀπόλλων ἀνηῦρεν ἐπιθυμίας καὶ ἔρωτος
ἡγεμονεύσαντος, (b) ὥστε καὶ οὗτος
Ἔρωτος ἂν εἴη μαθητής,
καὶ Μοῦσαι μουσικῆς καὶ Ἥφαιστος χαλκείας καὶ Ἀθηνᾶ ἱστουργίας καὶ Ζεὺς κυβερνᾶν
θεῶν τε καὶ ἀνθρώπων.»
Πλάτων Φαίδρος:
252. «τοῦτο δὲ τὸ πάθος, ὦ παῖ καλέ, πρὸς ὃν δή μοι ὁ
λόγος, ἄνθρωποι μὲν ἔρωτα ὀνομάζουσιν, θεοὶ δὲ ὃ καλοῦσιν ἀκούσας εἰκότως διὰ
νεότητα γελάσῃ. λέγουσι δὲ οἶμαί τινες Ὁμηριδῶν ἐκ τῶν ἀποθέτων ἐπῶν δύο ἔπη
εἰς τὸν Ἔρωτα, ὧν τὸ ἕτερον (5)
ὑβριστικὸν πάνυ καὶ οὐ σφόδρα τι ἔμμετρον, ὑμνοῦσι δὲ ὧδε τὸν
δ’ ἤτοι θνητοὶ μὲν Ἔρωτα καλοῦσι ποτηνόν, (7) ἀθάνατοι δὲ Πτέρωτα, διὰ
πτεροφύτορ’ ἀνάγκην.
Αριστοτέλης, Μετά τα Φυσικά 984b:
«οἷον καὶ Παρμενίδης καὶ γὰρ οὗτος κατασκευάζων τὴν
τοῦ παντὸς γένεσιν “πρώτιστον μέν” φησιν “ἔρωτα
θεῶν μητίσατο πάντων”».
[7] εὐπάλαμος: επιτήδειος στην κατασκευή,
ευμήχανος, επινοητικός
Ο Έρως συναρμόζει την φύση, δημιουργεί το ένα από τα δύο.
Δεν υπήρχε το γένος των αθανάτων πριν ο Έρως αναμίξει τα πάντα. Ο Έρως ανέμιξε το ένα με το άλλο και δημιουργήθηκε ο ουρανός και ο ωκεανός και η γη και το άφθιτο γένος των μακάρων θεών.
Πλάτων Συμπόσιο:
191. «ἔστι
δὴ οὖν ἐκ τόσου ὁ ἔρως ἔμφυτος ἀλλήλων τοῖς ἀνθρώποις καὶ τῆς ἀρχαίας φύσεως
συναγωγεὺς καὶ ἐπιχειρῶν ποιῆσαι ἓν ἐκ δυοῖν καὶ ἰάσασθαι τὴν φύσιν τὴν ἀνθρωπίνην.»
Αριστοφάνης, Όρνιθες:
«Οὗτος
δὲ Χάει πτερόεντι μιγεὶς νύχιος κατὰ Τάρταρον εὐρὺν ἐνεόττευσεν γένος ἡμέτερον,
καὶ πρῶτον ἀνήγαγεν εἰς φῶς. Πρότερον δ’ οὐκ ἦν γένος ἀθανάτων, πρὶν Ἔρως ξυνέμειξεν
ἅπαντα (700) ξυμμειγνυμένων δ’ ἑτέρων ἑτέροις γένετ’ οὐρανὸς ὠκεανός
τε καὶ γῆ πάντων τε θεῶν μακάρων γένος ἄφθιτον. Ὧδε μέν ἐσμεν πολὺ πρεσβύτατοι
πάντων μακάρων ἡμεῖς. Ὡς δ’ ἐσμὲν Ἔρωτος πολλοῖς δῆλον, πετόμεσθά <τε>
γὰρ καὶ τοῖσιν ἐρῶσι σύνεσμεν»
[8] διφυής: που έχει
διπλή φύση ή μορφή
Ο Έρως
είναι δύο ειδών, ο Ουράνιος και ο Πάνδημος όπως και η Αφροδίτη, η οποία δεν
υπάρχει χωρίς τον Έρωτα. Όπως υπάρχει η Ουρανία Αφροδίτη, θυγάτηρ του Ουρανού
και αμήτωρ, και η Πάνδημος Αφροδίτη, θυγάτηρ του Διός και της Διώνης, έτσι
είναι αναγκαίο να υπάρχουν δύο Έρωτες: ο μεν συνεργός της Ουρανίας Αφροδίτης, της θυγατρός του Διός και αμήτωρος, καλείται Ουράνιος και ο συνεργός της Πάνδημης Αφροδίτης, της θυγατρός του Διός και της Διώνης, καλείται Πάνδημος. Ο
μεν Ουράνιος είναι ο καλός, αυτός που μας προτρέπει να ερωτευόμαστε καλά, ο
Έρως της Μούσας Ουρανίας. Ο δε Πάνδημος ασχολείται με ό,τι τύχει και τον
επιλέγουν οι φαύλοι, είναι ο Έρως της Μούσας Πολύμνιας.
Αυτά αναφέρει ο
Πλάτων στο Συμπόσιο:
180. «πάντες γὰρ
ἴσμεν ὅτι οὐκ ἔστιν ἄνευ Ἔρωτος Ἀφροδίτη. μιᾶς μὲν οὖν οὔσης εἷς ἂν ἦν Ἔρως,
ἐπεὶ δὲ δὴ δύο ἐστόν, δύο ἀνάγκη (5) καὶ Ἔρωτε εἶναι. πῶς δ’ οὐ δύο τὼ θεά; ἡ
μέν γέ που πρεσβυτέρα καὶ ἀμήτωρ Οὐρανοῦ θυγάτηρ, ἣν δὴ καὶ Οὐρανίαν
ἐπονομάζομεν, ἡ δὲ νεωτέρα Διὸς καὶ Διώνης, (e) ἣν δὴ Πάνδημον καλοῦμεν.
ἀναγκαῖον δὴ καὶ Ἔρωτα τὸν μὲν τῇ ἑτέρᾳ συνεργὸν Πάνδημον ὀρθῶς καλεῖσθαι, τὸν
δὲ Οὐράνιον.»
181. «οὕτω δὴ καὶ
τὸ ἐρᾶν καὶ ὁ Ἔρως οὐ πᾶς ἐστι καλὸς οὐδὲ ἄξιος (5) ἐγκωμιάζεσθαι, ἀλλὰ ὁ καλῶς
προτρέπων ἐρᾶν. Ὁ μὲν οὖν τῆς Πανδήμου Ἀφροδίτης ὡς ἀληθῶς πάνδημός ἐστι καὶ
ἐξεργάζεται ὅτι ἂν τύχῃ, καὶ οὗτός ἐστιν ὃν οἱ φαῦλοι τῶν ἀνθρώπων ἐρῶσιν.»
187. «καὶ οὗτός
ἐστιν ὁ καλός, ὁ οὐράνιος, ὁ τῆς Οὐρανίας (e) μούσης Ἔρως, ὁ δὲ Πολυμνίας ὁ
πάνδημος»
[9] Κληίς - ίδος:
κλεις: κλειδί ή άγκιστρο που διέρχεται από την οπή της θύρας
Ο
Ευριπίδης στον Ιππόλυτο αναφέρει ότι ο Έρως είναι ο κλειδούχος των θαλάμων της
Αφροδίτης:
«Ἔρωτα
δέ, τὸν τύραννον ἀνδρῶν, τὸν τᾶς Ἀφροδίτας φιλτάτων θαλάμων κλῃδοῦχον»
[10] Ο Πλάτων στο
Συμπόσιο αναφέρει ότι ο Έρως είναι μέγας και θαυμαστός και βρίσκεται επί
παντός, σε όλη τη φύση, και στα ανθρώπινα και στα θεία.
186. (a) ἱκανῶς
ἀπετέλεσε, δεῖν ἐμὲ πειρᾶσθαι τέλος ἐπιθεῖναι τῷ λόγῳ. τὸ μὲν γὰρ διπλοῦν εἶναι
τὸν Ἔρωτα δοκεῖ μοι καλῶς διελέσθαι, ὅτι δὲ οὐ μόνον ἐστὶν ἐπὶ ταῖς ψυχαῖς τῶν
ἀνθρώπων πρὸς τοὺς καλοὺς ἀλλὰ καὶ πρὸς ἄλλα πολλὰ καὶ ἐν τοῖς ἄλλοις, τοῖς τε
σώμασι τῶν πάντων ζῴων καὶ (5) τοῖς ἐν τῇ γῇ φυομένοις καὶ ὡς ἔπος εἰπεῖν ἐν
πᾶσι τοῖς οὖσι, καθεωρακέναι μοι δοκῶ ἐκ τῆς ἰατρικῆς, τῆς ἡμετέρας (b) τέχνης,
ὡς μέγας καὶ
θαυμαστὸς καὶ ἐπὶ πᾶν ὁ θεὸς τείνει καὶ κατ’ ἀνθρώπινα καὶ κατὰ θεῖα πράγματα.
Ο
Σοφοκλής ονομάζει τον Έρωτα ανίκητο στη μάχη, που δεν του ξεφεύγουν ούτε οι
θεοί ούτε οι άνθρωποι.
Σοφοκλής, Αντιγόνη:
ΧΟ. Ἔρως ἀνίκατε μάχαν,
Ἔρως, ὃς ἐν κτήμασι πίπτεις, ὃς ἐν μαλακαῖς παρειαῖς νεάνιδος ἐννυχεύεις,
φοιτᾷς
δ’ ὑπερπόντιος ἔν τ’ (785) αγρονόμοις αὐλαῖς, καί σ’ οὔτ’ ἀθανάτων φύξιμος οὐδεὶς οὔθ’ ἁμερίων ἐπ’
ἀνθρώπων, ὁ δ’ ἔχων μέμηνεν. (790)
[11] αἰθήρ: το ανώτατο και
καθαρώτατο στρώμα του αέρος. Βρίσκεται στα ύψη, πάνω από τον αέρα και καίγεται
από τον ήλιο. Ο ουρανός, το κατοικητήριο των Θεών. Ο παράδεισος.
- Ο αιθήρ είναι το καθαρώτατον μέρος του αέρος
(Πλάτων, Τίμαιος βλ. κατωτέρω).
- Ο αιθήρ εμπεριέχει τα θεία σώματα και την τάξη της
κινήσεως (Aριστοτέλης, περί Κόσμου βλ. κατωτέρω).
- Ο αιθήρ ελίσσει, περιστρέφει το κοινό φως
(Αισχύλος, Προμηθεύς Δεσμώτης βλ. κατωτέρω).
- Ο αιθήρ είναι το ανώτατο μέρος του Κόσμου, όπου
βρίσκεται η ουσία της φρονήσεως. Ο αιθήρ και το καθαρόν πυρ είναι ο Ζευς
(Lucius Annaeus CORNUTUS, De natura deorum βλ. κατωτέρω).
- Στοιχείο το οποίο ταυτίζεται με την αθανασία.
Μερικά Αποσπάσματα:
Τα Χρυσά Έπη των Πυθαγορείων καταλήγουν στους εξής
στίχους:
ἥν δ' ἀπολείψας σῶμα ἐς αἰθέρ'
ἐλεύθερον ἔλθηις, ἔσσεαι ἀθάνατος, θεός ἄμβροτος, οὐκέτι θνητός.
Απόδ.: Αν αφού εγκαταλείψεις το σώμα, εισέλθεις στον ελεύθερο αιθέρα, θα
είσαι αθάνατος, θεός άμβροτος, όχι πια θνητός.
Η είσοδος της ψυχής στον χώρο του ελεύθερου αιθέρος
σηματοδοτεί την αθανασία, την τελείωση, ήτοι την προς τον Θεόν ομοίωση. Τούτο
δεν σημαίνει ότι ο Άνθρωπος, ο οποίος εισέρχεται στον ελεύθερο αιθέρα και
ομοιούται προς το θείον, παύει να ανήκει στο τρίτο γένος [πρώτο Γένος: Αθάνατοι
Θεοί, δεύτερο Γένος: Ήρωες Αγαυοί, τρίτο Γένος: Άνθρωποι, καταχθόνιοι
Δαίμονες], αλλά ότι εξομοιούται προς το πρώτο. Η διαφορά συνίσταται στο ότι η
τελειότης και η προς τον Θεόν ομοίωσις ευρίσκεται πάντοτε στους ουρανίους η
ίδια. Στους αιθερίους ευρίσκεται πάντοτε η ίδια, εφ’όσον παραμένουν μόνιμοι και
σταθεροί στην κατάσταση του αιθέρος. Δεν ευρίσκεται πάντοτε και η ίδια στους
αιθερίους, οι οποίοι υπόκεινται σε κάθοδο και εγκατάσταση επί της Γης. Σκοπός
μας είναι να αποκτήσουμε εκείνη την ομοίωση προς το Θείον, για την οποία
είμαστε ικανοί εκ της φύσεώς μας, και τότε δρέπουμε τους καρπούς της αρετής,
γνωρίζοντας το μέτρο της ουσίας μας. Αυτό συμβαίνει ακολουθώντας τα
παραγγέλματα των Χρυσών Επών, τα οποία συνοψίζουν την πρακτική και θεωρητική
φιλοσοφία των Πυθαγορείων, με την άσκηση της οποίας ο Άνθρωπος οδηγείται στην Αρετή,
την Ευδαιμονία και την θεώ ομοίωση (βλ. Ιεροκλέους, σχόλια εις τα Χρυσά Έπη των
Πυθαγορείων).
Ο αιθέρας είναι άυλο και αΐδιο σώμα και καλείται ελεύθερος, διότι είναι
απαλλαγμένος από τα υλικά πάθη.
Οι Πυθαγόρειοι ονόμαζαν ελεύθερο αιθέρα την χώρα
που βρίσκεται ακριβώς κάτω από τη σελήνη, επειδή βρίσκεται υπεράνω των γήινων
και φθαρτών σωμάτων και κάτω από ουράνια σώματα (Ιεροκλέους, σχόλια εις τα
Χρυσά Έπη των Πυθαγορείων).
Δείτε περισσότερα για τον Αιθέρα και τον Ορφικό Ύμνο Αιθέρος, ΕΔΩ.
[12] πνεύμα: πνοή,
φύσημα, η ψυχή του Ανθρώπου
[13] παντογένεθλος:
παντός είδους
[14] βόσκω: τρέφω,
περιποιούμαι
[15] Τάρταρος: άβυσσος
σκοτεινή, βαθύτερη από τον Άδη, όσο η γη απέχει από τον ουρανό, τόπος
καθείρξεως του Κρόνου και των Τιτάνων. Αργότερα Τάρταρος εκαλείτο ο κάτω
κόσμος, ο τόπος των κολαζομένων, Κόλαση, σε αντίθεση προς τα Ηλύσια Πεδία. - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τον ΤΑΡΤΑΡΟ, ΕΔΩ.
[16] ἁλίδουπος: αυτός που ηχεί στη θάλασσα
(*) οἴαξ-κος: τιμόνι, πηδάλιο
[17] κρατύνω: κυβερνώ,
εξουσιάζω
[18] γνώμη: σκέψη,
κρίση, διανόημα, διάνοια, η ψυχή τινός, δηλ. η θέληση, η βούληση, η διάθεση, η
κλίση.
[19] ἀποπέμπω: απομακρύνω
[20] ἐκτόπιος:ξένος, όχι εντόπιος, εξωτικός.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook