Το αρχαίο πρωινό γεύμα: Δεν ήταν ούτε σημαντικό, ούτε τόσο υπερεκτιμημένο… - του Γ. Λεκάκη

Το αρχαίο πρωινό γεύμα:

Δεν ήταν ούτε σημαντικό,

ούτε τόσο υπερεκτιμημένο…

Του Γιώργου Λεκάκη

Το πρωινό των αρχαίων Ελλήνων, το ακράτισμα, λίγο μετά την ανατολή του ηλίου, αποτελείτο από ψωμί[1] (το οποίο βουτούσαν σε άκρατο οίνο / κρασί), ξερά σύκα και ξηρούς καρπούς (κυρίως αμύγδαλα και καρύδια). Έπιναν κυκεώνα (κρασί εντός του οποίου έριχναν τριμμένο τυρί, και κριθάλευρο) ή υδρόμελι (μέλι με χλιαρό νερό).

Ο μέσος αρχαίος Ρωμαίος είχε πτωχότερη δίαιτα από τον μέσο αρχαίο Έλληνα.

Ξεκινούσε την ημέρα του με την ανατολή - νυν γύρω στις 6 το πρωί.

Το πρωινό (ientaculum) του, για τους περισσότερους ήταν λίγο νερό.

Αλλά για όσους είχαν περισσότερο χρόνο και χρήμα, ήταν ο άρτος / ψωμί ή τα τήγανα (τηγανίτες σιταριού ή λουκουμάδες), με χουρμάδες και μέλι.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΑΡΧΑΙΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗ, ΕΔΩ.

Αρχαίος αρτοπώλης.

Πάντως το πρωινό στην αρχαιότητα δεν εθεωρείτο σημαντικό γεύμα. Δεν ήταν τόσο υπερεκτιμημένο όσο είναι σήμερα…

Ακολουθούσαν:

- το άριστον (προ)γεύμα των Ελλήνων – εξ ου και το όνομά του – ήταν ψάρι ή όσπρια, με τυρί, ελιές, αυγά (βραστά μελάτα ή σφικτά) ξηρούς καρπούς και φρούτα. Επί Ομήρου και Ησιόδου, αυτό ήταν το νυν λεγόμενο πρωινό γεύμα. Αργότερα ταυτίστηκε με το

- το μεσημεριανό - prandium για τους Ρωμαίους. Όταν το άριστον ταυτίστηκε με το μεσημεριανό, το αρχαιότερο άριστον μετονομάσθηκε προάριστον / δεκατιανό.

- το εσπέρισμα (προ βραδυνού) και

- το βραδυνό (δείπνο) που ήταν και το κύριο γεύμα της ημέρας και το οποίο φρόντιζαν να το μοιράζονται και να το χαίρονται με φίλους με τους οποίους συνέπιναν (> συμπόσιο). Ήταν ψάρι ή κρέας (πουλερικά, χοιρινό, κυνήγι) με σκόρδο, χόρτα σαλάτα (με μέλι, λάδι και ξύδι), και αραιωμένο οίνο. Είτα, το επιδόρπιο (τράγημα), από φρέσκα ξερά φρούτα, γλυκίσματα (μέλι με καρύδια), και γλυκιές ή αλμυρές πίττες (με τυρί και ελαιόλαδο - πιο γνωστή ο μυτλωτός, τυρόπιττα με μέλι και σκόρδο).

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΡΟΣΕΧΩΣ...

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Το λεξικόν των παραδόσεων των λαών του κόσμου» (απόσπ.). ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 12.8.2022.

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:

[1] Οι πτωχοί έφτιαχναν ψωμί από κριθάρι, οι πλούσιοι από σιτάρι. Άρα η πλειοψηφία των αρχαίων Ελλήνων έτρωγε κριθαρόψωμο / κριθαρένια παξιμάδια.

αρχαιο πρωινο γευμα αρχαιος Ρωμαιος ημερα ientaculum νερο χρονος και χρημα, ψωμι αρτος τηγανιτα σιταριου, χουρμαδες σιταρι, χουρμας σταρι μελι αρχαιοτητα αρχαια διατροφη αρτοπωλης ακρατισμα, ακρατος οινος / κρασι ξερο συκο ξηροι καρποι αμηγδαλο και καρυδι κυκεων κυκεωνας τριμμενο τυρι, κριθαλευρο υδρομελι χλιαρο νερο διαιτα αριστον προγευμα Ελληνων αριστο ψαρι ή οσπρια, τυρι ελιες, ελια αυγο βραστο μελατο ή σφικτο ξηροι καρποι φρουτο Ομηρος Ησιοδος μεσημεριανο, πραντιουμ prandium Ρωμαιοι εσπερισμα εσπερα βραδυνο βραδινο δειπνο κυριο γευμα συμποσιο ποση ψαρια κρεας πουλερικα, χοιρινο, κυνηγι σκορδο, χορτα σαλατα λαδι ξυδι, ξιδι χορτο αραιωμενος οινος επιδορπιο τραγημα φρεσκα ξερα φρουτα, γλυκισματα γλυκισμα γλυκο γλυκα καρυδια γλυκια ή αλμυρη πιττα τυροπιττα ελαολαδο μυτλωτος πιτα σκορδα πτωχος κριθαρι, πλουσιοι σιταρι κριθαροψωμο / κριθαρενιο παξιμαδι κριθινο τυροπιτα τηγανο τηγανα λουκουμαδες λουκουμας ανατολη του ηλιου ηλιος προαριστον / δεκατιανο προαριστο

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ