Ο Τιτάν βασιλιάς των Ελλήνων,
που λατρεύθηκε και ως πρωτοθεός τους, Κρόνος[1], ηγέτης
και νεότερος της α΄ γενεάς Τιτάνων, των θεϊκών απογόνων της αρχέγονης Γαίας(*) (Μεγάλης Μητέρας) και του Ουρανού[2], ανάμεσα
σε άλλα, έκανε πολλές αποικίες, τόσο προς δυσμάς – βλ. ΕΔΩ - (άλλωστε εκ του βασιλέα Κρονου η crown) όσο και προς
ανατολάς[3], προς
βοράν και προς νότον…
Και στην Αίγυπτο άφησε σπορά.
Οι Κρονίδες ταξείδευσαν και βασίλεψαν σε πολλά μέρη. Άλλωστε αυτό μαρτυράται γραπτώς
και στην Στήλη του Όσιρι: «Πατέρας μου είναι ο Κρόνος, ο πιο νέος απ' τους
θεούς. Είμαι ο Όσιρις ο βασιλεύς που εκστράτευσε σ' όλες τις χώρες μέχρι τα
ακατοίκητα μέρη των Ινδιών και στις χώρες του βορρά ως τις πηγές του Ίστρου και
πάλι στα υπόλοιπαμέρη μέχρι τον Ωκεανό. Είμαι ο μεγαλύτερος υιός του Κρόνου,
βλαστάρι από όμορφο κι ευγενικό αυγό, γεννήθηκα από σπόρο συγγενή με την ημέρα».[4]
Τα τοπωνυμια Κρόνιο /
Κρόνιον, Κρονία Αλς[5], κλπ. τα
μαρτυρούν όλα αυτά. Αρκεί κανείς να ψάξει περισσότερο και βαθύτερα…
Ο θεός των Ελλήνων, Κρόνος, στην Αίγυπτο παραλλάχθηκε σε θεό της Γαίας(*) (> Geb[6]) για τους Αιγυπτίους. Στην τοπική εικονογραφία των θεών, ο Geb απεικονιζόταν ως άνθρωπος με ιδιότητες του Κρόνου! Οι Αιγύπτιοι ιερείς του αυτοπροσδιορίζονταν στα αιγυπτιακά κείμενα ως ιερείς του «Soknebtunis-Geb». Αλλά στα ελληνικά κείμενα ως ιερείς του «Soknebtunis-Cronus»!
Τα ονόματα που σχηματίσθηκαν
από το όνομα του θεού Κρόνου, ειδικά το όνομα Κρόνιον, ήταν ιδιαιτέρως δημοφιλή
στην Αίγυπτο… Το δε όνομά του Κρόνου, έμεινε ως καταγωγικό ευγενείας στην
περιοχή («Κρόνιος»), όπως θα δούμε παρακάτω… Άλλωστε οι θεοί και οι Έλληνες
συχνά-πυκνά κατέφευγαν στην «εξοχή» τους, την χώρα υπτίως του Αιγαίου, Αίγυπτο,
όταν την Ελλάδα την μάστιζαν ηφαίστεια και κατακλυσμοί… Ο Μίνως εβασίλεψε στην
Αίγυπτο προ κατακλυσμού[7]. Άλλος
βασιλιάς της Αιγύπτου, ήταν ο θαλάσσιος δαίμων Πρωτεύς[8] και ο
υιός του Θεοκλύμενος…
Ο Τιτάν Κρόνος ίδρυε αποικίες
που έδινε το όνομα της καταγωγής του, Τιτάνη[9]: Μια από
τις νότιες αποικίες του Κρόνου ήταν η Τιτάνη Αιγύπτου. Οι Τιτάνες και η Τιτάνη
με τις χιλιετίες ξεχάστηκαν και η πόλις έμεινε παραφασμένη ως Τιτώνη / Τουτώνη
/ Τεμπτύνη / Τευτωνίς[10], κλπ.…
Σημαντικός ναός του Κρόνου στην
Αφρική υπήρχε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, την Καρχηδόνα και στην Μαυριτανία[11].
Αλλά η Τιτάνη ήταν μια πόλη
στην ελληνική επαρχία της όασης του Φαγιούμ στην Κάτω Αίγυπτο. Δεν
ξέρουμε πώς ήταν η πόλις στα χρόνια του Κρόνου… Πολλά δεν ξέρουμε από την εποχή
αυτού του μεγάλου Έλληνα βασιλέα…
Στα νεώτερα χρόνια
επανιδρύθηκε περίπου το 1800 π.Χ. από τον Έλληνα βασιλιά της 12ης
Δυναστείας, φαραώ Λάχαρη[12]. Στην
δεύτερη ζωή της είχε και πάλι πολλά ελληνικά κτήρια. Ήταν μια πλούσια κωμόπολη
και πολύ σημαντικό περιφερειακό κέντρο και κατά την περίοδο των Πτολεμαίων
Μακεδόνων.
- Εγχειρίδια ιερέων, τελετουργικά εγχειρίδια, θρησκευτική ποίηση, εκπαιδευτικό υλικό, έγγραφα για την μαγεία[15], κλπ.
Το ¼ των παπύρων αποτελείται από αφηγηματικό υλικό:
- Ιστορίες για φαραώ και μύθους.
Το υπόλοιπο του αρχείου περιέχει επιστημονικά κείμενα:
- Προβλέψεις, αστρονομία, αστρολογία, ιατρική[16], και σοφία.
Ολοι αυτοί οι πάπυροι δίνουν πληροφορίες για το πώς ζούσαν οι άνθρωποι
στην πόλη. Για παράδειγμα, βρέθηκε ένας πάπυρος που έδινε «πρακτικά» από μια
συνάντηση μιας ομάδας ιερέων. Σε αυτόν τον πάπυρο υπήρχαν τα ονόματα των
ιερέων, το θέμα της συνάντησης και μια ημερομηνία (περιόδου Πτολεμαίων). Δύο
διαφορετικά αρχεία αναφέρουν την παρουσία κέντρου διοίκησης που ονομάζουν
«Διοικητικό Αρχείο» ή «Γραφείον». Το πρώτο αρχείο περιέχει παπύρους από το 20
π.Χ. και 56 μ.Χ. εκ των οποίων οι 186 αφορούν επίσημα θέματα του Γραφείου, που
διοικείται από τον Απίωνα και τον υιό του, Κρόνιο, όπως συμβόλαια και εκθέσεις.
Άλλοι 6 πάπυροι ασχολούνται με τα ιδιωτικά συμφέροντα του Κρονίου. Το δεύτερο
αρχείο περιέχει 5 πάπυρους από το 112 μ.Χ. έως το 139 μ.Χ. Πρόκειται για αρχαίες
διαθήκες. Σε μια από αυτές τις διαθήκες υπάρχει ένα σημείωμα από τον Απολλώνιο
Λούριο, τον τότε επί κεφαλής του Γραφείου. Μια καταγραφή αναφέρει την παρουσία
σιταποθήκης στην Τιτάνη. Οι 4 πάπυροι του 155 π.Χ. έως το 153 π.Χ. γράφτηκαν
από καπετάνιους, που φόρτωσαν σιτηρά στο λιμάνι της Καινης, μια
πόλη-λιμάνι ανατολικά της Τιτανίδος. Αναφέρουν ότι το σιτάρι τους παρέδωσε ο Petaherpsenesis, επί κεφαλής του σιτοβολώνα / σιτολόγος της Τιτάνης. Άλλο
αρχείο 47 παπύρων, με συμβάσεις, μητρώα και αποδείξεις πληρωμής ανακτήθηκε στο
περίβλημα των μουμιοποιημένων κροκοδείλων από έναν τάφο! Πολλοί από τους
πάπυρους από αυτό το αρχείο είναι κατακερματισμένοι και επομένως πολύ δύσκολο
να διαβαστούν. Οι πάπυροι αυτοί αφορούν τους κατοίκους της Τιτάνης, αλλά και
άλλων γύρω χωριών όπως της Κερκεόσιρις και της Θεογονής.
Με βάση τους παπύρους –
ντοκουμέντα, είναι δυνατόν να αποκτηθούν ενδιαφέρουσες γνώσεις για την ζωή των
ιερέων του τοπικού κύριου θεού, Κρόνου. Για παράδειγμα, ένα βασικό κείμενο για
την κατανόηση μιας σημαντικής μεταρρύθμισης γης στην Αίγυπτο, στην αρχή της
ρωμαϊκής κυριαρχίας, προέρχεται από την Τιτάνη: Οι ιερείς του ναού του Κρόνου διαπραγματεύθηκαν με τον έπαρχο της Αιγύπτου (24 - 22 π.Χ.) να μετατραπεί η γη
τους σε κρατική γη. Σε αντάλλαγμα, οι ιερείς και οι απόγονοί τους επρόκειτο να
λάβουν το προνόμιο να μισθώνουν ένα συγκεκριμένο τμήμα αυτής της γης, του πρώην
ναού. Το 71/72 μ.Χ., οι ιερείς του Κρόνου απευθύνθηκαν στον έπαρχο, επειδή
είχαν διαφωνία με έναν τοπικό αξιωματούχο, για την φορολόγηση αυτών των
οικοπέδων. Μια άλλη ομάδα παπύρων αποκαλύπτει ότι στην δεκαετία του 120 μ.Χ. ο
προφήτης / αρχηγός των τελετουργιών του ναού ήταν ταυτόχρονα και προφήτης ενός
ιερού του θεού Sobek στην πόλη Άκωρις[17] της Μέσης
Αιγύπτου - 100 χλμ. μακριά από την Τιτανίδα πόλη!..
Αλλά η πιο σημαντική από τα
ευρήματα στους παπύρους της Τιτανίδος είναι η γραπτή πληροφορία πως ο Δίκτυς ο
Κρης, εκ Κνωσού, θρυλικός σύντροφος του Ιδομενέα, κατά την διάρκεια του Τρωικού
εμφυλίου των Ελλήνων Πολέμου, ήταν στ’ αλήθεια συγγραφέας ενός ημερολογίου των τρωικών
γεγονότων, από το οποίο άντλησε υλικό και ο Όμηρος για την «Ιλιάδα». Άρα υπήρχε
συντεταγμένη γραφή προ Ομήρου! Οι σύγχρονοι μελετητές διαφωνούσαν ως προς το
έαν υπήρχε πραγματικά κάποιο ελληνικό πρωτότυπο για την «Ιλιάδα». Αλλά κάθε
αμφιβολία για το θέμα διαλύθηκε με την ανακάλυψη ενός θραύσματος – πάντα στα
ελληνικά! - μεταξύ των παπύρων της Τιτανίδος, που βρέθηκαν από τον Bernard Grenfell
και τον Arthur Hunt το
1899 - 1900. Αποκάλυψε δε ότι η λατινική μετάφρασις του Δίκτυος (επί Νέρωνος)
ήταν μια ακριβής μετάφραση του ελληνικού του ημερολογίου…[18] -
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ: Γ. Λεκάκης «Ο Όμηρος, οι σχολιαστές του και άλλες πηγές για τα ομηρικά».
Άλλος σημαντικός πάπυρος
διασώζει μέρος του έργου του Σοφοκλή «Ίναχος[19]»,
πιθανότατα σατυρικό - σώζονται μόνον ορισμένα θραύσματα, που βρέθηκαν στην
Οξύρρυγχο και την Τιτάνη Αιγύπτου.[20] Ο
Ίναχος μετατρέπεται από μεγαλοπρεπής σε δυστυχής, μέσω της ανεκπλήρωτης αγάπης
του για την κόρη του Δία, Ιώ. Ο Ερμής φορά τον «σκούφο του σκότους», καθιστώντας
τον αόρατο. Παίζει αυλό, στα μυστήρια των σατύρων. Ο Άργος και η Ίρις, εμφανίζονται
και οι δύο ως αγγελιοφόροι της Ήρας. Ένας «ξένος» μετατρέπει την Ιώ σε δαμάλα,
με το άγγιγμα ενός χεριού. Στο τέλος οι σάτυροι ελευθερώνονται από την δουλεία
τους, για να γίνουν βοσκοί του Ινάχου…
Μεταξύ των παπύρων της Τιτανίδος
διασώζονται επίσης πολλά αστρονομικά και αστρολογικά κείμενα,
συμπεριλαμβανομένων πολλών αντιγράφων αυτού που τώρα ονομάζεται Book of Nut, που αρχικώς είχε τον τίτλο «Βασικές αρχές της πορείας των
αστεριών / The Fundamentals of the Course of the Stars» και εξηγεί την έννοια
της ανατολής του Ηλίου ως μυθολογική αναγέννηση.
Και στον Μεσαίωνα, η πόλη ήταν ένα σημαντικό κέντρο αντιγραφής χειρογράφων των κοπτικών! Τουλάχιστον 13 γνωστά χειρόγραφα αντιγράφηκαν εκεί, μεταξύ 861 και 940 μ.Χ.
ΠΗΓΕΣ:
- Coquin R.-G. στην Κοπτική
Εγκυκλοπαίδεια, εκδ. Macmillan, 1991.
- Hickey Todd M., Lippert S., Schentuleit M. (επιμ.) «Down and Out in Late Antique Tebtunis?», εκδ. Harrassowitz, Wiesbaden, 2007.
- König J., Oikonomopoulou K., Woolf Gr. «Ancient Libraries», Cambridge
University Press, 2013.
- Lieven Al. von «Translating the Fundamentals of the Course of the
Stars», A. Imhausen και T. Pommerening (επιμ.), στο Writings of Early
Scholars in the Ancient Near East, Egypt, Rome, and Greece: Translating Ancient
Scientific Texts, vol. 286 of Beiträge zur Altertumskunde, εκδ. Walter de Gruyter, 2010.
- Monson A. «From the Ptolemies to the Romans. Political and Economic
Change in Roman Egypt», εκδ. Cambridge Univ.
Press. 2012.
- Rondot V. «Derniers visages des dieux dʼÉgypte. Iconographies, panthéons
et cultes dans le Fayoum hellénisé des IIe–IIIe siècles de notre ère», εκδ. Presses de lʼuniversité Paris-Sorbonne; Éditions du
Louvre, Παρίσι, 2013.
- Sippel Benjamin «Gottesdiener und Kamelzüchter: Das Alltags - und
Sozialleben der Sobek - Priester im kaiserzeitlichen Fayum», εκδ. Harrassowitz, Wiesbaden, 2020.
- Wegner W. «Ein bislang unerkannter Beleg für eine Personalunion der
Prophetenstellen der Tempel von Tebtynis und Akoris», στο Studi di Egittologia e di Papirologia: rivista
internazionale. 8: 113–118.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Cronus, Cronos, Kronos.
[2] Οι θεότητες Φόρκυς, Κρόνος και Ρέα ήταν τα μεγαλύτερα
παιδιά του Ωκεανού και της Τηθύος – Πλάτων.
[3] Η Βύβλος του Λιβάνου ιδρύθη από τον Κρόνο.
[4] «χαῖρε χαῖρε Αἴγυπτε ἡ θρέψασά με. Πατὴρ μέν ἐστί μοι
Κρόνος νεώτατος θεῶν ἁπάντων, εἰμὶ δὲ Ὄσιρις ὁ βασιλεύς, ὁ στρατεύσας ἐπὶ πᾶσαν
χώραν ἕως εἰς τοὺς ἀοικήτους τόπους τῶν Ἰνδῶν καὶ τοὺς πρὸς ἄρκτον κεκλιμένους,
μέχρι Ἴστρου ποταμοῦ πηγῶν, καὶ πάλιν ἐπὶ τἄλλα μέρη ἕως ὠκεανοῦ. εἰμὶ δὲ υἱὸς
Κρόνου πρεσβύτατος, καὶ βλαστὸς ἐκ καλοῦ τε καὶ εὐγενοῦς ᾠοῦ σπέρμα συγγενὲς ἐγεννήθην
ἡμέρας». – βλ. Διόδωρος Σικελιώτης - Βιβλίο 1 -27.
[5] Κρονία Άλς ελέγετο η Αδριατική, ο βόρειος Ατλαντικός
ωκεανός, κ.ά. Και όλοι οι μελανόνεφοι τόποι.
[6] θεός της γης, μέλος της Εννεάδας της Ηλιουπόλεως,
πατέρας φιδιών, το γέλιο του οποίου δημιουργεί τους σεισμούς και επιτρέπει στις
καλλιέργειες να αναπτυχθούν!
[7] Βλ. Μανέθων.
[8] Ο Πρωτέας στην Θράκη, νυμφεύθηκε την νύμφη, Κορώνη.
Απέκτησαν δυο υιούς, οι οποίοι όμως έκαναν κατάχρηση εξουσίας. Τότε ο Πρωτέας
αιτήθηκε στον Ποσειδώνα να τον γυρίσει πίσω στην Αίγυπτο. Ο θεός έφτιαξε έναν
δρόμο, επάνω από την θάλασσα, μέχρι την Αίγυπτο! Έτσι ο Πρωτέας έφθασε μέχρι
την χώρα της Αφρικής δίχως να βραχεί! Άλλωστε η θάλασσα δεν είναι παρά «τα
δάκρυα του Κρόνου» (Πυθαγόρας). Ο μύθος μπορεί να χρονολογηθεί, αφού όντως
υπήρχε μια στενή λωρίδα γης, κάτω από την Ιταλία, στην Μεσόγειο, που ένωνε την
Ευρώπη με την Αφρική, ίσως πριν 25.000 χρόνια… Το όνομά του φαίνεται να
παρέμεινε ως αξίωμα, διότι έναν Πρωτέα συναντά ο Μενέλαος στην νήσο Φάρο στις
εκβολές του Νείλου, καθώς αναζητά την αρπαγείσα Ωραία Ελένη…
[9] Στην Ελλάδα πόλεις με αυτό το όνομα υπάρχουν στην
Σικυωνία Κορινθίας (Τίτανα), την Θεσπρωτία (Γίτανα / Γιτάνη), κ.ά. Στην Τιτάνη
συλλατρεύονταν ο Ευαμερίων, ο Αλεξάνωρ(**) και η Υγιεία - στο ιερόν του
Ασκληπιού (Παυσανίας, Β,11,7). Ο Ευαμερίων είναι σχετικός με τον Τελεσφόρο της
Περγάμου και με τον Άκεσι της Επιδαύρου. Αρχαϊκές θεότητες των πρωτοελλήνων,
της Κρονία εποχής, προ Δωδεκαθέου.
(**) Υιός του Μαχάωνος, άρα
εγγονός του Ασκληπιού. Αδελφός του ο Σφύρος (ιδρυτής επίσης Ασκληπιείου στο
Άργος), ο Πολεμοκράτης, ο Άλκων, κ.ά. Στην Τιτάνη τον τιμούσαν με ιλαστήριες
θυσίες μετά το ηλιοβασίλεμα.- βλ. Παυσανίας Β,23,4.
[10] Touton, Tutun,
Tebtunis / Tebtynis, Tepten, Tynis(***) - νυν 4 χλμ. νότια του Tell Umm el-Baragat. Είναι πιθανόν να ταυτίζεται με την κατοπινή Θεοδοσιούπολη, η οποία
μαρτυράται μόνο από την ύστερη αρχαιότητα. Η Θεοδοσιούπολις ανήκε στην επαρχία
Αρκαδίας βόρεια της Μεγάλης Ερμούπολης. Η παλαιοχριστιανική επισκοπή της
Θεοδοσιουπόλεως Αρκαδίας είναι πλέον τιτουλαριακή επισκοπή. Ανήκε στην
εκκλησιαστική επαρχία Ossirinco (Οξυρρύγχου) και δεν έχει καταληφθεί από το
1967.
(***) Ίσως σχετική με τους
Τιτάνες και η Τύνη / Τυνησία, όπου στην Καρχηδόνα ήταν σημαντικός ναός του Κρόνου.
[11] Η Μαυριτανία ήταν εύφορη με την γεωργία. Ο Κρόνος
ήταν ο θεός των καλλιεργειών. Σε όλην την Μαυριτανία ναοί αφιερώθηκαν στον
Κρόνο. Και στην Καισάρεια (30 μ.Χ.), υπήρχε ναός του «Κρόνου των Καλλιεργειών»
(frugifer dues). Οι ιερείς του προσευχόταν υπέρ υγείας, αλλά και για την υγεία
του θεοποιημένου Πτολεμαίου Μαυριτανίας.
[Μαυριτανία < μαύρη + Τιτανία;
Ίσως οι χώρες / περιοχές με κατάληξη -τανια, να έχουν σχέση με τους Τιτάνες].
[12] Ή Μάρης - γνωστότερος ως… Άμμων > Amenemhat /
Amenemhet III. – βλ. Αιγύπτιου ιερέως Μανέθωνος «Αιγυπτιακά», Ιώσηπος,
Αφρικανός, Ευσέβιος και Σύγκελλος. Ήταν ο 35ος βασιλιάς της Θήβας
Αιγύπτου. Κατά την διάρκεια της βασιλείας του, η Αίγυπτος έφθασε στο
πολιτιστικό και οικονομικό αποκορύφωμά της στο Μέσο Βασίλειο.
[13] Βλ. γαλλοϊταλικές ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν από
το Ifao, υπό την διεύθυνση του Claudio Gallazzi
του Ινστιτούτου Παπυρολογίας του Πανεπιστημίου του Μιλάνου.
Στο Tebtunis archive
(CTP) θα βρείτε:
- vol. I, επιμ. - μτφρ. – σημ. Bernard P.
Grenfell, Arthur S. Hunt και J. Gilbart Smyly,
1902.
- vol. II, επιμ. - μτφρ. – σημ. Bernard P. Grenfell, Arthur S.
Hunt και J. Edgard Goodspeed, 1907.
- vol. III αρ. 1, επιμ. - μτφρ. – σημ. Arthur S. Hunt και J. Gilbart Smyly, 1933.
Στον Πάπυρο Carlsberg 302
σώζεται δικαστικό έγγραφο της πόλεως. Ας μην ξεχνάμε πως στην αρχαία Αίγυπτο ο
Αιγύπτιος αρχιερεύς - δείγμα δικαίου ανθρώπου - όταν εκτελούσε καθήκοντα
δικαστή, κρεμούσε από τον λαιμό του ένα ιδιαίτερο περίαπτο από ζαφείρι, που
έφερε το ελληνικό όνομα Αλήθεια, η οποία ήταν πλάσμα του Προμηθέως και
λογιζόταν θυγατέρα του Κρόνου(4*), θεά-[προσωποιποίηση της αλήθειας – βλ.
Κλαύδιος Αιλιανός «Ποικίλη Ιστορία» (14.34).
(4*) ή του Δία (Πίνδαρος).
[14] Συλλογή Tebtunis Papyri των
Grenfell και Hunt, στην Βιβλιοθήκη Bancroft
του Πανεπιστημίου Berkeley της Καλιφόρνια ΗΠΑ!
[15] Σε πάπυρο αναφέρεται ότι ο Imhotep αντιμετώπισε μια
Ασσύρια μάγισσα σε μονομαχία μαγείας! – βλ. K. Ryholt «The Assyrian
invasion of Egypt in Egyptian literary tradition», στο Assyria and Beyond, Nederlands Instituut voor het
Nabije Oosten, 2004. Και Hickey Todd M.,
O'Connell El. «The Hearst Medical Papyrus», The Center for the Tebtunis Papyri,
Bancroft Library, University of California, Berkeley, 2003.
[16] Ο πάπυρος Hearst / Hearst Medical
Papyrus, επήρε το όνομά του από την Phoebe Hearst. Περιέχει 260 παραγράφους σε 18 σελίδες με ιατρικές
συνταγές, γραμμένες στα ιερογλυφικά, για θεραπείες για προβλήματα που
σχετίζονται με το ουροποιητικό σύστημα, το αίμα, τα μαλλιά, τα δήγματα (από
ανθρώπους, χοίρους και ιπποπόταμους), «ένα δόντι που πέφτει», «θεραπεία του
πνεύμονα», ξόρκι για την «αρρώστια των Χαναναίων», «όταν το σώμα είναι
ανθρακόμαυρο με κηλίδες άνθρακα», πιθανώς η τουλαραιμία, μια από τις «μάστιγες»
των Υξώς. Χρονολογείται στο πρώτο μισό της 2ης χιλιετίας π.Χ.
Θεωρείται σημαντικό χειρόγραφο. Κάποιοι το αμφισβητούν.
[17] Ακορίς ή Τήνις(***) (Akoris) νυν Ελ Τιχνά Γαμπάλ 12 χλμ. βόρεια της Μινύας, στην ανατολική όχθη του Νείλου. Στον αρχαιολογικό χώρο έχουν βρεθεί πολλές ελληνικές επιγραφές – ΔΕΙΤΕ τες ΕΔΩ- , 2 χλμ. από την αρχαία πόλη έχει ανευρεθεί νεκρόπολη του Παλαιού Βασιλείου ναοί στην Αρτέμιδα, στον Κάστορα και τον Πολυδεύκη (Διόσκουροι), στην Αθωρ, στον Άμμωνα, στον Σομπέκ, πολλοί τάφοι της ελληνορωμαϊκής περιόδου, κλπ.
[18] ΠΗΓΕΣ:
- Chisholm H. επιμ. «Dictys
Cretensis», στην εγκυκλ. Britannica, vol. 8 (11η έκδ..), εκδ. Cambridge University Press, 1911.
- Griffin N. E. «The Greek Dictys», στο The American
Journal of Philology 29.3, 1908.
[19] Ο Αίγυπτος προερχόταν από την αργίτικη γενεά του
Ινάχου.
[20] Ένα πρόσθετο θραύσμα παπύρου του «Ινάχου» του
Σοφοκλέους δημοσιεύτηκε το 1960. – βλ. James Adam «The Republic of
Plato Book», R. Seaford «Black Zeus in Sophocles' Inachos"», The Classical
Quarterly New Series, 30.1, 1980. «Die Netzfischer des Aischylos und der Inachos
des Sophokles», εκδ. Beck, Μόναχο, 1938. R. Pfeiffer «Ein neues Inachos-Fragment des
Sophokles» εκδ. Beck, Μόναχο, 1958. R. J. Carden «The Papyrus Fragments of
Sophocles», εκδ. de Gruyter, 1974.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook