Του Γιώργου Λεκάκη
Τα αρχαιότερα – έως τώρα - απολιθώματα
λιονταριού, που ανασκάφηκαν στην Ευρώπη είναι 680.000 χρόνων. Ευρέθησαν κοντά
στο Pakefield του Ηνωμένου Βασιλείου. Αντιπροσωπεύουν τον Panthera leo fossilis
(*).
Παλαιολιθικά απολιθώματα
λιονταριών στην Ευρώπη ανασκάφηκαν επίσης σε Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία,
Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία, Ουγγαρία και Ρωσία.
Στην Ελλάδα τα λιοντάρια
εμφανίστηκαν για πρώτη φορά – βάσει ευρημάτων - πριν από 6.500 – 6.000 χρόνια,
όπως φαίνεται από ένα οστούν εμπροσθίου ποδιού, που βρέθηκε στους Φιλίππους της
Καβάλας Μακεδονίας (**). Με βάση την εμφάνισή τους στην ελληνική μυθολογία, όμως,
κυριολεκτικά ή μεταφορικά, θα πρέπει να ζούσαν πολύ παλαιότερα, διότι η
μυθολογία είναι η ιστορία της Παλαιολιθικής Εποχής.[1]
Νεολιθικής εποχής λείψανα
λεόντων στην Ευρώπη ευρέθησαν επίσης στην αρχαία Θράκη:
- Θραύσμα δοντιού λιονταριού,
στο Karanovo της νυν Βουλγαρίας (υπολογίζεται 6.000 χρόνων),
- Θραύσματα οστών του
σύγχρονου λιονταριού ανασκάφηκαν στην Ουγγαρία και στην περιοχή της Μαύρης
Θάλασσας της Ουκρανίας, τα οποία υπολογίζονται σε ηλικία περίπου 5.500 - 3.000 χρόνων.
- Στην Ρουμανία,
και
- Στην «Ευρωπαϊκή Τουρκία».
Γύρω στο 1000 π.Χ., εξαφανίσθηκε από την Πελοπόννησο.
Το λεοντάρι επιβίωσε στην αρχαία Θράκη (νυν Βουλγαρία) μέχρι τον 4ο - 3ο αιώνα π.Χ.
Εξαφανίσθηκε από την Μακεδονία γύρω στον 1ο αιώνα μ.Χ.
Από την Δυτική Θράκη τον 2ο αιώνα μ.Χ.
Από την Θεσσαλία, πιθανώς, τον 4ο αιώνα μ.Χ.
(*) Abstract
A thorough review of available fossil material of the larger-sized carnivores from the West Runton Freshwater Bed (WRFB) is presented. Both previously-collected and new fossil materials, some from the 1995 mammoth excavation, are taken into consideration, with particular emphasis on taxonomic assignation. Measurement and morphological data on the fossil material are viewed in the light of the evolutionary history of the various lineages, with some interesting results. The ursid remains show a mosaic of both brown and cave bear characteristics, and for the present are classified as Ursus sp. The dog and hyaenid are identified as Canis mosbachensis and Crocuta crocuta, respectively, with possible additional presence of Pachycrocuta (see Appendix). Dental remains of a small cat are assigned to the wildcat lineage but differ from modern Felis silvestris and are tentatively referred to Felis lunensis. There is also evidence for a serval-like cat and an early record of lynx. Within the larger Felidae, fossil evidence of Homotherium latidens and Panthera gombaszoegensis is presented. The large size of the lion, Panthera leo, is confirmed but is considered unexceptional in the context of European Pleistocene lions. The palaeoecology and changing composition of the larger carnivore guild is discussed. The diverse WRFB fauna exemplifies a period of overlap between more archaic and modern assemblages.
ΠΗΓΗ: Lewis M. et.al. «The larger Carnivora of the West Runton Freshwater Bed», στο Quaternary International, https://doi.org/10.1016/j.quaint.2010.06.022, Volume 228, σελ. 116-135, Issues 1–2, 1.12.2010.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- (**) Bartosiewicz, L. (2009). "A Lion's share of attention:
Archaeozoology and the historical record". Acta Archaeologica Academiae Scientiarum Hungaricae. 60 (1): 759–773.
doi:10.1556/AArch.59.2008.2.28.
- Guggisberg C. A. W. "Lion Panthera leo (Linnaeus, 1758)", Wild
Cats of the World, εκδ. Taplinger
Publishing, ΝΥ, 1975.
- Masseti M., Mazza P.P.A. "Western European Quaternary lions: new
working hypotheses" στο Biological
Journal of the Linnean Society, 109 (109), 66–77. doi:10.1111/bij.12032, 2013.
- Schnitzler A.E. "Past and present distribution of the North African-Asian lion subgroup: a review", στο Mammal Review, 41 (3), 220 - 243, doi:10.1111/j.1365-2907.2010.00181.x, 2011.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
[1] Θυμηθείτε την Πύλη των Λεόντων, που σηματοδοτεί την
είσοδο στην πόλη των Μυκηνών, στην Αργολίδα, το χρυσό ρυτό, που βρέθηκε επίσης στις
Μυκήνες, σε σχήμα κεφαλής λέαινας (16ος αιώνας π.Χ.), το λιοντάρι της Κέας
Κυκλάδων, τα λιοντάρια της Δήλου, τα μακεδονικά λιοντάρια (Αμφίπολης,
Χαιρώνειας, κ.ά.), το μωσαϊκό με ποταμοβότσαλα με θέμα κυνήγι λιονταριού στο
οποίο θα συμμετείχε ο Μέγας Αλέξανδρος, από την Πέλλα (4ος αιώνας π.Χ.), τα
λιοντάρια σε αρχαία ελληνικά νομίσματα, κ.ά.
Το δε θέμα του Ηρακλή με
το λιοντάρι της Νεμέας, είναι κοινότατο και πανελλήνιο, όπως και το θέμα λιονταριού
που επιτίθεται σε ταύρο, κ.ά.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook