Του Γιώργου Λεκάκη
Μια χούφτα αρχαίων κρυστάλλων
ζιργκόν που βρέθηκαν στην Νότια Αφρική είναι τα αρχαιότερα στοιχεία
καταβύθισης, ένα βασικό στοιχείο της τεκτονικής των πλακών.
Αυτές οι σπάνιες «χρονοκάψουλες»
από την Γη υποδεικνύουν μια μετάβαση, πριν από περίπου 3.800.000.000 χρόνια,
από μια μακρόβια, σταθερή επιφάνεια βράχου, στις ενεργές διεργασίες που
διαμορφώνουν τον πλανήτη μας σήμερα, παρέχοντας μια νέα ένδειξη σε μια καυτή
συζήτηση για το πότε ξεκίνησε η τεκτονική κίνηση των πλακών…
Οι εκτιμήσεις για το πότε άρχισε
αυτή η διαδικασία και σχηματίστηκε ο σύγχρονος φλοιός της Γης, κυμαίνονται από
πάνω από 4.000.000.000 χρόνια πριν, έως μόλις… 800.000.000 χρόνια πριν. Η
αβεβαιότητα προκύπτει επειδή το «γεωλογικό αρχείο» της Γης είναι αραιό, και
σχεδόν τίποτε δεν έχει απομείνει από τον Hadean Eon / «Αιώνα του Άδη», όπως λέγονται
τα πρώτα 500.000.000 χρόνια της Γης.
Αλλά ένα συναρπαστικό βήμα για
την επίλυση αυτού του μυστηρίου, έγινε το 2018 όταν ανακαλύφθηκε μια σειρά 33
μικροσκοπικών κρυστάλλων ζιργκόν, από ένα σπάνιο, αρχαίο μπλοκ φλοιού, στη ζώνη
Barberton Greenstone στην Νότια Αφρική, που σχηματίστηκε σε 800.000.000 χρόνια (από
4,15 έως 3,3 δισεκατομμύρια χρόνια πριν από σήμερα).
Το ζιργκόν είναι ένα σχετικά
κοινό ορυκτό στον φλοιό της Γης. Αλλά αρχαίοι εκπρόσωποι από τον «Αιώνα του Άδη»
(4 - 4,56 δισεκατομμύρια χρόνια πριν), είναι εξαιρετικά σπάνιοι. Έχουν βρεθεί μόνο
σε 12 μέρη στην Γη και συνήθως σε αριθμούς λιγότερους από τρεις σε κάθε
τοποθεσία!
Τώρα τα ισότοπα του αφνίου / hafnium και τα ιχνοστοιχεία που διατηρούνται στα ζιργκόν της Ζώνης Greenstone διηγούνταν μια ιστορία για τις συνθήκες στην Γη, την στιγμή που κρυσταλλώθηκαν. Ζιρκόνια ηλικίας 3,8 δισεκατομμυρίων ετών και νεότερων φάνηκε να έχουν σχηματιστεί σε βράχους που υφίστανται πιέσεις και τήξεις παρόμοιες με τις σύγχρονες ζώνες βύθισης, υποδηλώνοντας ότι ο φλοιός μπορεί να είχε ήδη αρχίσει να κινείται…
ΠΗΓΗ: «Earliest Evidence Of Plate Tectonics Found In 3.8-Billion-Year-Old Crystals», AGU Advances,Geology IN, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 28.4.2022.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook