Οι Αρμονίες της Αρχαίας Ελληνικής Μουσικής - Ο Πυθαγόρας και η Αρμονία των Σφαιρών - του Γ. Χατζή

Οι Αρμονίες
της Αρχαίας Ελληνικής Μουσικής
- Ο Πυθαγόρας και η Αρμονία των Σφαιρών

Του μουσικού Γιάννη Χατζή

   Δώριος αρμονία ή δωριστί, πάντες ομολογούν, ότι είναι σοβαρότατη και έχει ύφος ανδροπρεπές. Επειδή δε πάντα επαινούμε την μεσότητα από τις υπερβολές ισχυριζόμαστε ότι πρέπει αυτή να επιδιώκουμε.

Η δώριος αρμονία, έχει αυτήν την θέση της μεσότητας, εν σχέσει προς τις άλλες αρμονίες. Είναι, λοιπόν, φανερό ότι οι δωρικές μελωδίες πρέπει να διδάσκονται στην εκπαίδευση των νεωτέρων.

Επειδή δύο είναι οι επιδιώκοντες σκοποί - το δυνατόν και το πρέπον – γι’ αυτό πρέπει να μεταχειριζόμαστε πάντα τα δυνατά και τα πρέποντα.

Αλλά η ηλικία μόνη δύναται να καθορίσει το μεν και το δε, οι εκ της ηλικίας κουρασμένοι εύκολο να τραγουδούν τραγούδια με δυνατό ρυθμό και γρήγορες αρμονίες αλλά μόνα τα ήσυχα επιβάλει η φύσις σ’ αυτούς.

Γι’ αυτό μερικοί που ασχολούνται με την Μουσική και τον στίχο, δικαίως επικρίνουν εκείνους που αποδοκιμάζουν τις ήσυχες αρμονίες από την παιδεία, γιατί εκλαμβάνονται σαν μεθυστικές, όχι με την εκδοχή της οξείας μέθης, αλλά της μαλακιάς, ώστε χάρι της μεγάλης ηλικίας πρέπει να μελετούμε τις αρμονίες αυτού του είδους.

   Είναι φανερό για την μουσική παιδεία τρεις είναι απαραίτητοι όροι:

α) η Μεσότης,

β) το Δυνατόν,

γ) το Πρέπον.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ «Πολιτικά».

 

Αρμονία

Από το ρήμα αρμόζω (αττ. αρμόττω). Συνδέω, αρμόζω, σύμμετρη διάταξη. Επίσης άρθρωση, αρμός, σημείο σύνδεσης. Στην μουσική εκτός από το ταίριασμα των ήχων «συμφωνία ήχων».

 ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκάκης "Μουσικής Μύησις".

Οι παλαιότατοι ονόμαζαν αρμονίες τα επτάχορδα. Συγγραφείς του 5ου αιώνα π.Χ. όπως ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης χρησιμοποιούσαν τον όρο αρμονία με την ίδια σημασία. Ο Πλάτων (Πολ. Ι 677Β), λέει «εκ, πασών οκτώ ουσών χορδών, φωνών». Ο Αριστοτέλης (Πολ. Δ’ 3 1290Α), λέει «είναι το ίδιο επίσης στην περίπτωση των αρμονιών, καθώς λένε μερικοί, και υπάρχουν δύο είδη η δωρική και η ιωνική. Όλα τα άλλα συστήματα εντάσσονται στον δωρικό ή τον ιωνικό τύπο».

Ο Αθήναιος (ΙΔ, 624, Περί Μουσικής), μιλά για τις τρεις «Ελληνικές Αρμονίες».

- Την Δωρική,

- την Αιολική και

- την Ιωνική,

αποκλείοντας την Φρυγική και την Λυδική σαν ξένες[1], σε σχέση με τις καθαρόαιμες ελληνικές αρμονίες.

 

Αρμονίες Αρχαίας Ελληνικής Μουσικής

 

Διατονικό γένος από το οξύ προς το βαρύ.

1) Λύδιος Αρμονία – CBAGFEDC

2) Φρύγιος Αρμονία – DEFGABCD

3) Δώριος Αρμονία – EDCBAGFE

4) Υπολύδιος Αρμονία - FEDCBAGF

5) Ιώνιος, Ιάστιος – GABCDEFG

6) Αιολική Αρμονία και Λοκρική, Υποδώριος – AGFEDCBA

7) Μιξολύδιος Αρμονία - BAGFEDCB

 

Ο Πυθαγόρας και η Αρμονία των Σφαιρών 

Αρμονία των Σφαιρών / πλανητών – Διαπασών:

Κρόνος - Υπάτη

Δίας - Παρυπάτη

Άρης - Λίχανος

Ήλιος - Μέση

Ερμής - Παράμεση

Αφροδίτη - Παρανήτη

Σελήνη - Νήτη

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 24.10.2022.


ΣΧΟΛΙΟ Γ. Λεκάκης:

[1] Ξένες, όχι αλλοδαπές. Άλλο ξένος, άλλο αλλοδαπός.


αρμονιες Αρχαια Ελληνικη Μουσικη Πυθαγορας Αρμονια των Σφαιρων μουσικος Χατζης δωριος δωριστι σοβαροτατη υφος ανδροπρεπες μεσοτητα υπερβολη επιδιωξη δωριεις μεσοτης, δωρικη μελωδια εκπαιδευση νεοι σκοπος δυνατον και το πρεπον δυνατα πρεποντα δυνατο και το πρεπει ηλικια τραγουδι τραγουδια δυνατος ρυθμος γρηγορη ησυχο φυσις φυση στιχος, αποδοκιμασια ησυχη παιδεια, μεθυστικη οξεια μεθη μαλακια παιδεια ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ Πολιτικα ρημα αρμοζω αττικοι αρμοττω Συνδεω, συμμετρη διαταξη αρθρωση, αρμος, σημειο συνδεσης ταιριασμα ηχος συμφωνια ηχων ηχοι επταχορδα επταχορδο επτα εφτα 7 5ος αιωνας πΧ πλατωνας Πλατων, πασων οκτω ουσων χορδων, φωνων, φωνη ιωνια ιωνικη δωρικος ιωνικος τυπος Αθηναιος Περι Μουσικης τρεις 3 Ελληνικες Αρμονιες αιολεις Αιολικη ιωνες Φρυγικη φρυγες φρυγια Λυδικη λυδοι λυδια ξενη ελληνικη διατονικο γενος οξυ βαρυ Λυδιος Φρυγιος Δωριος Υπολυδιος τροπος δρομος Ιωνιος, Ιαστιος Αιολικη λοκρις λοκριδα λοκροι Λοκρικη, Υποδωριος Μιξολύδιος Μειξολύδιος Πυθαγορας Αρμονία των πλανητων Σφαιρες πλανητες πλανητης Διαπασων κρονος - υπατη Διας - Παρυπατη Αρης - Λιχανος ηλιος - Μεση Ερμης - Παραμεση Αφροδιτη - Παρανητη Σεληνη - Νητη ξενες, αλλοδαπες ξενος, αλλοδαπος
Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

    ΣΧΟΛΙΑ
    ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ