Η ΕΠΑΝΕΝΩΣΗ των ΜΝΗΜΕΙΩΝ της ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ - της Μαρίας Αν. Βέργου

Η ΕΠΑΝΕΝΩΣΗ των ΜΝΗΜΕΙΩΝ

της ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ

Της νομικού Μαρίας Αν. Βέργου (*) mvergou1@yahoo.gr

 

Ο 20^ος και ήδη ο 21^ος αιώνας καταγράφονται ως αιώνες παγκοσμίων πολέμων, καταστροφών, γενοκτονιών. Η Επανένωση των Μνημείων της Ακρόπολης μπορεί να σώσει την τιμή της γενιάς μας. Αναφέρομαι στα Μνημεία της Ακρόπολης και όχι μόνον στα Γλυπτά ή Μάρμαρα του Παρθενώνα, όπως συνηθίζεται, διότι η κλεμμένη Καρυάτιδα έχει αποσπασθεί βιαίως από το Ερέχθειο, όπως και ο Κίων του Ερεχθείου. Η Καρυάτιδα δεν είναι ξεχωριστό άγαλμα, αλλά αναπόσπαστο τμήμα του Ερεχθείου, και στήριζε την οροφή του, μαζί με τις άλλες πέντε αδελφές της. Αποκατάσταση Δικαιοσύνης χωρίς την επιστροφή και της Καρυάτιδας, δεν γίνεται, και η επανένωση του Ερεχθείου πρέπει να προστεθεί στις Ελληνικές Διεκδικήσεις.

Από απόψεως Διεθνούς Δικαίου (Συμβάσεις της Χάγης, Κανόνες της Διεθνούς Επιτροπής Ερυθρού Σταυρού (ICRC) και πληθώρα νομικών κειμένων), είναι αδιαμφισβήτητη η υποχρέωση του Ηνωμένου Βασιλείου να λάβει όλα τα μέτρα που απαιτούνται για την επανένωση των Μνημείων της Ακρόπολης στην Πόλη της Αθηνάς Παλλάδας. Η πολιτιστική κληρονομιά προστατεύεται ως Ανθρώπινο Δικαίωμα.

Άπειρες είναι οι περιπτώσεις επαναπατρισμών πολιτιστικών αγαθών, το κύμα των οποίων έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, και στην Ελλάδα. Μόνον στην ιστοσελίδα του ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ είναι καταγεγραμμένες πάνω από 200 επιστροφές. - ΔΕΙΤΕ τες ΕΔΩ.

Οι κανόνες και η στάση των αρχηγών κρατών, όπως ο Μακρόν, μουσείων, πανεπιστημίων και εμπόρων έργων τέχνης αποδεικνύει την συμφωνία των εμπλεκομένων φορέων, ότι η επιστροφή των λεηλατημένων αρχαιοτήτων στον τόπο καταγωγής τους, είναι η δίκαιη οδός.

Η Νομολογία Ανωτάτων Δικαστηρίων σε όλον τον κόσμο επιβάλλει την επανένωση των μνημείων στους τόπους από τους οποίους αποσπάστηκαν και αφαιρέθηκαν: - Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (1962) Καμπότζη – Ταϊλάνδης, - Ιταλικό Συμβούλιο της Επικρατείας (2008) - Αφροδίτη της Κυρήνης, - Δικαστήριο Ηνωμένων Πολιτειών – Ψηφιδωτά της Κανακαριάς (1990), - Εφετείο των Ηνωμένων Πολιτειών Bernet κλπ (Sotheby’s) – Υπ.Πο.Α. της Ελληνικής Δημοκρατίας (2020).

Από όλα τα ανωτέρω, αλλά και πολλά άλλα νομικά προηγούμενα, συνάγεται αβίαστα το συμπέρασμα, ότι στο πεδίο του Διεθνούς Εθιμικού Δικαίου έχει διαμορφωθεί κανόνας για την επανένωση μνημείων μεγάλης αξίας και ιστορικής σημασίας, που είχαν αφαιρεθεί σε περίοδο πολέμου, κατοχής ή αποικιοκρατίας. Το Ηνωμένο Βασίλειο αρνείται την επιστροφή των Γλυπτών αλλά και την ίδια την διαπραγμάτευση. Με την στάση του, παραβιάζει κατάφωρα, σήμερα, όλες τις ανωτέρω αρχές του Διεθνούς Δικαίου και ιδίως την υποχρέωση ειρηνικής επίλυσης των διαφορών μεταξύ Κρατών. Αυτή η παραβίαση ανοίγει τον δρόμο της προσφυγής ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ του ΠΑΡΘΕΝΩΝΟΣ από τον λόρδο του Έλγιν... Πρόσφατα το Ηνωμένο Βασίλειο δέχθηκε για πρώτη φορά την πρόταση της Διακυβερνητικής Επιτροπής της ΟΥΝΕΣΚΟ για διαπραγμάτευση. Ταυτόχρονα σχεδόν το Βρετανικό Μουσείο εφηύρε ένα νέο επιχείρημα, ότι δήθεν ο Έλγιν συγκέντρωσε και μετέφερε στο Ηνωμένο Βασίλειο μόνον θραύσματα από τους ναούς της Ακρόπολης, που κείτονταν στο έδαφος, προσπαθώντας να στηρίξουν δήθεν νόμιμη κτήση. Αυτός ο ισχυρισμός είναι ιστορικά αστήρικτος και ατεκμηρίωτος, αφού το ιστορικό της λεηλασίας έχει καταγραφεί αναλυτικά από ειδικούς και ερευνητές. Ο Έλγιν, με το πλεονέκτημα που του έδινε η ασυλία του ως Βρετανού Πρέσβη και με κύριο σκοπό να διακοσμήσει με τα γλυπτά το σπίτι του στη Σκωτία, απέκοψε βιαίως Γλυπτά από τον Παρθενώνα, το Ερέχθειο και τον Ναό της Αθηνάς Νίκης. Τα μνημεία υπέστησαν σοβαρές φθορές, αφού οι εργάτες του πριόνισαν διαμέσου των πλακών, αφαίρεσαν τα γείσα για να αποσπάσουν τις μετόπες και έσπασαν τους σηκούς, όπου ακουμπούσαν. Όπως ομολόγησε ο ζωγράφος Lusieri, σε γράμμα στον Έλγιν: «Πρέπει να προσπαθήσω πολύ, ώστε να ξεχαστούν οι βαρβαρότητες που υποχρεώθηκα να διαπράξω όσο ήμουν στην υπηρεσία σας...». Προς επιβεβαίωση της καταστροφής αυτής υπάρχουν, όχι μόνον καταγραφές σε κείμενα αλλά και πίνακες. Ο Έλγιν δεν είχε άδεια να αφαιρέσει τα Γλυπτά, άλλα μόνο ένα γράμμα σε ιταλική μετάφραση, το οποίον όχι μόνον δεν συνιστά φιρμάνι, δεν παρέχει δηλαδή επίσημη άδεια του σουλτάνου, αλλά είναι και ανυπόγραφο και επομένως δεν συνιστά έγγραφο με νομική ισχύ. Σ’ αυτό το γράμμα αναφέρεται, ότι ο Έλγιν μπορεί να συγκεντρώσει θραύσματα από το έδαφος και να φτιάξει αντίγραφα των Γλυπτών. Έωλο είναι και το επιχείρημα του Ηνωμένου Βασιλείου, ότι η επιστροφή των Γλυπτών είναι ζήτημα του Μουσείου, αφού ο νόμος του 1963 μπορεί να τροποποιηθεί, ώστε να επιτραπεί ο επαναπατρισμός, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν. O Geoffrey Robertson, η Amal Clooney και ο εκλιπών Norman Palmer, έχουν προτείνει με την έκθεσή τους προς την Ελληνική Κυβέρνηση το 2015, μεταξύ άλλων, να υποβληθεί αίτηση για γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης σχετικά με την διαμόρφωση εθιμικού κανόνα που επιβάλλει την υποχρέωση επαναπατρισμού και επανένωσης μοναδικών μνημείων ζωτικής σημασίας, που συνιστούν σύμβολα πολιτιστικής ταυτότητας και έχουν ιδιαίτερη ιστορική σημασία, έχουν δε αφαιρεθεί σε περίοδο πολέμου, κατοχής ή αποικιοκρατίας. Συντάσσομαι με την άποψη αυτή, διότι εδώ και δύο αιώνες η διπλωματία δεν έχει αποδώσει, παρά τις ενέργειες της Ελληνικής Δημοκρατίας, της Διακυβερνητικής Επιτροπής της ΟΥΝΕΣΚΟ και Διεθνών Φορέων. Το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει προσκολλημένο σε παρωχημένες τακτικές και σε αποικιοκρατικές αντιλήψεις, αρνούμενο να συμβαδίσει με τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου, αλλά και τους κανόνες της Ηθικής. Οφείλουμε, επομένως, να ενεργοποιήσουμε όλα τα εργαλεία που μας παρέχει το Διεθνές Δίκαιο. Τα μνημεία της Ακρόπολης, σύμβολα του Ελληνικού, του Ευρωπαϊκού και του Παγκοσμίου Πνεύματος εκφράζουν πανανθρώπινες αξίες, αφού ο Ελληνικός Πολιτισμός είναι Ανθρωπιστικός και Οικουμενικός, πρέπει επιτέλους να συνενωθούν, καθώς διανύουμε τα έτη εορτασμού της επετείου των 200 ετών από την Εθνική μας Παλιγγενεσία. Είναι μια απαίτηση όχι μόνον Ελληνική, αλλά Οικουμενική, Πανανθρώπινη, στο όνομα της Αλήθειας και της Δικαιοσύνης.

ΠΗΓΗ: εφημερίδα «Εστία», 28.5.2022. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 29.5.2022.

(*) Η Μαρία Αν. Βέργου είναι πάρεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Έχει σπουδάσει Νομική, Φιλοσοφία και Ιστορία-Αρχαιολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει αποκτήσει δύο Διπλώματα Μεταπτυχιακών Σπουδών, στο Αστικό και στο Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, από την Νομική Σχολή του ίδιου Πανεπιστημίου, όπου είναι και υποψήφια Διδάκτωρ. Το θέμα της Διπλωματικής της εργασίας (αγγλιστί) είναι «Ο Επαναπατρισμός των Πολιτιστικών Αγαθών ως Διεθνές Έθιμο».

Έχει δημοσιεύσει άρθρα και έχει λάβει μέρος με εισηγήσεις σε συνέδρια στην ελληνική και στην αγγλική γλώσσα, σχετικά με νομικά, ιστορικά και φιλοσοφικά θέματα και ειδικότερα σχετικά με την προστασία και τον επαναπατρισμό των Πολιτιστικών Αγαθών και την Επανένωση Μνημείων της Ακρόπολης, με πιο πρόσφατα:

    1. «Η Επανένωση των Μνημείων της Ακρόπολης υπό το πρίσμα του Διεθνούς Δικαίου, στην Επιστημονική εκδήλωση «Η Επανένωση των Μνημείων της Ακρόπολης», Πειραϊκός Σύνδεσμος- Αρχείον Πολιτισμού 6.4.2022.

     2.  «Protection and Repatriation of Cultural Treasures - The Acropolis Sculptures»

στο 7^ο Βαλκανικό Συνέδριο Αρχαιομετρίας (22-25.9.2020) που διοργανώθηκε διαδικτυακά από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και την Ελληνική Εταιρεία Αρχαιομετρίας, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

  3. «Ο επαναπατρισμός των πολιτιστικών αγαθών ως διεθνές έθιμο – Επανένωση Μνημείων και τα Γλυπτά του Παρθενώνα» «ΝΟΜΙΚΟ ΒΗΜΑ» (τόμος 68 (2020) 1224-1237). Αποτελεί το κείμενο της εισήγησης στην επιστημονική εκδήλωση «Ο Επαναπατρισμός Πολιτιστικών Αγαθών και τα Γλυπτά του Παρθενώνα» στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, 7.6.2019.

Νομολογια Ανωτατο Δικαστηριο Χαγη 1962 Καμποτζη – Ταιλανδη, Ιταλικο Συμβουλιο της Επικρατειας 2008 - Αφροδιτη Κυρηνη Λιβυη ΗΠΑ Ψηφιδωτα της Κανακαριας Κυπρου Κανακαρια Κυπρος 1990, Εφετειο Μπερνετ Bernet σοθμπυ σοθμπις Sotheby’s ΥπΠοΑ. Ελληνικη Δημοκρατια 2020 νομικα Εθιμικο κανονας κατοχη αποικιοκρατια διαπραγματευση ειρηνη ΟΥΝΕΣΚΟ Βρετανικο Μουσειο λορδος ελγιν θραυσματα ασυλια βρετανια Βρετανος Πρεσβυς διακοσμηση σπιτι σκοτια Σκωτια, Παρθενων Ερεχθειον Ναος Αθηνας Νικης νικη, φθορα, πριονι πλακα αφαιρεση γεισο αποσπαση μετοπη σηκος, ζωγραφος Λουζιερι Lusieri, γραμμα βαρβαροτητα καταστροφη αδεια Γλυπτο ιταλικη μεταφραση φιρμανι, σουλτανος ανυπογραφο εγγραφο νομικη ισχυ θραυσματα εδαφος αντιγραφο φειδιας, φειδια νομος 1963 τροποποιηση Geoffrey Robertson, ρομπερτσον Amal Clooney αμαλ κλουνει παλμερ Norman Palmer, εκθεση Ελληνικη Κυβερνηση 2015, γνωμοδοτηση εθιμικος κανονας συμβολο πολιτιστικη ταυτοτητα ιστορια διπλωματια Ηθικη Ελληνικο, Ευρωπαικο Παγκοσμιο Πνευμα πανανθρωπινες αξιες, Ελληνικος Πολιτισμος Ανθρωπιστικος και Οικουμενικος, Εθνικη Παλιγγενεσια Αληθεια Δικαιοσυνη Επαναπατρισμος των Πολιτιστικων Αγαθων ως Διεθνες εθιμο ΕΠΑΝΕΝΩΣΗ ΜΝΗΜΕΙΑ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ, Βεργου, 20ος 21ος αιωνας παγκοσμιος πολεμος καταστροφη, γενοκτονια Μνημειο Ακροπολης τιμη Ακροπολη Γλυπτα Μαρμαρα του Παρθενωνα, κλεμμενη Καρυατιδα αποσπαση βιαια βια Ερεχθειο, Κιων κιονας Ερεχθειου Καρυατις αγαλμα, οροφη Δικαιοσυνη επιστροφη Ελληνικες Διεκδικησεις, Διεθνες Δικαιο Συμβαση Χαγης, Κανονες της Διεθνους Επιτροπης Ερυθρου Σταυρου ICRC νομικα υποχρεωση Ηνωμενο Βασιλειο Ακροπολις Αθηνα πολιτιστικη κληρονομια προστασια Ανθρωπινο Δικαιωμα, επαναπατρισμος πολιτιστικα αγαθα Ελλαδα επιστροφες Μακρον, μουσειο πανεπιστημιο εμπορος εργο τεχνης λεηλασια αρχαιοτητες Protection and Repatriation of Cultural Treasures - The Acropolis Sculptures

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ