Η άγνωστη σφαγή στο Οικονομείο Ανατολικής Θράκης – Η πρώτη σφαγή των Ελλήνων από Τούρκους! - του Γ. Λεκάκη

Η άγνωστη σφαγή στο Οικονομείο

Ανατολικής Θράκης

Η πρώτη σφαγή των Ελλήνων από Τούρκους

Του Γιώργου Λεκάκη

Μία από τις πρώτες σφαγές της Γενοκτονίας Ελλήνων από τους Τούρκους, συνέβη στις 25 Ιανουαρίου 1913 στο Οικονομείο(*) της Ανατολικής Θράκης, 35 χλμ. μόνο από την Κωνσταντινούπολη (!)…

Περίπου 140 Έλληνες άνδρες οδηγήθηκαν στην ακτή, και εν συνεχεία σφαγιάστηκαν από 500 Τούρκους...

Από τους πρώτους που σφαγιάστηκαν ήταν ο αρχιμανδρίτης ιερεύς Νεόφυτος, και ο πρεσβύτερος Σταύρος, οι οποίοι κρεμάστηκαν και μετά τους έκαψαν ζωντανούς… Εν συνεχεία, η οικογένεια του Πρεσβυτέρου κατακρεουργήθηκε…

Όλα άρχισαν όταν το τουρκικό πολεμικό «Ιδζλάλ», μετά την αποτυχία του να προσορμίσει στο λιμάνι των Επιβατών, εν τέλει προσορμίστηκε στο γειτονικό Οικονομείο. Αποβιβάστηκαν 500 Τούρκοι στρατιώτες. Ο αρχηγός των Τσετών ετοποθέτησε στρατιώτες γύρω από το χωριό, και δεν άφηναν να φύγει κανείς. Εζήτησε από τον μουχτάρη να συγκεντρώσει όλους τους άνδρες (ηλικίας 15 ετών και άνω) στο «Αρχιγένειο(**) Δημοτικό Σχολείο» του Οικονομείου. Οδηγούνταν κατά ομάδες στην παραλία και εκτελούνταν… Όταν οι κάτοικοι κατάλαβαν τι γίνεται, έφευγαν πανικόβλητοι προς πάσα κατεύθυνση. Οι σκηνές που διαδραματίστηκαν δεν είχαν προηγούμενο… Οι Τσέτες κυνηγώντας τους άμαχους μπήκαν στο χωριό Αιγιαλοί, όπου και εκεί εσκότωναν όποιον εύρισκαν μπροστά τους… Στην συνέχεια κατευθύνθηκαν στο Εξάστερο, όπου και εκεί συνέχισαν την σφαγή... και προς τους Επιβάτες, όπου - αφού εσκότωσαν στον δρόμο 4 άτομα - συνέλαβαν τον μουχτάρη Κωνσταντίνο Βέικο[1] και άλλους 4, τους οποίους μετέφεραν και εκτέλεσαν στο Οικονομείο. Ο αριθμός των θυμάτων ποικίλει (96 – 140 άτομα)…

Θεωρείται η πρώτη καταγεγραμμένη έκφανση της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Ανατολής…

Είχε προηγηθεί, επί Α΄ Βαλκανικού Πολέμου η κατάληψη της πόλεως από τους Βουλγάρους, οι οποίοι ατίμασαν και δολοφόνησαν πολλές οικογένειες Ελλήνων…

(*) Στο Οικονομείο[2], υπήρχε βυζαντινός πύργος, που ανήκε σε βυζαντινό «οικονόμο» (εξ ου και το όνομα του χωριού), ο οποίος κατεδαφίσθηκε και το δομικό υλικό του χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή… του δρόμου προς την Κωνσταντινούπολη... Αυτός ο πύργος έδωσε και την τουρκική ονομασία της ελληνικής πόλεως: Kumburgaz = πύργος της άμμου…

Το Οικονομείο (= έδρα οικονομικών, ταμείου) Economio αναφέρεται από τον 12^ο αιώνα.[3]. Κείται στην ευρωπαϊκή πλευρά της Κωνσταντινουπόλεως, στις ακτές της Θάλασσας του Μαρμαρά. Σήμερα έχει 8 χλμ. ακτογραμμής!

Από το 1860 οι χωρικοί του Οικονομείου μισθοδοτούσαν έναν διδάσκαλο, ο οποίος εδίδασκε στα παιδιά ανάγνωση στην εκκλησία του χωριού. Το 1868 ο ευεργέτης Σαράντης Αρχιγένης(**) εξ Επιβατών έκτισε νεοκλασσικό 4τάξιο Δημοτικό Σχολείο, στο οποίο φοιτούσαν περίπου 40 μαθητές! Το 1892 το σχολείο λειτουργούσε με 81 παιδιά και έναν διδάσκαλο. Για το Σχολείο μεριμνούσε τριμελής επιτροπή!

Γειτνιάζει με:

- τα Άθυρα[4],

- την Εξάστερο[5] (= έξι αστέρα),

- την Σηλυβρία[6],

- την Εργίσκη[7],

- τους Επιβάτες,

- τους Γιαλούς / Αιγιαλούς, και

- την Δημοκράνεια!

Από το 1890 το Οικονομείο λέγεται Kumburgaz. Περιβάλλεται από την περιφέρεια Mimarsinan.

Με την «ανταλλαγή πληθυσμών» 250 κάτοικοι του Οικονομείου (Οικονομιάτες) εγκαταστάθηκαν στην Λεύκη Ξάνθης, την Πτολεμαΐδα και την Αγία Τριάδα Θεσσαλονίκης.

Από το παλαιό Οικονομείο σώζεται η μαρμάρινη δεξαμενή και σκόρπια θραύσματα από τους μαρμάρινους κίονες του ΙΝ Κοίμησης της Θεοτόκου.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος Περιήγησις». Γ. Λεκάκης «Η άγνωστη Μικρά Ασία». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 25.1.2019.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

            - «ΣΚΡΙΠΤ», αθηναϊκή εφημερίδα, 31.1.1913.

            - «Μαύρη βίβλος διωγμών και μαρτυρίων του εν Τουρκία Ελληνισμού (1914-1918)», έκδ. Οικουμενικόν Πατριαρχείον Κωνσταντινουπόλεως, εκ του Πατριαρχικού Τυπογραφείου, 416 σελ., 22 εκατ., 1919.

            - Παλάζη Μαρ. «Ένα όνομα, δύο τόποι, Επιβάτες Ανατολικής Θράκης - Νέοι Επιβάτες», Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, Αθήνα, 2009.

            - Σταμούλη – Σαραντή «Από την Ανατολική Θράκη, η Σηλύβρια με τα γύρω της χωριά», Αθήναι 1956 και 1959.

            - Τσιανικλίδης Δημ. «Η Μητρόπολις και ο Ελληνισμός Σηλυβρίας» διδ. διατριβή, Θεσσαλονίκη, 2000.

            - Greek Genocide Resource Center, @Greek_Genocide.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Πρόκειται για τον θείο της λαογράφου Κατίνας Βεΐκου – Σεραμέτη.

[2] Οικονομείο > Οικονομιό, Κονομιό, τουρκ. παραφρασμένα… Κονομιού.

[3] Η αρχαιότερη μαρτυρία της ονομασίας αναφέρεται στον βίο της οσίας Παρασκευής της Επιβατηνής, γραμμένος από τον διάκονο Βασιλικό, το 1150.

[4] Κατελήφθη το 443 μ.Χ. από τις ορδές του Αττίλα του Ούννου! Νυν Μπουγιούκτσεμετσέ / Büyükçekmece.

[5] Hexastros, Heksastros – νυν Celaliye-Kamiloba.

[6] Ωνομάσθη από του Σήλυος. Πατρίς του Ηροδίκου, αρχαίου Έλληνα ιατρού και διδασκάλου του Ιπποκράτους! Αποικία Μεγαρέων. Ιδρύθηκε περίπου το 675 π.Χ. Αρχαίο ελληνικό εμπορικό κέντρο της περιοχή. Κατελήφθη από τον Αλκιβιάδη με προδοσία (410 π.Χ.), έκτοτε σύμμαχος των Αθηναίων μέχρι την κατάληψή της από τον Φίλιππο Β' τον Μακεδόνα (342 π.Χ.). Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου περιήλθε στην εξουσία του Λυσιμάχου, βασιλέως της Θράκης… Νυν… Silivri. - ΠΗΓΗ: Στράβων, Σκύμνος ο Χίος.

[7] Η αρχαία ελληνική  Ἐργίσκη στην Θράκη, στην περιοχή της Προποντίδος. Από τον Εργίσκο, υιό του Ποσειδώνος και της ναϊάδας νύμφης Άβας, κόρης του ποταμού Έβρου. Αργότερα ονομάσθηκε Μέτραι (στην ύστερη ρωμαϊκή επαρχία της Θρακικής Ευρώπης).

Νυν Τσατάλτζα / Çatalca, της επαρχίας Κωνσταντινούπολης. - ΠΗΓΗ: Λεξικόν ΣΟΥΔΑΣ.

αγνωστη σφαγη Οικονομειο Ανατολικης Θρακης πρωτη Ελληνων Τουρκοι πρωτες σφαγες Γενοκτονια Ελληνες Τουρκια 25 Ιανουαριου 1913 Ιανουαριος Οικονομιο Ανατολικη Θρακη Κωνσταντινουπολη αρχιμανδριτης ιερευς ιερεας Νεοφυτος, πρεσβυτερος Σταυρος, κρεμαλα απαγχονισμος καψιμο ζωντανος οικογενεια κατακρεουργηση τουρκικο πολεμικο Ιδζλαλ ιντζλαλ αποτυχια λιμανι Επιβατες στρατιωτες Τσετες στρατιωτης χωριο, μουχταρης ανδρες Αρχιγενειο Δημοτικο Σχολειο παραλια κατοικοι αμαχος αμαχοι Αιγιαλοι Εξαστερο, Βεικος θυματα θυμα Γενοκτονιες Ανατολη Α Βαλκανικος Πολεμος καταληψη Βουλγαροι ατιμαση δολοφόονια οικογενειες βυζαντινος πυργος, βυζαντιο οικονομος κατεδαφιση αρχαιο δομικο υλικο δρομος Κωνσταντινουπολις τουρκικη κουμ μπουργκαζ Kumburgaz αμμος κουμπουργκαζ οικονομια ταμειο Economio 12ος αιωνας μχ ευρωπαικη Θαλασσα του Μαρμαρα ακτογραμμη Μαρμαρας παραλια 1860 χωρικοι μισθος διδασκαλος, αναγνωση εκκλησια 1868 ευεργετης Αρχιγενης νεοκλασσικο κτηριο 4ταξιο τετραταξιο μαθητες 1892 ελληνικα σχολεια παιδια δασκαλος επιτροπη αθυρα Εξαστερος εξι αστερια 6 Σηλυβρια Εργισκη Γιαλοι Δημοκρανεια 1890 Mimarsinan μιμαρσιναν ανταλλαγη πληθυσμων Οικονομιατες Λευκη Ξανθης, ξανθη Πτολεμαιδα κοζζανης κοζανη Αγια Τριαδα Θεσσαλονικης Θεσσαλονικη μνημειο μαρμαρινη δεξαμενη θραυσματα μαρμαρινος κιονας ΙΝ Κοιμησης της Θεοτοκου Κοιμηση Θεοτοκος Κοιμησεως Κοιμησις παναγια ΣΚΡΙΠΤ, αθηναικη εφημεριδα, 1913 μαυρη βιβλος διωγμος διωγμοι μαρτυρια Τουρκια Ελληνισμος 1914 1915 1916 1917 1918 εκδοσεις Οικουμενικο Πατριαρχειο Κωνσταντινουπολεως, Πατριαρχικο Τυπογραφειο 1919 Παλαζη νεοι Επιβατες ιδρυμα Μειζονος Ελληνισμου, Σταμουλη – Σαραντη Τσιανικλιδης Μητροπολις λαογραφος Βεικου – Σεραμετη Οικονομιο, Κονομιο, τουρκικα παραφρασμενα Κονομιου, βιος οσια Παρασκευη Επιβατηνη διακονος Βασιλικος, 1150 5ος 443 μΧ ορδη ορδες Αττιλας ουνοι Ουννοι Μπουγιουκτσεμετσε / Büyükçekmece Μπουγιουκ τσεμετσε Hexastros, Heksastros Celaliye Kamiloba τζελαλιγιε καμιλομπα Μητροπολη, Σηλυς σηλης Ηροδικος, αρχαιος Ελληνας ιατρος ελλην Ιπποκρατης αποικια Μεγαρεων. μεγαρεις μεγαρα αττικης αττικη 7ος 675 πΧ αρχαιο ελληνικο εμποριο Αλκιβιαδης προδοσια 410 συμμαχος Αθηναιων συμμαχοι αθηνα Φιλιππος Β Μακεδονας 4ος 342 θανατος Μεγας Αλεξανδρος εξουσια Λυσιμαχος Θρακη σιλιβρι Silivri Στραβων, Σκυμνος ο Χιος αρχαια ελληνικη Προποντις προποντιδα Εργισκος, θεος Ποσειδωνας ποσειδων ναιαδα ναιας νυμφη Αβα ποταμος εβρος Μετραι υστερη ρωμαικη επαρχια εποχη Θρακικη Ευρωπη Τσαταλτζα / catalca, Κωνσταντινουπολης Λεξικον λεξικο ΣΟΥΔΑΣ χριστιανων χριστιανοι ρουμ πουργας κεστιντα οκλαλη οκλαλι μουσουλμανοι σκλαβοπαζαρο γυναικες παιδια κορασια αρρενες αρρεν πληθυσμος απανθρωπια

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ