Ο πρώτος Έλληνας, που εδίδαξε Αριστοτέλη στην Ιταλία - ο Μουσολίνι τον «βάφτισε» Αλβανό, επειδή ήταν ΒορειοΗπειρώτης!!! - του Γ. Λεκάκη

Ο πρώτος Έλληνας,

που εδίδαξε Αριστοτέλη στην Ιταλία

και ο Μουσολίνι

τον «βάφτισε» Αλβανό,

επειδή ήταν ΒορειοΗπειρώτης!!!

Του Γιώργου Λεκάκη

Ο Νικόλαος Λεώνικος Θωμαίος (γνωστός ως Thomaeus), ήταν Ιταλός φιλόσοφος, ελληνικής καταγωγής, γεννηθείς το 1446 στην Βενετία.

Προσεπάθησε να συμφιλίωσει τα αριστοτελικά και τα πλατωνικά δόγματα.[1] Νέος ήδη εξέδωσε την πρώτη λατινική μετάφραση του Αριστοτέλους και του Πλάτωνος! Απεδέχετο ως αρχή της κινήσεως τον νουν, ή το πνεύμα, ως έμφυτες έννοιες τις ιδέες του Πλάτωνος και ως ορθή την διδασκαλία περί αθανασίας της ψυχής.

Γεννήθηκε το 1456 στην Βενετία από γονείς μάλλον από την Ήπειρο[2] - με καταγωγή από το Δυρράχιο / Durazzo (τότε της Δημοκρατίας της Βενετίας) - ή την Ιθώμη Μεσσηνίας[3]. Εκπαιδεύθηκε στην Βενετία, και την Φλωρεντία όπου δίπλα στον Δημήτριο Χαλκοκονδύλη εσπούδασε ελληνική φιλοσοφία και λογοτεχνία!

Από τα συγγράμματά του φαίνεται να γνωρίζε την ελληνική ως μητρική γλώσσα.[4]

Αυτόγραφο του Θωμαίου, σχετικό με Θουκιδίδη ("Ιστορίαι"),
Ξενοφώντα ("Ελληνικά") "μέχρι τον θάνατο του Φιλίππου",
Ηρωδιανό.

Προσεκλήθη (το 1497) ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Παδούας / Πάδοβας, όπου και εδίδαξε πάνω από 30 χρόνια! Εμόρφωσε πλήθος κατοπινών επιφανών προσωπικοτήτων, διαδίδοντας τα ελληνικά γράμματα και τους θησαυρούς της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Το Πανεπιστήμιο της Πάδοβας τον διόρισε τον πρώτο επίσημο λέκτορά του για το ελληνικό κείμενο του Αριστοτέλη! Και όντως πρώτος αυτός εδίδαξε Αριστοτέλη! Απελευθερώνοντάς τον από κάθε αραβική προσθήκη…

Το 1504, εξελέγη για να διαδεχθεί τον Γεώργιο Βάλλα, ως πρόεδρος των Ελλήνων της Βενετίας, αλλά δεν επήρε την θέση στα σοβαρά, και τον διαδέχθηκε το 1512 ο Μάρκος Μουσούρος! Διότι ο Θωμαίος αγαπούσε την ησυχία του σπουδαστηρίου του και ουδέποτε αναμείχτηκε στα πολιτικά και τις φιλολογικές διαμάχες. Έζησε βίο λιτότατο, έμεινε άγαμος.

Οι Έρασμος, Σαδολόγος, Ιόβιος, Βέμβος και πολλοί άλλοι μίλησαν ενθουσιωδώς για τον Θωμαίο.

Μία από τις ασχολίες του Θωμαίου ήταν η διατροφή ενός πτηνού γερανού, που 40 χρόνια ετάιζε με το χέρι! Εθεώρησε τον θάνατο του αγαπημένου του πτηνού ως οιωνό και του δικού του θανάτου.[5] Πέθανε 28 Μαρτίου 1531. Η κηδεία του συνοδεύθηκε από πρωτοφανή για την εποχή εκείνη πομπή!

Ο τάφος του Νικολάου Λεωνίκου Θωμαίου κείται στην εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου του Μεγάλου στην Πάδοβα. Στον τάφο του ετέθη το εξής επιγραμματικό δίστιχο από τον διάσημο καρδινάλιο Βέμβο, σε λατινική γλώσσα, συνοδευόμενο και από τους ελληνικούς στίχους του ίδιου του Θωμαίου:

Νυν όντως αδεής και άελπις υπό πλακί τήδε

ύπνον εκοιμήθην πάσιν οφειλόμενον

Αλλά το 1942, για καθαρά πολιτικούς λόγους (γνωστή η ανθελληνική πολιτική της τότε ιταλικής φασιστικής κυβέρνησης), ο Θωμαίος έγινε… Τωμαίος > Τομέο, και απεικονίσθηκε στην Αίθουσα των Σαράντα Επιφανών Φοιτητών του Πανεπιστημίου της Πάδοβας ως… «Αλβανός»! Ο καθ. Giacomelli το εξηγεί στην μελέτη του, με βάση τα τελευταία στοιχεία που ανακαλύφθηκαν για τον βίο του.[6]

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ:

Εξέδωσε δε και πλήθος έργων και υπομνημάτων:

- 1523: Aristotelis Parva quae vocant Naturalia / «Αριστοτέλης, τα μικρά φυσικά», εκδ. Βιτάλη (Bernardino Vitali), Βενετία.

- 1524: Trophonius, sive, De divinatione / «Τροφώνιος, ή Περί μαντείας», συλλογή φιλοσοφικών διαλόγων στα λατινικά.[7]

- 1524: Bembo sive de immortalitate animae / «Περί αθανασίας της ψυχής».

- 1525: Opuscula. Ex Venetiis, εκδ. Bernardino Vitali, Βενετία.

- 1540: Conversio in Latinum atque explanatio primi libri Aristotelis de partibus animalium… nunc primum ex authoris archetypo in lucem aeditus / «Μετάφραση στα λατινικά και επεξήγηση του α΄ βιβλίου του Αριστοτέλους για τα μέρη των ζώων... εκδίδεται τώρα για πρώτη φορά από το χειρόγραφο του συγγραφέα», εκδ. Φάρρη (G. Farri), Βενετία.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Ελληνική Βιβλιογραφία». Ελληνική Κοινότητα Βενετίας, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.10.2022.

- Σάθας Κ. «Νεοελληνική Φιλολογία: Βιογραφία των εν τοις γράμμασι διαλαμψάντων Ελλήνων, από της καταλύσεως της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μέχρι της Ελληνικής εθνεγερσίας (1453-1821)», εκδ. Τυπογραφείο των τέκνων Ανδρέου Κορομηλά, Αθήναι, 1868.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Όπως και Marsilio Ficino και Giovanni Pico della Mirandola.

[2] Βλ. Ιόβιο.

[3] Βλ. Βεν. Λαμπρίδιο / Λαμπρίδη. Με το άλυτο θέμα της καταγωγής του έχει ασχοληθεί προσφάτως ο καθηγητής Ciro Giacomelli του Πανεπιστημίου της Πάντοβας.

[4] Βλ. Giacomelli.

[5] Βλ. Ιόβιο.

[6] Βλ. εκδήλωση Ελληνικής Κοινότητας Βενετίας, στο Πανεπιστήμιο, 18.9.2022 «Έλληνες Λόγιοι στην Αίθουσα των Σαράντα του Πανεπιστημίου της Πάντοβας».

[7] Βλ. Ossa-Richardson «Niccolò Leonico Tomeo (1456–1531)», 2013, σελ. 90.

πρωτος ελληνας, Αριστοτελης Ιταλια Μουσολινι Αλβανος Ηπειρωτης Θωμαιος Thomaeus Ιταλος φιλοσοφος, ελληνικη καταγωγη 1446 Βενετια αριστοτελικο πλατωνικο δογμα πρωτη λατινικη μεταφραση Αριστοτελους Πλατωνος αρχη κινησεως κινησης κινηση νους, πνευμα, εμφυτη εννοια ιδεα ιδεες Πλατωνα ορθη διδασκαλια περι αθανασιας της ψυχης 1456 ηπειρος Δυρραχιο Δυρραχειο Δυραχιο Δυραχειο Durazzo Δημοκρατια της Βενετιας Ιθωμη Μεσσηνιας μεσσηνια Εκπαιδευση Φλωρεντια Χαλκοκονδυλης ελληνικη φιλοσοφια λογοτεχνια συγγραμμα γλωσσα 1497 καθηγητης Πανεπιστημιο της Παδουας / Παδοβας, ελληνικα γραμματα αρχαια ελληνικη γραμματεια Παδοβα λεκτορας ελληνικο κειμενο του Αριστοτελη αραβες αραβικη προσθηκη αραβια 1504, Βαλλας, προεδρος Ελληνες 1512 Μουσουρος σπουδαστηριο πολιτικη φιλολογικη διαμαχη αγαμος ερασμος, Σαδολογος, Ιοβιος, Βεμβος διατροφη πτηνο γερανος θανατος οιωνος 28 Μαρτιου 1531 μαρτιος κηδεια πομπη ταφος Θωμαιου εκκλησια ιν Αγιου Φραγκισκου του Μεγαλου Παντοβα επιγραμμα επιγραμματικο διστιχο καρδιναλιος λατινικη ελληνικος στιχος αδεης αελπις πλακα υπνος 1942, πολιτικη ανθελληνικη ιταλικη φασιστικη κυβερνηση Τομαιος, αιθουσα των Σαραντα Επιφανων Φοιτητων τζιακομελι Giacomelli τζιακομελλι βιος φασισμος Τωμαιος 40 Επιφανεις Φοιτητες, ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ, εργο υπομνημα 1523 φυσικα εκδοση Βιταλη Bernardino Vitali, Βιταλι βιταλης 1524 Τροφωνιος, Περι μαντειας συλλογη φιλοσοφικος διαλογος λατινικα Τροφωνειος, μαντεια 1524 αθανασια ψυχη 1525 1540 Μεταφραση ζωο χειρογραφο συγγραφεας εκδοσις Φαρρη φαρη φαρι Φαρρης φαρης φαρις Farri Σαθας νεοελληνικη Φιλολογια Βιογραφια γραμματα καταλυση Βυζαντινη Αυτοκρατορια Ελληνικη εθνεγερσια βυζαντιο εκδοσεις Τυπογραφειο των τεκνων Ανδρεου Κορομηλα, Αθηναι 1868 Κορομηλας Φικινο Μιραντολα Λαμπριδιος / Λαμπριδης αλυτο θεμα αινιγμα αλβανια ιταλια Αυτογραφο Θουκυδιδη Ιστοριαι ξενοφων ξενοφωντας ξενοφωντα ξενοφωντος Ελληνικα τελευτή θανατος Φιλιππος Ηρωδιανος τομεο βορεια ηπειρος βορειος βορειοηπειρωτης βορειοηπειρωτες

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ