Ένας αρχαίος… ζογκλέρ σε ετρουσκο-κορινθιακή πόλη! - του Γ. Λεκάκη

Ένας αρχαίος… ζογκλέρ
σε ετρουσκο-κορινθιακή
πόλη…

Του Γιώργου Λεκάκη

Ο «Τάφος των Ζογκλέρ», του 6ου αιώνα π.Χ., βρέθηκε στην ετρουσκική / ελληνική νεκρόπολη Monterozzi[1] της Ταρκυνίας(*), στο Βιτερμπο, του Λατίου, στην Ιταλία.

Το όνομα του τάφου προέρχεται από το θέμα της διακόσμησης, του πίσω τοίχου, η οποία είναι ζωγραφισμένη στους τοίχους του. Πρόκειται για τον εορτασμό με αγώνες, επιδείξεις και χορούς, προς τιμήν του νεκρού.

Ο «ζογκλέρ» εκτελεί τις δεξιότητές του μπροστά σε έναν ηλικιωμένο άνδρα, που κάθεται σε ένα σκαμνί (δεξιά, πιθανότατα ο νεκρός). 

Ένας ακροβάτης πετάει δίσκους / κρίκους προς ένα καλάθι, που μια όμορφη κοπέλλα ισορροπεί στο κεφάλι της!

Ένας αυλητής που παίζει δίαυλο συνοδεύει την παράσταση.

Η τοιχογραφία χρονολογείται γύρω στο 510 π.Χ.

Ο τάφος αποτελείται από έναν ενιαίο χώρο, με αετωματική οροφή, με λέοντες.

Στο πάτωμα υπάρχουν οι εσοχές για τα πόδια του μοναδικού νεκρικού κρεβατιού.

Αν και η αρχαιότερη καταγραφή «ζογκλερικών» ευρέθη στον 15ο τάφο ενός «Αιγύπτιου πρίγκηπος» στην περιοχή Beni Hasan της Αιγύπτου και χρονολογείται στο 1994 - 1781 π.Χ. με επίσης τοιχογραφία, όπου θηλυκές χορεύτριες και ακροβάτισσες πετάνε μπαλλάκια / σφαιρίδια (σύμβολα ουρανίων σωμάτων)[2], ο όρος just προκύπτει από την αρχαία ελληνική λέξη Fεστία[3] και τα παιγνίδια που έπαιζαν γύρω από αυτήν! Εμφανίζεται μετά στα λατινικά (joculari = αστειεύομαι) > παλαιογαλλικά (προ του 14ου αιώνα) jangler > μεσαιωνική λέξη «jogelen» (= διασκέδαση με κόλπα) > joke (αστεϊσμός), joker, κλπ.

(*) Ταρχωνία > Tarchuna, Tarchna (ετρ.) > Tarquinii (ρωμ.) > Tarquinia (ιταλ.).

Η Ταρκυνία ήταν μία από τις αρχαιότερες και σπουδαιότερες πόλεις στην ιταλική χερσόνησο. Σύμφωνα με τους αρχαίους τοπικούς μύθους, ιδρυτής της πόλεως ήταν ο Τάρχων / Τάρκων[1], υιός του Τηλέφου, αδελφός του Τυρρηνού[4], γενάρχη των Ετρούσκων Ελλήνων, ο οποίος την ίδρυσε υπό την καθοδήγηση του ανήλικου μάντη Ταγού. Τάρχων και Τυρρηνός, ήσαν οι ιδρυτές της Ετρουσκικής Δωδεκαπόλεως[5]. Αλλά η Ταρχωνία / (το) Ταρχώνιον άκμασε πολύ, και ακόμη περισσότερο όταν έφθασε σε αυτήν το 655 π.Χ. ο Δωριεύς Βακχιάδης Δημάρατος εκ Κορίνθου, με Έλληνες εργάτες και τεχνίτες. Αυτοί την έκαμαν πολύ πλούσια πόλη. Εισήγαγαν τα γράμματα και έφτασαν την κεραμική της περιοχής σε ύψιστα επίπεδα. Οι απόγονοι δε του Δημαράτου ήταν οι τελευταίοι βασιλείς της Ρώμης: Ταρκύνιος ο Πρεσβύτερος και Ταρκύνιος ο Υπερήφανος - και σύμβουλοι όταν ανακηρύχθηκε η Ρωμαϊκή Δημοκρατία!

Η Ταρχωνία μεγάλη εμπορική δύναμη ήδη από τον 8ο αιώνα π.Χ. λόγω των ορυκτών πόρων της, από τους λόφους Tolfa, μέσω Άγυλλας χρησιμοποιούσε στο λιμάνι των Πύργων.

Αναρίθμητες λατρευτικές τελετές των Ταρκύνιων διεσώθησαν στους Ρωμαίους. Στους δε αυτοκρατορικούς χρόνους εξακολουθούσε να υπάρχει το «Κολλέγιο των 60 Ιερέων» - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΡΟΣΕΧΩΣ

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις». Γ. Λεκάκης «Λεξικό των παραδόσεων».

        - Bonfante G., L. Bonfante «The Etruscan Language: An Introduction», 2002.

        - Chisholm, 1911.

        - Grey H. The Rasena».

        - Λυκόφρων.

        - Thomson de Grummond N. «Etruscan Myth, Sacred History, and Legend», στο Foundation Myths and Legends.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] Πρόκειται για την κύρια νεκρόπολι της Ταρχωνίας (μέρος της είναι επισκέψιμο σήμερα), με περίπου 6.000 τάφους. Τουλάχιστον 200 έχουν πανέμορφες τοιχογραφίες. Οι ζωγραφισμένες σκηνές είναι μιας ποιότητας σχεδόν απαράμιλλης στον κόσμο των Ετρούσκων Ελλήνων, και δίνουν μια πολύτιμη εικόνα του μυστικού κόσμου τους, που σπάνια τεκμηριώνεται σε κείμενα. Δείχνουν συμπόσια με χορούς και μουσική, αθλητικές εκδηλώσεις, μυθικές και ερωτικές σκηνές

Τοιχογραφία με ερωτική πράξη δύο ανδρών και μας γυναικός,
από τάφο στην Ταρχωνία Ετρουρίας
(Tomba della Fustigazione / Τάφος του Μαστιγίου).

Στην ύστερη περίοδο δε απεικονίσθηκαν δαίμονες του Κάτω Κόσμου που συνόδευαν τους νεκρούς στο ταξείδι τους στο υπερπέραν, σκηνές στον Κάτω Κόσμο, καθώς και πομπές ιερέων και άλλα σύμβολα της τάξης των επιφανών μελών των οικογενειών που ήταν θαμμένα εκεί. Διάσημοι οι τάφοι των Ταύρων, των Λεοπαρδάλεων, κ.ά.

[2] Βλ. P. J. Beek, A. Lewbel «The Science of Juggling», Scientific American, 1995.

[3] Fεστία > Vestia, Vesta < ίσταμαι, ιστίον κλπ. Εκεί που διατηρείται αναμμένο το πυρ της οικίας, και άρα σημείο γύρω από το οποίο ίστανται / στέκονται όλοι… Αυτός που άπτει (ανάβει) την εστία > Ήφαιστος.

[4] Υιός του Τηλέφου και της Ιέρας, αδελφός του Τάρχωνος και του Λυδού. Ο Τυρρηνός εταξείδευσε από την Λυδία, μαζί με την σύζυγό του Σαρδώ (η οποία ονομάτισε την Σαρδηνία) την Ιταλία. Γι’ αυτό πολλοί θεωρούν κοιτίδα των Ετρούσκων την Λυδία, μη αναφέροντας όμως, την πρωτοελληνική αυτή σειρά.

Υπάρχουν άλλοι δύο ήρωες με αυτό το όνομα, υιοί:

            - του Άτυος και της Καλλιθέας.

            - του Ηρακλή και της Ομφάλης.

Βλ. Διονύσιος Αλικαρνασσεύς «Ρωμαϊκή Αρχαιολογία», Α΄,30. Ηρόδοτος «Ιστορίαι», Βιβλίο Α΄,94.

[5] ομοσπονδία 12 πόλεων.


αρχαιος ζογκλερ ετρουσκικη κορινθιακη πολη Ταφος των Ζογκλερισμος Giocolieri, 6ος αιωνας πΧ ετρουσκοι νεκροπολη μοντεροζι Monterozzi Ταρκυνια Βιτερμπο / Viterbo, Λατιο λατσιο Lazio, αρχαια ιταλια, ταφοι διακοσμηση τοιχος, ζωγραφικη τοιχοι εορτασμος αγωνες, επιδειξεις χορος, νεκρος ζογκλερικα δεξιοτητα ηλικιωμενος ανδρας σκαμνι νεκρος ακροβατης δισκος / κρικος καλαθι, κοπελλα ισορροπια κοπελα κεφαλι αυλητης διαυλος παρασταση τοιχογραφια 510 αετωμα πατωμα εσοχη ποδια νεκρικο κρεβατι αρχαιοτερη ζογκλερικο Αιγυπτιος πριγκηπας πριγκηψ μπενι χασαν Beni Hasan Αιγυπτος 2η χιλιετια 1994 - 1781 πΧ θηλυκα χορευτρια ακροβατισσα μπαλα μπαλλα μπαλλακι / σφαιριδιο συμβολο ουρανιο σωμα ζαστ just ελληνικη λεξη Fεστια παιγνιδι λατινικα joculari = αστειευομαι παλαιογαλλικα jangler μεσαιωνικη λεξη jogelen διασκεδαση κολπα κολπο τζοουκ joke αστεισμος, τζοκερ, joker, Ταρχωνια > Tarchuna Tarchna ετρουσκικα > Tarquinii ρωμαικα > Tarquinia ιταλικα Ταρκινια αρχαιοτερος ιταλικη χερσονησος αρχαιος τοπικος μυθος, ιδρυτης Ταρχων / Ταρκων Τηλεφος Τυρρηνος γεναρχης Ετρουσκος Ελληνες καθοδηγηση ανηλικος μαντης Ταγος Τυρηνος, ιδρυτες Ετρουσκικη Δωδεκαπολις Δωδεκαπολη 12πολις 12πολη Ταρχωνιον Ταρχωνιο Ακμη 7ος αιωνας 655 Δωριευς Βακχιαδης Δημαρατος Κορινθος εργατες και τεχνιτες γραμματα κεραμικη απογονοι βασιλεις της Ρωμης Ταρκυνιος ο Πρεσβυτερος και Ταρκινιος ο Υπερηφανος συμβουλος ρωμη Ρωμαικη Δημοκρατια εμποριο 8ος ορυκτα λοφος τολφα Tolfa, Αγυλλα αγυλα λιμανι Πυργοι λατρεια λατρυτικες τελετες Ταρκυνιοι Ρωμαιοι αυτοκρατορικα χρονια εταιρεια Κολλεγιο των 60 Ιερεων εξηντα εταιρια κολεγιο νεκροπολις σκηνες μυστικος κοσμος σπανια τεκμηριο κειμενα συμποσιο χοροι μουσικη, αρχαιος μουσικος αθλητικες εκδηλωσεις, ερωτικες και μυθικες σκηνη δαιμονας δαιμων Κατω Κοσμος νεκροι ταξειδι υπερπεραν, θανατος πομπη ιερεις ιερεας ιερευς συμβολα ταξη οικογενεια Ταυρων, Λεοπαρδαλεις Ταυρος, Λεοπαρδαλις, Λεοπαρδαλη ερωτικη πραξη ανδρες γυναικα Tomba della Fustigazione Μαστιγιο Μαστιγωμα πεολειχια ερως ερωτας εστια > Vestia, Vesta < ισταμαι, ιστιον ιστιο φωτια πυρ οικια σημειο απτω αναβω ηφαιστος Ιερα Λυδος ταξιδι Λυδια, Σαρδω Σαρδηνια κοιτιδα των Ετρουσκων πρωτοελληνες ηρωας ατυς σεξ Καλλιθεα Ηρακλης Ομφαλη Διονυσιος Αλικαρνασσευς Ρωμαικη Αρχαιολογια Ηροδοτος ομοσπονδια 12 πολεις λεοντες λεοντας λεονταρι λεων λιονταρι
Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

    ΣΧΟΛΙΑ
    ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ