Του Γιώργου Λεκάκη
Το Aveyron[1] της Οξιτανίας
Νότιας Γαλλίας επήρε το όνομά του από τον ποταμό Aveyron, παραπόταμου του
Τάρνιδος[2], όπου
επικρατούσαν οι Ρόδιοι, Ροδηνοί[3]…
Λένε ότι οι πρώτοι κάτοικοί του είναι οι Κέλτες, αλλά τα αρχαιολογικά ευρήματα το διαψεύδουν:
- Το 1855 βρέθηκαν στοιχεία
«προϊστορικής» τέχνης του ανθρώπου, κοντά στο Bruniquel, κάτω από έναν λόφο που
ονομάζεται Montastruc. Ο λόφος είχε ύψος 29,5 μ. Η προεξοχή εκτεινόταν για
περίπου 14 μ. κατά μήκος του ποταμού Aveyron και η περιοχή που περικλείεται ήταν
298 τ.μ. Η διακοσμημένη «πέτρα Montastruc»[4] είναι
ένα δείγμα τέχνης της Εποχής των Παγετώνων. Διακρίνεται μια ανθρώπινη φιγούρα -
ίσως γυναικεία – που έχει χαραχθεί για να διακοσμήσει μια ασβεστολιθική λυχνία[5]! Η μορφή
είναι λυγισμένη προς τα δεξιά, με μεγάλους στρογγυλεμένους γλουτούς. Ένα
τρίγωνο ίσως δεικνύει το στήθος ή ίσως τα χέρια. Ίσως φορά ποδιά ή μια φούστα /
φόρεμα.[6] Οι
διαστάσεις του αντικειμένου είναι: 23 Χ 14,5 Χ 5,2 εκατ. Το αρχαίο τέχνεργο
ανασκάφηκε στο σπήλαιο Courbet της Penne του Τάρνη, στα Μεσαία Πυρηναία της Γαλλίας,
στην βόρεια όχθη του ποταμού Aveyron. Είναι 13.000 χρόνων - Ύστερη Μαγδαληναία,
Ανώτερη Παλαιολιθική, προς το τέλος της τελευταίας Εποχής των Παγετώνων.
Ανασκάφηκε από τον Edouard Lartet και τον Henry Christy το 1863, και μεταξύ
άλλων αντικειμένων κληροδοτήθηκαν στο μουσείο του Christie. Σήμερα ευρίσκεται στο
Βρετανικό Μουσείο και δεν εκτίθεται[7]!..
- Μέσα σε αυτό το σπήλαιο επίσης
βρέθηκε το 12.500 χρόνων γλυπτό, γνωστό ως Κολυμβητές Τάρανδοι - Swimming Reindeer.
Γλυπτό σε χαυλιόδοντα μαμούθ της Μαγδαληνάιας εποχής, που βρίσκεται στο… Βρετανικό Μουσείο! Ευρέθη σε δύο κομμάτια, το 1866, αλλά μόλις στις αρχές του
20ού αιώνα, ο αββάς Henri Breuil, συνειδητοποίησε ότι τα δύο κομμάτια
ταιριάζουν μεταξύ τους για να σχηματίσουν ένα ενιαίο γλυπτό δύο ταράνδων που
κολυμπούσαν…
- Κατά την Μεσολιθική εποχή, η
οικονομία από το κυνήγι και την συλλογή καρπών από τους κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες
κατοίκους της περιοχής, έγινε κυρίως αγροτική.
- Το σπήλαιο Foissac (μεταξύ
Capdenac, Figeac και Rodez) κατοικήθηκε στην Χαλκολιθική εποχή.
- Υπάρχουν περισσότερα από
χίλια ντολμέν, 90 μενίρ και ταφικοί τύμβοι στην περιοχή, με πιο διάσημα τα Dolmen
της Tiergues, της Galitorte, αλλά και η «πύλη των Γιγάντων» Χάος Chaos de Montpellier-le-Vieux) – μια βραχο-αψίδα
γνωστή με το αρχαίο ελληνικό όνομα «Χάος», που ακόμη είναι θέμα επιστημονικής
συζήτησης… Εάν αποδειχθεί πως δεν είναι φυσικό, αλλά τεχνικό, έργο ανθρώπων,
πολλά πράγματα αλλάζουν…
- βρέθηκε ένα πέτρινο άγαλμα,
γνωστό ως η Κυρία του Saint-Sernin-sur-Rance, που ανήκει στην Εποχή του Χαλκού.
[Για την Ιστορία, στο μουσείο του Millau φυλάσσεται ένας απολιθωμένος σκελετός πλησιόσαυρου, που χρονολογείται από την Ιουρασική / Jurassic περίοδο. Ανακαλύφθηκε το 1986].
Στην πόλη υπάρχει ακόμη όρθιο το αρχαιότερο σπίτι στην Γαλλία. Είναι 700 ετών. Κτίσθηκε τον 13ο αιώνα και ανήκε σε μια Ιωάννα / Jeanne (Maison de Jeanne ή House of Joan). Το ισόγειο είναι λίγο μικρότερο από τον επάνω όροφο γιατί τότε πλήρωνες φόρους μόνο στα ισόγεια, οπότε όλοι έκτιζαν έτσι, «απατώντας»! Το σπίτι μας λέει ότι η Ιωάννα ήταν σχετικά πλούσια, επειδή είναι κτισμένη από πέτρα…
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.6.2019.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Ιούλιος Καίσαρ «De bello gallico», Λίβιος, I,6.
- Blurton R. T. «The enduring image: treasures from the British Museum», εκδ. The British Council, Λονδίνο, 1997.
- Cook J. «The swimming reindeer; a masterpiece of Ice Age art», bradshaw foundation.
- Freeman Ph. - Koch John T. (ed.) «Celtic Culture: A Historical
Encyclopedia», vol. I. ABC-CLIO, σελ. 901.
- Fulier L. «Primitive Man», σελ. 88.
- McKnight H. «Cruising French Waterways» (4η εκδ.), εκδ. Sheridan House, 2005.
[1] Avairon, Αβερόν. Οι κάτοικοι Aveyronnais (αρσενικό) ή
Aveyronnaises (θηλυκό).
[2] Tarnis, Tanara
> Tarn, παραπόταμος του Γαρούνα (Γκαρόν). Σχετικά τα ελληνικά υδρωνύμια / τοπωνύμια
ποταμών: Τάνος (Αρκαδίας), Τατάρνας (Αιτωλοακαρνανίας), κ.ά.
[3] Οι κάτοικοι του νομού Aveyron, Rodez / Rouergue, ονομάζονται
Ruthénois, επειδή οι εκεί κατοικήσαντες ελληνικής καταγωγής Κέλτες άποικοι
ελέγοντο Ροδηνοί, Ρουδενοί (εκ Ρόδου) > Ῥουτανοὶ, Ῥουτηνοὶ, Ῥουταινοὶ,
Ρουτένοι, Ρουτενοί - R̔outēnoì, Rutheni,
outanoì, Ruteni, Rutenes > ροδ- > ροσ- ρωσ-
ρούσοι ξανθοί, ρώσοι, κλπ. > ποταμός Ροδανός / Rhodanus, Rodonos, Rotonos, Rhône,
Rhone, Rôno, Ròse, Ródano, Rotten, Rodonus, Rodeno volvente, Aqua Rodani, Rozer,
Aqua Rodagni, Rosne, Aqua Rodanni, κλπ. ο οποίος, κατά μίαν εκδοχή, ταυτίζεται
με τον Ηριδανό, ποτάμια θεότητα της ελληνική μυθολογίας, υιός του Ωκεανού και
της Τηθύος! Ο Ροδανός υπήρξε ένας σημαντικός πλωτός δρόμος από την εποχή των αρχαίων
Ελλήνων ταξειδευτών. Οι Αργοναύτες χρησιμοποίησαν την πλωτή οδό Ηριδανού - Ροδανού. Ήταν ο κύριος εμπορικός δρόμος από την Μεσόγειο προς την
ανατολική-κεντρική Γαλατία, που βοήθησε πολύ να μεταδοθούν οι ελληνικές
πολιτισμικές επιρροές στο δυτικό Hallstatt, και στους μεταγενέστερους
πολιτισμούς La Tène. Οι κελτικές φυλές που ζούσαν κοντά στον Ροδανό είναι οι:
Seduni, Sequani, Segobriges, Allobroges, Segusiavi, Helvetii, Vocontii και Volcae
Arecomici.
Το όνομα και αυτού του
ποταμού είναι ελληνικό, χρονολογείται από την άφιξη των Ελλήνων από την Ρόδο, που
ήλθαν για εμπόριο, με το χωριό της Λιγουρίας, που βρίσκεται στην κορυφή του
λόφου Hauture, Θηλινή (αποικία Φωκαέων από τον 6ο αι. π.Χ. > αργότερα Αρελάτη, Αρλ - Arles). Αυτοί οι Έλληνες της Ρόδου της
έδωσαν το όνομα της πόλης τους, Ρόδος, από όπου στην συνέχεια ο πλωτός
διάδρομος του Ροδανού. Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, στην Φυσική Ιστορία του, γράφει
ότι ο Ροδανός επήρε το όνομά του από την Ρόδα ή Ροδανυσία, μια αποικία Ροδίων,
που κάποτε χτίστηκε σε ένα από τα στόμιά του, γύρω από τις Αιγές - νυν
Aigues-Mortes.
Κύρια πόλη τους η Ρόδος
Γαλικίας > Rodes, Rodez (civitas Rutenorum, civitas of the Ruteni > Rutena
και η περιοχή Rouergue > pago Rodonico, Rodengue, Rodergue, Roengue.
Πρωτεύουσά τους, το
Σέγδουνον > λατ. Segodunum.
Έστειλαν 12.000 άνδρες για
να ελευθερώσουν την Αλεσία / Alésia.
Νόμισμά τους η δραχμή. Είχαν βασιλιά ή αρχηγό. Αναφέρονται
ο Άτταλος, ο Τατίνος (από χάλκινα νομίσματά τους), έως και τον 1ο
αι. π.Χ.
Εμφανίζονται στην περιοχή
τουλάχιστον την Εποχή του Σιδήρου (6ος αιώνας π.Χ.).
Βλ. Ιούλιος Καίσαρ, Κικέρων, Στράβων, Πλίνιος, Λουκιανός, Κλ. Πτολεμαίος.
[4] Palart 518.
[5] Στην άλλη πλευρά της πλάκας, έχει μια φυσική
κοιλότητα, στην οποία κάηκε λίπος, πιθανότατα για τον φωτισμό.
[6] Δεν είναι μοναδικό. Παρόμοια χαρακτηριστικά αυτής της
εποχής, συναντάμε σε χαραγμένες φιγούρες στο Neuwied της νυν έκτασης της
Γερμανίας.
[7] Μεταξύ 7 Φεβρουαρίου και 26 Μαΐου 2013 εκτέθηκε στην
έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο με τίτλο «Ice Age Art: Arrival of the Modern
Mind».
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook