Του Γιώργου Λεκάκη
Το «Νησί της Αλεπούς», η Αλωπεκόννησος,
ήταν πόλη της αρχαίας Ελλάδας, στην Θρακική Χερσόνησο, αποικία των Αιολέων. Το
όνομά της προήλθε από το γεγονός ότι οι άποικοι εγκαταστάθηκαν εκεί έπειτα από
χρησμό, που τους έδινε εντολή να εγκατασταθούν σε ένα μέρος, όπου θα έβλεπαν
μια αλεπού με τα μικρά της!
Ίσως όταν πρωτο-ιδρύθηκε η μικρή χερσόνησος στο άκρον της οποίας εκτίσθη, να ήταν νησί,,,
Οι Θράκες έδιναν ιδιαίτερη
σημασία στην αλεπού, η οποία ήταν ιερή για αυτούς, ως ιερό ζώο-ακόλουθος της θεάς
του κυνηγιού τους, Βένδιδα. Χαρακτηριστικά η θεά απεικονιζόταν στην τέχνη να
φορά ένα σκουφάκι φτιαγμένο από το δέρμα μιας αλεπούς (αλωπεκή), και, σύμφωνα
με τον Ηρόδοτο, παρόμοια από δέρμα αλεπούς φορούσαν και οι Θράκες στρατιώτες
για να έχουν την εύνοιά της.
Αναφέρεται στον «Περίπλου»[1] του
Σκύλακα τον Καρυανδέα[2] (6ος
αι. π.Χ.), στην 4η θέση σε μια διαδοχή πόλεων της Θρακικής
Χερσονήσου[3], που
αποτελούνταν από τις Καρδιά[4], Ίδη, Παιών,
Αλωπεκόννησος, Άραπλος / Αράπλη, Ελαιούντας / Ελούντα και Σηστός.
Ο Στράβων το τοποθετεί μεταξύ
της πόλης Λίμνας / Λίμνης και του ακρωτηρίου της Μακουσίας, και σχολιάζει ότι η
Αλωπεκόννησος ευρίσκεται στο τέλος του Μέλανα κόλπου (του Ξηρού ή του Σάρου). Ο
γεωγράφος προσθέτει ότι η Αίνος ήταν αποικία της Αλωπεκόνησου, πριν γίνει αποικία
της Μυτιλήνης και της Κύμης.
Η πόλη συμμετείχε στην Δηλιακή
Αττική Συμμαχία, όπως εμφανίζεται στον κατάλογο των αφιερωμάτων στην Αθήνα,
μεταξύ 451/452 και 429/428 π.Χ.
Η Θρακική Χερσόνησος πέρασε
στα χέρια του βασιλείου των Οδρυσών Θρακών, την εποχή του βασιλιά Κότυος Α΄. Οι
Αθηναίοι προσπάθησαν να ανακτήσουν τον έλεγχό της. Ο Δημοσθένης αναφέρει την
Αλωπεκόννησο στον λόγο του «κατά του Αριστοκράτους», ως τόπο γεμάτο πειρατές
και πόλη πολιορκημένη από τους Αθηναίους. Οι πειρατές βοηθήθηκαν από τον Χαρίδημο,
αν και ο τελευταίος υπέγραψε τελικά συνθήκη με τους Αθηναίους.
Ο Φίλιππος επιτίθεται στην Θράκη
και παίρνει Μαρώνεια, Κύψελα, Δορίσκο, Σέρχαιο και Αίμο (πόλεις που ήταν υπό
την εξουσία της Αιγύπτου) και οι Μακεδόνες προελαύνουν στην Θρακική Χερσόνησο,
όπου καταλαμβάνουν τις πόλεις Πέρινθο, Σηστό, Ελαιούντα, Αλωπεκόννησο,
Καλλίπολη και Μάδυτο.
Από την Αλωπεκόννησο[5] καταγόταν
ο πλατωνικός φιλόσοφος Μάναιχμος, συγγραφέας διαφόρων φιλοσοφικών έργων, καθώς
και ενος τρίτομου υπομνήματος στην «Πολιτεία» του Πλάτωνος!
Καμμία άλλη αρχαία πόλις δεν είχε στα νομίσματά της την αλεπού! |
Επίσης του 300 π.Χ. (χάλκινο,
19 χλστ., 5,39 γραμμ.) είναι και άλλο νόμισμα της πόλεως που εικονίζει κεφαλή του
νεαρού Διονύσου προς τα δεξιά, φορώντας στεφάνι από κισσό. Γράφει Α/Λ-Ω/Π-Ε/Κ.
Στην άλλη όψη κάνθαρος προς τα αριστερά, τσαμπί σταφυλιού, μονόγραμμα επάνω από
αλεπού που τρέχει προς τα δεξιά. Πολύ σπάνιο νόμισμα.
Σήμερα το ακρωτήριο όπου ήταν κτισμένη η αρχαία ελληνική πόλις καλείται Küçuk Kemikli, και κείται ανατολικώς, μεταξύ Σαμοθράκης και Ίμβρου.
ΠΗΓΕΣ: Στέφ. Βυζάντιος, Π.
Μέλας, λεξικόν ΣΟΥΔΑΣ, HGC 3.2, 1307. Yarkin 59.
Ευδοκία η Μακρεμβολίτισσα «Περί Μαναίχμου του φιλοσόφου», Λειψία, 1880.
Λεκάκης Γ. "Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις".
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Διασώζεται σε χειρόγραφο του 13ου αιώνα
μ.Χ.
[2] Από την πόλη Καρύανδα της Καρίας.
[3] Στην Θρακική Χερσόνησο ήταν και οι πόλεις Αλεξάνδρεια,
Μάδυτος / Μάδις, Αιγός Ποταμοί, Κρήσσα, Κριθωτή / Καλλίπολις, Πάκτυα / Πακτύη, Αγορά,
Λυσιμαχία / Λυσιμάχεια, κ.ά.
[4] Νυν Baklaburun.
[5] κατ' άλλους, από την Προκόννησο.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook